|
بررسی فقهی شورش در برابر حاکم و حکومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن
هدف از این مقاله بررسی فقهی شورش در برابر حاکم و حکومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن می باشد
|
|
| دسته بندی | حقوق |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 67 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 28 |
دانلود مقاله رشته حقوق
بررسی فقهی شورش در برابر حاکم و حکومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن
چکیده
یکی
از مصادیق بارز جرم سیاسی، شورش دربرابر حاکم و حکومت اسلامی، و خروج
گروهی از مسلمانان بر امام عادل است، که در فقه، تحت عنوان بغی از آن یاد
می‌شود. تعریف و احکامی را که فقها در کتاب‌های فقهی برای این جرم ارائه
داده‌اند، محدودتر از آن چیزی است که از آیات و روایات فهمیده می‌شود و
بسیاری هم در کتاب‌ها و مقاله‌های خود به ذکر همان احکام و شرایط بسنده
می‌کنند؛ درحالی‌که این جرم، دایره‌ای گسترده‌تر دارد. ازسوی دیگر، به دلیل
اینکه نهاد مقدس توبه، در منابع کیفری اسلام در جرایم خاصی پذیرفته شده و
یکی از عوامل رفع مسئولیت کیفری در نظر گرفته شده است، مناسبت دارد که با
بررسی دیدگاه‌ها و ادلة آنها به تبیین دقیق بغی، شرایط و احکام آن پرداخته و
نقش توبه باغی در تخفیف مجازات یا عفو از مجازات نیز بررسی شود.
کلیدواژه‌ها:
بغی
باغی
بغات
مقدمه
بغی،
یکی از مسائل فقه حکومتی است که فقها در باب جهاد به بررسی آن
پرداخته‌اند؛ به نظر می‌رسد، دلیل ذکر آن در باب جهاد، ارتباط مستقیم جنگ
با جرم سیاسی باشد. البته حقوق‌دانان و فقها به‌صراحت قائل به این نیستند
که بغی همان جرم سیاسی است و در آن اختلاف‌نظر دارند؛ ولی با توجه به
تعاریفی که فقها از بغی، و حقوق‌دانان از جرم سیاسی ارائه داده‌اند، اگر
نتوان گفت که بغی همان جرم سیاسی است و همة مصادیق و شرایط آن را داراست،
دست‌کم می‌توان گفت که بین آن دو رابطة عموم و خصوص مطلق برقرار است؛ به
بیان دیگر، بغی مصداق بارز جرم سیاسی، و دربرگیرندة بیشتر احکام جرم سیاسی
خواهد بود. بنابراین، می‌طلبد که احکام و شرایط این جرم دوباره بررسی شود؛
به‌ویژه اینکه جرم بغی، از جرایم مطرح‌شده در حقوق اسلام است و با نظم و
امنیت در جامعة اسلامی ارتباط مستقیم دارد.
اگرچه
بغی در قانون جدید مجازات اسلامی تحت عنوان حدود واقع شده، اما همچنان به
شرایط این جرم به‌طورمشخص اشاره‌ای نشده است؛ توبه در خصوص این جرم نیز در
نهاد مؤثر و ارزشمند توبه که بیشتر در حدود و حقوق الله پذیرفته شده است،
چه در فقه اسلامی و چه در قانون مجازات اسلامی مورد توجه قرار نگرفته است.
ازاین‌رو، در این پژوهش، ضمن بررسی زوایای مختلف این جرم به پرسش‌های ذیل
پاسخ داده می‌شود: آیا جرم بغی فقط شامل شورش در برابر امام عادل می‌شود یا
فراتر از تعریفی است که فقها از آن ارائه داده‌اند؟ و آیا در جرم بغی،
توبه پذیرفته می‌شود؟ در این صورت، با چه شرایطی، و گسترة آن تا به کجاست؟
فهرست مطالب
بررسی فقهی شورش در برابر حاکم و حکومت اسلامی و نحوه بخشودگی مجازات در آن 1
چکیده 1
کلیدواژه‌ها: 1
مقدمه 2
بغی درلغت 2
تعریف اصطلاحی بغی 3
مستندات جرم بغی 4
قرآن کریم 4
قائلان به عدم حکم این آیه بر بغات 5
ادلة رد قول مخالفان 5
ادلة قائلان به وجود حکم این آیه بر بغات 6
سنت 7
شرایط جنگ با بغات 9
نقد شرط فوق 9
تعریف جرم سیاسی در حقوق، و تطبیق آن با بغی 13
احکام مترتب بر پذیرش توبه، و ضمانت بغات در مراحل مختلف درگیری 14
پیش از قیام علنی و شروع درگیری 14
در اثنای درگیری و جنگ 16
فراریان 20
پس از خاتمة شورش و درگیری 21
توبة اسرا بعد از اتمام جنگ 21
نتیجه‌گیری 22
منابع 24
