|
نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم
نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی کودکان و سبک سوررآلیسم
|
|
| دسته بندی | هنر و گرافیک |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 0 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 424 |
نقش ضمیرناخودآگاه درنقاشی
کودکان و سبک سوررآلیسم
فهرست
|
عنوان |
صفحه |
چکیده................................
پیشگفتار.............................
مقدمه................................ 1
فصل اول: ضمیرناخودآگاه چیست...........
بخش اول...............................
ضمیر ناخود آگاه چیست؟................. 9
آشنایی با دو نیمکره.................. 12
بخش دوم...............................
فروید و ضمیر ناخودآگاه................ 21
نظریه‌هایی در مورد ناخودآگاه.......... 30
فصل دوم : آفرینش هنری کودکان ........
بخش اول ..............................
تاریخچة مطالعة نقاشی کودکان........... 41
طبقه‌بندی مراحل رشد نقاشی در کودکان... 42
الف – خط‌خطی کردن ( از تولد تا دو سالگی ) 43
ب – از دوسالگی تا پنج سالگی ( ماندالا) 45
ج – پنج تا هشت سالگی (شفاف‌بینی )...... 48
د- هشت تا سیزده سالگی (واقع‌گرایی بصری) 49
مراحل رشد از دیدگاه پیاژه ........... 51
مراحل رشد از دیدگاه فروید............ 58
بخش دوم...............................
نقاشی چیست؟.......................... 66
الف – خط ............................ 67
ب - فضا.............................. 68
ج – رنگ.............................. 69
د – تصویر ........................... 69
هـ – سنبلها و نمادها.................. 70
نظریهای ادراکی تصاویر................ 72
الف – نظریه‌های پرسپکتیو ـ فرافکنی..... 72
ب - نظریه‌های بوم شناختی گیبسون........ 74
ج - نظریة ساختمان‌گرایان دربارة ادراک تصویر 76
د - نظریة گشتالت ادراک تصویری........ 79
بخش سوم...............................
فرآیندهای پیچیده نقاشی و تأثیرات آن بر نقاشی کودکان 84
الف – زبان گرافیکی در نقاشی کودکان... 85
- شکلهای ساده....................... 85
- رجهان الگو و حرکت................. 88
- ترکیب‌بندی شکلهای و خطوط........... 89
- تعیین محل............................ 90
- ترتیب و توالی....................... 91
- برنامه‌ریزی........................ 92
- طرح................................ 93
ب – تأثیر موقعیت نسبی نقاشی............ 95
ج – تأثیر سرمشقهای بصری و مکانی....... 96
فصل سوم..............................
افکار فروید و کاربردهای ضمیر ناخودآگاه در شکل‌گیری سبک سوررآلیسم
بخش اول...............................
هنر نوین............................. 109
سرآغاز............................... 109
الف – مفهوم، شناخت، تصویر............ 110
ب – سبک، شکل، محتوا................... 113
بخش دوم...............................
دادا بستری برای سوررآلیسم............. 118
الف – باروک تا دادا.................. 119
ب – داداایسم......................... 125
- آغاز کار.......................... 125
- مانیفست و بیانیه‌ها................. 129
- نتیجه و پایان کار داداایسم......... 131
بخش سوم...............................
فروید و مراتب سوررآلیسم.............. 136
الف – اتوماتیسم پدیده خود انگیختگی.. 136
ب – ضمیر ناخودآگاه.................... 142
- تخیل................................ 144
- رؤیا............................... 147
- نماد................................ 151
ج – از ارسطو تا هگل.................. 154
د -نظریه‌های هنری فروید.............. 159
تصعید یا برتر نمودن................... 161
بخش چهارم................................
سوررآلیسم...............................
الف- آغاز کار........................... 165
ب- بحثی در باب سوررآلیسم................. 166
فصل چهارم: .............................
مقایسه نقش ضمیر ناخودآگاه در آثار هنری کودک و هنرمندان سوررآلیسم...............................
