|
نظام حقوقی و مدنی زنان در ایران باستان
حقوق زن همواره موضوعی بوده است که باعث ایجاد تنش‌هایی در جوامع مختلف گردیده است در اذهان بسیاری از مردم، هر گاه سخنی از حقوق زنان به میان می‌آید
|
|
| دسته بندی | فقه،حقوق،الهیات |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 57 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 29 |
دانلود مقاله رشته حقوق و علوم اجتماعی
نظری برنظام حقوقی و مدنی زنان در ایران باستان
چکیده
حقوق
زن همواره موضوعی بوده است که باعث ایجاد تنش‌هایی در جوامع مختلف گردیده
است. در اذهان بسیاری از مردم، هر گاه سخنی از حقوق زنان به میان می‌آید
تنها این مسئله به ذهن خطور می‌کند که زن در عرصة پهناور جهان، از آغاز تا
کنون و فارغ از زمان و مکان، نژاد، رنگ و آئین، بار مسئولیت ویژه‌ای بر دوش
دارد و آن عبارت است از زادن و پروردن و به بلوغ رساندن. آیا به راستی نقش
زنان در همین چند کلمه خلاصه می‌شود؟ شکی نیست که موارد مذکور بخشی از
حیات زن و شاید مهمترین بخش آن یعنی پرورش در همین بخش جای می‌گیرد که
انکار و چون و چرای نمی‌پذیرد. امّا حقیقت این است که زن در ساختار
اجتماعی، تاریخی، سیاسی و زیربنای فرهنگ و تمدن و پیدایش باورها و اعتقادها
نقش بس عمده داشته و دارد.
بی‌شک
همانطور که هر انسان بر رژیم‌های اجتماعی، تاریخی، سیاسی، فرهنگی و
زیربنای فرهنگ و تمدن و پیدایش باورها و اعتقادها تأثیرگذار است، رژیم‌های
برجای مانده از گذشته، که از طرق مختلف قدرت خود را حفظ نموده‌اند نیز
برانسان و حقوق انسانی تأثیر گذارند.
در
دیانت زرتشتی، اصولاً به دو شیوة بسیار متفاوت با زن برخورد شده است.
درگاهان که در میان یسنا قرار داد و قدیمی‌ترین بخش اوستا و در برگیرنده
سرودهایی است که آن را به شخص زرتشت نسبت می‌دهند، زن در جایگاهی رفیع قرار
دارد. زن در مقام شئونات اجتماعی ـ دینی با مرد برابر دانسته شده است. اگر
چه گاهان به هیچ وجه یک متن حقوقی و فقهی به شمار نمی‌آید، امّا از آنجا
که ـ قدیمی‌ترین سند مکتوب زرتشتی‌گری است و حاوی دیدگاه دیانت زرتشتی نسبت
به جامعة زنان می‌باشد، لازم است آن را به نحو علمی و منطقی مورد بررسی
قرار دهیم و مسائلِ حقوقی ایران باستان را در یک نمای کلی از آن استنتاج
کنیم. در اوستای متأخر که شامل بخشی از یسنا، ویسپرد، وندیداد، یشت‌ها و
خرده اوستا است، با دین زرتشتی متأخر یا شکل مغانة زرتشتی‌گری رو به‌رو
هستیم که با آموزه‌های اصیل زرتشت درگاهان فاصلة بسیار دارد. در اینجا زن
سرچشمة بسیاری از ناپاکی‌ها است و به هیچ‌وجه، مقام و موقعیت زن گاهانی را
ندارد.
مغان
زردشتی چنان در اوج قدرت با فشار و تهدید و ارعاب و نیز تکرار مکررات
قوانین و آموزه‌های مغانه را بر جامعة ایرانی دوران ساسانی تحمیل کرد که
مؤلفین زرتشتی در متون پهلوی قرن‌های اولیة اسلامی نیز این آموزه‌ها را، که
در رأس آنها کتاب وندیداد قرار داشت به‌عنوان دیانت اصیل زرتشتی تلقی کرده
و رساله‌ها و کتب فقهی و حقوقی بسیاری را براین اساس تألیف نمودند. در این
مقاله سعی شده است تا حد امکان هر جا تضاد و تشابهی در حقوق زن در اوستای
گاهانی و اوستای متأخر و نیز سایر متون پهلوی دیده می‌شود، بازگو گردد. از
سوی دیگر سعی شده است تا زیر و بم یا تطور حقوق زن در عهد ساسانی مورد
بررسی قرار گیرد.
کلمات کلیدی:
حقوق زنان
زنان در ایران باستان
نظام حقوقی و مدنی زنان
فهرست مطالب
نظری برنظام حقوقی و مدنی زنان در ایران باستان 1
چکیده 1
نظری بر نظام حقوقی و مدنی زنان در ایران باستان 3
مقدمه 3
دین در تحولات اجتماعی ـ خانوادگی 9
تحول ساختار خانواده ایرانی 10
تحول سیستم حکومتی 14
ساخت خانواده و پایگاه زن 16
زن، مالکیت و ارث 17
زن و شغل 19
زن و ازدواج 21
زن و پوشیدگی 23
حاصل سخن 24
فهرست منابع 25
