|
مقاله نقش جنبش دانشجویی در تحولات اجتماعی
مقاله نقش جنبش دانشجویی در تحولات اجتماعی
|
|
| دسته بندی | پژوهش |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 36 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 79 |
نقش جنبش دانشجویی در تحولات اجتماعی
- بحث محوری، بررسی نقش جنبشهای دانشجویی در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی ایران است. این جنبش یک پیشینه تاریخی دارد که با تاسیس دانشگاه تهران در آغاز قرن حاضر (خورشیدی) شروع می‌شود و تا امروز ادامه می‌یابد. البته در مقاطعی با افت و خیزها و فراز و نشیبهایی روبه‌روست. اگر موافق باشید گفتگو را از همین نقطه آغاز کنیم.
- تصور من این است که جنبش دانشجویی ایران را باید در قالب و چارچوب تئوریک نگاه کنیم؛ آن وقت این سوال مطرح است که دانشجو از چه رده سنی است؟ و در چه موقعیت اجتماعی قرار دارد؟
اگر از لحاظ رده سنی نگاه کنیم و هستی‌شناسی جوان را مورد بررسی قرار بدهیم، این سوال مطرح می‌شود که «جوان چه نیازهایی دارد؟» با این تعریف می‌بینیم که دوران جوانی دوران انرژی‌زایی است اما در مقابل این انرژی‌زایی، جوان دچار یک مجموعه پرسشهای جدید می‌شود. یعنی با تحولاتی که در وجود بیولوژیک او مطرح است، از درونش یک دسته فشارها و محرکهای جدید پدید می‌آید که این محرکها برای او پرسش ایجاد می‌کنند. اما وقتی می‌گوییم دانشجو، مسئله دیگری را هم اضافه کرده‌ایم؛ یعنی علاوه بر اینکه او فشارها و محرکهای درونی او مطرح است، محرکهای بیرونی هم وجود دارد. یعنی دانشجو خود را در چارچوب خانواده، محله و موقعیت اعتقادی معرفی نمی‌کند، بلکه خود را در چارچوب شغل هم مطرح می‌سازد؛ یعنی به یک انتخاب جدید می‌رسد.
- ... یعنی وقتی از محیط خانوادگی دور می‌شود به عنوان یک «طبقه»ی جدید، یک هویت نوپیدا می‌کند؟
- دقیقاً همین‌طور است. او می‌خواهد یک هویت جدید پیدا کند. او یک دسته زمینه‌های هویتی پیشینی اولیه دارد. مثل خانواده و ابعاد اعتقادی، که کشفی است. وقتی که کودکی در یک خانواده به دنیا می‌آید، قومیت و اعتقادات خانواده بر روی او تاثیر می‌گذارد. اما این جوان وقتی وارد دانشگاه می‌شود رشته تحصیلی انتخاب می‌کند. انتخاب این رشته، سرنوشت چهل- پنجاه ساله زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد و این انتخاب دیگر یک بحث «کشفی» نیست بلکه بحثی است «تاسیسی». او در اینکه «قومیتش» چیست، از اعتقاد خانواده که به او القا شده تاثیر می‌پذیرد. اما این وضعیت جدید «القا» نشده، بلکه «انتخاب» شده است، یعنی او به جای رشته (الف) رشته (ب) را انتخاب کرده است.
...
درست است که در سیستمهای بسته، نهضتهای دانشجویی رادیکال، خشونت گرا و ضد سیستم می شوند، اما نهضتهای دانشجویی در همه جا خشونت زا و ضد سیستم نیستند،بلکه نهضتهای دانشجویی در داخل سیستم خواسته هایشان را مطرح می کنند. در ماجرای جنگ ویتنام،چرا نهضتهای دانشجویی آمریکا ضد سیستم شدند؟ به علت اینکه سیستم به خواسته های آنها جواب نمی داد. موقعی که جواب داد،نهضتهای دانشجویی گرایشهای شغلی پیدا کردند.
پس نهضت دانشجویی نمی میرد. این نهضت تجلی یک گروه است با پرسشهای بسیار. دیگر اینکه اصولاً دانشجو باید رادیکال باشد، چون او هم باید هویت جدید را بپذیرد. هویت جدید دانشجو با مدرک و تخصص جدیدش شناخته می شود. او با به دست آوردن شغل جدید و سپس ازدواج، در خانواده موقعیت تازه ای پیدا می کند. همسر می شود، پدر یا مادر می شود و بعد به منزلتهای مختلف اجتماعی می رسد. سیستم اگر نتواند به این هویتهای چندگانة متکثر مختلف دانشجو پاسخ بدهد، او سرگشته می شود. حرف بر سر بسته بودن سیستم نیست.
این سرگشتگی ظاهراً در حال رسیدن به هدفی بوده که جامعه علائم آن را (مثبت یا منفی) درک نمی کرده است. امروزه مطبوعات رشد پیدا می کنند و تعداد دانشجوها بالا می رود. اتفاق دیگری هم رخ داده، یعنی طبقه گسترده ای از دانشجویان به وجود آمده اند که برای تحصیل خود هزینه می پردازند و سوبسید دریافت نمی کنند. این تحول یکباره در خرداد 76 آثار خود را بروز می دهد. اکثریتی که فکر می کردند به آینده خود علاقه ای ندارند و شاید مسیر دیگری را انتخاب کرده اند،می آیند و در درون بدنة انقلاب به فردی رأی می دهند که در این نظام است و براساس تعاریفی که شما ارائه کردید اتفاقاً شعارهای کیفی می دهد و نه شعارهای کمی. آقای خاتمی هرگز در مورد اینکه گرانی را از بین می برد حرفی نزده.
- اشتباه نکنید! بحث آزادی خود می تواند یک بحث کمی باشد. دانشجویی که در مورد گزینشش فکر شده و شش ماه یک سال دلهره داشته که آیا قبول می شوم یا نمی شوم،آیا خودی هستم یا نه، این بحث برای او بحث کیفی نیست،بحث کمی است؛ بحث ملموس انضمامی است.
او در حقیقت به طرح رأی می دهد که توسعة سیاسی را مقدم بر توسعة اقتصادی می داند. حداقل از شعارهایش این طور استنباط می شود که این رخداد کم نظیر در تاریخ معاصر را شکل می دهد و بعد نقشی هم پس از آن ایفا می کند که ما در یک سال و نیم اخیر شاهد آن بودیم. در دوم خرداد چه اتفاقی افتاده که این دانشجو احساس می کند باید وارد میدان شود، نقش به عهده بگیرد و به سرگشتگی ها پایان دهد؟ ....
...