بخش اول...............................
روش تحلیلی ساختار نقاشی کودکان........ 169
سرآغاز............................... 169
بررسی ویژگی‌های ساختاری و محتوای نقاشی در کودکان 171
الف – تحلیل فضای نقاشی کودکان......... 171
ب – خطوط ترسیمی...................... 175
ج –رنگ و تخیلات........................ 177
- نماد رنگها......................... 184
جنبه های تحلیلی ساختار نقاشی کودکان. 190
الف – نمادگرایی کلی و اجزای نمادین در نقاشی کودکان 191
- خانه – درخت – آدمک.................. 191
بررسی سمبولیک ( اعضای آدمک ).......... 204
الف – سر ............................ 204
ب – صورت............................. 204
ج – تنه.............................. 207
د – اعضا............................. 208
هـ – خورشید و ماه.................... 211
و – حیوانات......................... 213
نقاشی و ناسازگاری.................... 215
- عقب افتادگی ذهنی................... 217
تفسیر نقاشی کودکان................... 218
سایه زدن............................ 218
هنر و درک هنری کودکان............... 229
بخش دوم..............................
تحلیل آثار نقاشی سوررآلیسم........... 232
سر آغاز ............................ 232
تحلیل در آثار نقاشی سوررآلیسم........ 258
اتوماتیسم در اروتیسم درسوررآل....... 260
نقش جنسیت در آثار کودکان............ 289
الف – ترسیم آدمک و مراحل تحول عاطفی... 289
- مرحله دهانی....................... 289
- مرحله مقعدی....................... 290
- مرحله احلیلی...................... 291
- مرحله اد‌یپی ـ تناسلی.............. 292
ب – اولین ترسیمهای کودک از اختلاف جنسیت 293
ج – رمزگرایی جنسی در نقاشی........... 294
د – نمادهای جنسی در آثار نقاشی کودکان. 296
نتیجه گیری........................... 309
منابع و مآخذ 315
...
مقدمه :
انسان بدوی چون «دم» یا «روان» خود را شناخت، بر او نام همزاد داد و در تصویر برکه‌ها با او ملاقات و در سایه هایش او را همراه نمود و موجودات دیگر را نیز به خود قیاس سپس بر این باور شد که جادو علمی است قابل اطمینان و او را از گزند حوادث مصون و بر غلبه با دشمنان یاری می دهد . او با جادو ، رقصها ، شکلهای نقاشی شده بسیار ساده و انتزاعی و باورهایی راسخ ، بر مراسم جادویی تأکید می ورزید و این اعمال را تنها داروی امراض و برکت ریزش باران و غلبه بر رقیب و شکار می دانست . ولی هر چه از عمر بشر گذشت ، برخورد او با عالم خارج بیشتر ، و آزمایشهای او مکررتر شد . حوزه دید و دریافت او وسعت گرفت و مفاهیم کهنه بی اعتبار گشت . بشر بیش از بیش به جدایی بی جان و جاندار و انسان و حیوان پی برد . جان را به حیوانات و گیاهان مختص ساخت و خود را واجد چیزی پنداشت برتر و فاخرتر از جان سائقه خودبینی بر آن شد که «روان» یا «روح» آدمی کاملا" از جسم مستقل است و بر خلاف «جان حیوانی» با مردن تن، نمی میرد . او در جریان قرون ، مفهوم «روح» را گسترد و حالات «درونی» خود را که نمی توانست به عضو معینی نسبت دهد ، نشأت روح مرموز خود دانست. [1] «افلاطون مانند سقراط «روح» را جوهری فعال خواند که در انسان سه جلوه دارد:
عقلی و شوقی و شهوی . جلوه عقلی برترین جلوه هاست . باید بدان گرائید و کوشید تا همواره بر دو جلوه دیگر چیرگی ورزد[2]».
