دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق با عنوان مسئولیت غار

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق با عنوان مسئولیت غار مسئولیت «غاّر» از دیرباز مورد توجه فقیهان بوده و در لابه‌لای آثار خود به ضمان و مسئولیت «غاّر» پرداخته‌اند و برای اثبات مسئولیت «غاّر» به قاعدة «غرور» استناد کرده‌اند قاعدة «غرور» مانند سایر قواعد از اسباب و موجبات ضمان بوده و فقیهان نیز در جایی که ضمان قهری مطرح است به مسئولیت «غاّر» تحت عنوان قاعدة «غرور» بعنوان یکی از اسباب مستقل ضمان در کنار ق

دسته بندی	فقه،حقوق،الهیات
فرمت فایل	doc
حجم فایل	181 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	254

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق با عنوان مسئولیت غار

 

 

چکیده :

عصری که در آن زندگی می‌کنیم عصر ثانیه‌ها است و در هر لحظه ممکن است جهان متحول گردد. چرا که با پیشرفت علم و صنعت و شکوفا شدن فنون، اگرچه زندگی را بر انسان آسان کرده است، پیچیدگی های خاص و دشواریهایی را نیز در روابط اجتماعی افراد بوجود آورده است. در این میان، دانش فقه نیز جهت پاسخگویی به مشکلات و مسائل کنونی همگام با رشد و توسعه علم و فنون، توسعه کرده است.

 

یکی از مهمترین مسائل کنونی  که گریبانگیر جامعه شده، دعاوی مربوط به مسئولیت مدنی است که موجب گشته است تا در حقوق تنوعی بوجود آید و موجب پیدایش قواعد مسئولیت مدنی گردد. که یکی از مصادیق نوعی آن، مسئولیت «غاّر» (فریبنده) می‌باشد.در قانون ایران مادة صریحی در این باره نیست اما، حقوقدانان مسئولیت «غاّر» را تحت عنوان قاعدة «غرور» بررسی کرده‌اند.

 

 این یک اصل عقلایی است که هر کس در قبال اعمال خودش مسئوول و پاسخگو باشد. گاهی اعمالی که از انسان سر می زند یا تحت ارادة اوست و ناشی از توافق اراده است که اثر آن مسئولیت «عقدی» یا «قراردادی» است . و گاهی نیز ممکن است اعمالی که از انسان سر می زند ناشی از اراده نبوده بلکه ناشی از قانون است و اثری که از آن حاصل می‌گردد مسئولیت «قهری» یا «الزام خارج از قرارداد»  می‌باشد.  که هر دوی آنها تحت عنوان مسئولیت «مدنی» بررسی می‌گردد. البته پاره‌ای از مسئولیتها نیزبه سبب استفاده از مال یا عمل دیگری حاصل می‌گردد. یکی از مسئولیتهایی که امروزه مطرح می‌شود، مسئولیت ناشی از اغواء و خدعه و فریب می‌باشد که در مسئولیت مدنی گنجانده شده و بحث و بررسی می‌گردد. 

 

 

مقدمه

البته، مسئولیت «غاّر» از دیرباز مورد توجه فقیهان بوده و در لابه‌لای آثار خود به ضمان و مسئولیت «غاّر» پرداخته‌اند و برای اثبات مسئولیت «غاّر» به قاعدة «غرور» استناد کرده‌اند. قاعدة «غرور» مانند سایر قواعد از اسباب و موجبات ضمان بوده و فقیهان نیز در جایی که ضمان قهری مطرح است به مسئولیت «غاّر» تحت عنوان قاعدة «غرور» بعنوان یکی از اسباب مستقل ضمان در کنار قواعدی مثل اتلاف، تسبیب، لاضرر و … پرداخته‌اند. 

 

از آنجاییکه حقوق ایران، به ویژه، قانون مدنی منبعث از فقه امامیه است که این را می‌توان در اکثر مواد قانون مدنی مشاهده کرد – و با توجه به اصل 167 قانون اساسی ، به عنوان منبع اصلی این رساله مورد توجه قرار گرفته است. در نتیجه، بررسی دیدگاهها و نظرهای فقیهان یک ضرورت است و در واقع فقه امامیه عین حقوق است و در هر جا که قانون حکمی ندارد از منابع اصلی و رسمی حقوق ایران است.در این رساله نظرهای فقیهان امامیه دربارة مسئولیت «غاّر» - که تحت عنوان قاعدة «غرور» به آن پرداخته‌اند – بررسی و تحلیل شده است. و در نهایت از دستاوردهای این رساله بررسی مستقل مسئولیت «غاّر» تحت قاعدة «غرور» بوده است.

