|
گفتمان فقهی و جرم انگاری در حوزة جرائم علیه امنیت ملت و دولت
اقتضای جامع بودن دین اسلام، داشتن برنامه برای زندگی اجتماعی بشر است فقیهان اسلام عهده‌دار بیان برنامه و روش اسلام در تمام جنبه‌های زندگی بشر بوده‌اند ایجاد و استقرار نظم و امنیت از مقوله‌های مهمی است که علمای اسلام به بیان برنامة شریعت برای تأمین آن پرداخته‌اند
|
|
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 126 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 66 |
گفتمان فقهی و جرم انگاری در حوزة جرائم علیه امنیت ملت و دولت
چکیده
اقتضای
جامع بودن دین اسلام، داشتن برنامه برای زندگی اجتماعی بشر است. فقیهان
اسلام عهده‌دار بیان برنامه و روش اسلام در تمام جنبه‌های زندگی بشر
بوده‌اند. ایجاد و استقرار نظم و امنیت از مقوله‌های مهمی است که علمای
اسلام به بیان برنامة شریعت برای تأمین آن پرداخته‌اند. گفتمان فقهی و نحوة
بازتولید مستندات شرعی در جرم انگاری و شیوه پاسخ دهی به جرائم علیه امنیت
تأثیر گذار بوده است. در این نوشتار کارکرد گفتمان فقهی و بحث‌های
دانشمندان مسلمان در جرم انگاری در حوزة جرائم علیه دولت و ملت بررسی شده
است.
واژگان کلیدی:
جرم انگاری
فقه سیاسی
جرائم علیه امنیت ملت
جرائم علیه امنیت دولت
محاربه و افساد فی‌الارض
بغی
مقدمه
جرم
انگاری را می‌توان فرایندی نامید که به موجب آن قانون‌گذار با در نظر
گرفتن هنجارها و ارزشهای اساسی جامعه و با تکیه بر مبانی نظری مورد قبول
خود، فعل یا ترک فعلی را ممنوع و برای آن ضمانت اجرای کیفری وضع می‌کند.
(آقابابائی، 1384: 12) بر این اساس، جرم انگاری امری پسینی و مبتنی بر علوم
زیر ساختی همچون فلسفة حقوق، فلسفة سیاسی و علوم اجتماعی است. به عبارت
دیگر، جرم انگاری مبتنی بر مبانی نظری مورد قبول حکومت یا قدرت سیاسی است
(نجفی ابرندآبادی، 1373: 156) و با توجه به نگرش ایدئولوژی حاکم به انسان و
سرشت او و مفاهیمی همچون آزادی، عدالت، قدرت و امنیت، رفتاری گزینش می‌شود
و برای آن ضمانت اجرای کیفری مقرر می‌گردد. در نظامهای سیاسی دینی که حقوق
کیفری آنها متأثر از آموزههای مذهبی و وحی الهی است، جرم انگاری در حوزة
ارزشهای اساسی دین، به معنای بیان، اعلام و قانون‌گذاری کیفری در بارة
جرائم و مجازاتهای شرعی خواهد بود.
در
میان علوم پیشینی مؤثر در جرم انگاری و به ویژه در جرم انگاری جرائم علیه
دولت و حکومت، نقش فلسفة سیاسی از سایر علوم برجسته‌تر است و معمولا جرم
انگاری در این حوزه‌ها متأثر از فلسفة سیاسی غالب بوده است. ((Ingraham,
1979 :314 ( در حوزة تمدن و شریعت اسلام، فلسفة سیاسی حضور قابل اعتنایی
نداشته و به عقیدة برخی صاحب‌نظران (Rosenthal به نقل از فیرحی، 1382 :27)
بیشترین آثاری که در دوره اسلامی در باب سیاست و حکومت تدوین شده، در قالب
سیاست نامه‌ها و شریعت نامه‌ها (فقه سیاسی) است که از زاویة نصوص دینی و
شرعی به امر سیاست و حکومت می‌پردازند. با این توضیح، بدیهی و روشن است که
حقوق اسلام با نظریات فقهی توسعه و گسترش یافته است و فقیهان مسلمان در
هرعصر و زمان با پاسخگویی به مسائل و موضوعات مطرح در زمان خویش به گسترش و
تعمیق آن پرداخته‌اند. نظریات فقهی و مباحث فقیهان مسلمان، ضمن اینکه
براساس اصول راهنمای اسلام یعنی کتاب و سنت طرحریزی شده، تاریخی و متأثر
از شرایط زمان و مکان بوده است.
فهرست مطالب
گفتمان فقهی و جرم انگاری در حوزة جرائم علیه امنیت ملت و دولت 1
چکیده 2
واژگان کلیدی: 2
مقدمه 2
گفتار نخست: گفتمان فقهی اهل سنت 7
الف. جرائم علیه امنیت ملت 7
ب . جرم علیه امنیت دولت 15
گفتار دوم: گفتمان فقهی شیعه 30
الف. جرم علیه امنیت ملت 30
ب. جرم علیه امنیت دولت 39
گفتار سوم: گفتمان فقهی در دوران معاصر 45
نتیجه 56
منابع 58