«از یکسو ارسطو وحدت و هماهنگی موجود میان فعالیت های ارگانیسم را «روح» نامید، روح ارسطویی به سه وجه ظاهر می شود : یکی بصورت روح گیاهی که کارش تغذیه و تولید مثل است ، دیگری روح حیوانی که احساس و تخیل را می سازند ، دیگری روح عقلی که باقی و خالد است2».
از سوی دیگر ، طبیبان یونانی وجود روح را مورد تردید قرار دادند و بدن را موجه «حالات روانی» تلقی کردند . در قرن پنجم (قبل از مسیح) ، الکسئون از تشریح بدن انسان و تأمل در چگونگی امر «دیدن» پی برد که «مغز» انسان مبدأ اصلی حالات روحی است . ولی مغز به خودی خود کار نمی‌کند ، بلکه به وسیله «حواس» از عالم خارج مایع می‌گیرد.
با انحطاط یونانیان و برقراری رومیان بازار هواداران روح مجددا" گرم شد . دانشوران یهودی که در اسکندریه علمدار حکمت شدند ، معتقدات یهود را با فلسفه یونانی آمیختند و بیش از بیش میان جسم و جان تفاوت گذاشتند . پس از آن مسیحیت اعلام داشت که تفاوت ایندو از زمین تا آسمان است .
رنسانس اروپا ، دنیای کهنه را با تمام مفاهیم و معتقداتش لرزانید با حضور رنسانس علم و ادبیات از اسارت دین آزاد شد . بشر با چشمان باز به تماشای عالم پرداخت به خود و آینده امیدوار گشت . و بر خلاف قرون وسطی از فکر آخرالزمان و قیام قیامت انصراف جست «اهل علم در دو میدان وسیع، بکار پرداختند . گروهی به حل و فصل مشکلات اجتماعی انسان ، و گروهی بشناخت قوای طبیعی برخاستند . مساعی این هر دو دسته بضعف دین و قدرت علوم منجمله روانشناسی انجامید[3]».
«فرانسیس بیکن باب مشاهده و تجربه را گشود . رسانید که از گوشه گرفتن و خیال بافتن و کائنات را با مفاهیم مجهولی چون «روح» و «خدا» توجیه کردن، بجایی نتوان رسید . باید بتهای فردی و سنت های اجتماعی را در هم شکست و با شکیبایی در حوزه واقعیات بمشاهده و تجربه پرداخت . زیرا به قول «گالیله» : «حتی با هزار دلیل هم نمی توان یک حقیقت تجربی را باطل کرد[4]».
با این همه روح از عرصه روانشناسی بیرون نرفت دکارت و پیروانش اگر چه نسبت به معارف گذشتگان شک نمودند و با احتیاط بحلاجی تفکرات قبل پرداختند ، اما همچنان متأثر سنتها باقی ماندند و از یک سو تضاد بین جسم و روح را مورد تاکید قرار دادند و از سوی دیگر حرکات حیوانات را تحت تأثیر عوامل مبهمی بنام «نفوس حیوانی» پنداشتند.
دوره روشن فکری از اواخر سده هفدهم آغاز گشت و در هر کشوری به رنگی در آمد: در انگلیس با مردمی اهل آزمایش و عمل ، به صورت دبستان «تجربی» در آلمان و فرانسه با اهلیتی که نظر بر عمل چیرگی داشت، دو دبستان «عقلی» و «طبیعی» اهمیت یافت .
1- فروید، زیگوند، آینده یک پندار ، هاشمی رضی ، چاپ دوم ، انتشارات آسیا، تهران (1357) ص 154تا 143.
1-آریان پور . امیرحسین، فرویدیسم چاپ دوم انتشارات امیرکبیر. تهران (1357) ص 20و19.
2- آریان پور، همان منبع ، ص 22.
1- آریان پور.امیرحسین.فرویدیسیم .ص 22.
[4]- آریان پور. امیرحسین . همان منبع، ص 23.
...