 

در حقوق نیز از مصادیق مسئولیت مدنی به آن پرداخته شده و در ضمن آن مبانی نظری کلاسیک حقوق نیز مطرح شده است.از دستاوردهای دیگر رساله بررسی وجوه افتراق یا اشتراک غرور با غرر و تدلیس می باشد که شناخت وجوه افتراق و اشتراک آنها، به ویژه، با تدلیس ضروری بنظر می‌آمد.در این رساله نوع حکم مستفاد از قاعدة «غرور» نیز پس از بررسی اقسام حکم، مورد توجه قرار گرفته است. از دیگر دستاوردهای رساله، بررسی دو عنصر مادی و معنوی مسئولیت «غار» بوده که در ذیل هر کدام شرایط آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

 

این رساله با عنوان مسئولیت مدنی «غار» در فقه و حقوق موضوعه، از یک مقدمه و چکیده و در سه فصل تدوین شده است که در فصل اول آن به کلیات رساله پرداخته شده است که شامل چهار مبحث می‌باشد در مبحث اول مسئولیت و اقسام آن را در فقه و حقوق و در مبحث دوم احکام و اقسام آن و در مبحث سوم تعریف و عناصر و نوع حکم مستفاد از غرور و در مبحث چهارم به تفاوت غرور با غرر و تدلیس، پرداخته‌ایم.فصل دوم مدارک و مستندات مسئولیت «غاّر» در فقه و حقوق می‌باشد که در دو مبحث به آن پرداخته شده است که مبحث اول مستندات مسئولیت «غاّر» درفقه امامیه و مبحث دوم مستندات مسئولیت «غاّر» در حقوق ایران را شامل می‌شود.

در فصل سوم به رابطه مالک با غار و مغرور و مصادیق مسئولیت «غاّر» پرداخته‌ایم. فصل سوم دارای دو مبحث می‌باشد که در مبحث اول نظرهای مختلف در رابطه با ارتباط مالک با غار و مغرور و در مبحث دوم مصادیق مسئولیت «غاّر» را بررسی کردیم.و در نهایت، نتایجی که نگارنده به آنها دست یافته است، بیان شده است.

 

 

 

 

کلمات کلیدی:

غاّر

مسئولیت

قاعده غرور

مسئولیت غار

رابطه مالک با غاّر و مغرور

مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی

 

 

 

طرح مسأله : 

نگارندة در این رساله بدنبال پاسخ دادن به مسائلی بوده که او را به فکر انداخت تا موضوع مسئولیت مدنی «غاّر» در فقه و حقوق را بررسی کند. عمده‌ترین سوالاتی که برای نگارنده مطرح بوده عبارتند از: 

1- آیا برای اثبات مسئولیت «غاّر» می‌توان به قاعدة «غرور» استناد کرد؟ بعبارت واضحتر، آیا قاعدة «غرور» یک قاعدة مستقل فقهی است تا در مقام اثبات مسئولیت «غاّر» به آن استناد کنیم یا نه؟

2- وجه افتراق یا اشتراک قاعدة «غرور» با قاعدة «غرر» و «تدلیس» در کجاست؟ آیا این عناوین به یک معنا است یا اینکه از هم دیگر متفاوتند؟

3- آیا قاعدة‌ «غرور» در حقوق ایران – که منبعث از فقه امامیه می‌باشد – بطور مستقل و صریح بکار رفته است؟ یا اینکه تابع قواعد دیگریست؟

4- رابطة مالک با غاّر و مغرور در صورت اثبات مسئولیت «غاّر» چگونه می باشد؟

 

- فرضیه‌های تحقیق: 

مطالعاتی که قبل از انتخاب این موضوع بعمل آوردم به دلایل متعددی از طرف فقهیهان در ارتباط با اثبات مسئولیت «غاّر» از قبیل قاعدة «غرور» قاعدة «لاضرر» و قاعدة «تسبیب» ، دست یافتم که احتمال می‌دادم در فقه امامیه برای اثبات مسئولیت «غاّر» قاعدة مستقل بکار رفته است.دومین فرضیة ما این بود که غرور با غرر از همه جهات متفاوت است اما، با تدلیس فرقی ندارد چرا که در اکثر موارد فقیهان تدلیس را در کنار غرور به یک معنا بکار برده‌اند و احادیث وارده در باب تدلیس نکاح را برای اثبات مسئولیت «غاّر» بکار می‌بردند. ولی احتمالی می‌دادیم که با توجه به کاربرد تدلیس و اثر آن از قاعدة «غرور» متفاوت باشد.

با تتبع و مطالعاتی که در قانون مدنی ایران انجام دادم به یک مادة برخوردم که لفظ صریح غرور در آن از طرف قانونگذار بکار رفته بود اما در اصلاحیه 8/10/61 حذف گردیده است (مادة 1036 قانون مدنی). ولی در مواد دیگر قانون مدنی بدون آنکه لفظ صریح غرور بکار رود، منشأ برخی از آنها قاعدة «غرور» می‌باشد.همچنین، این احتمال وجود داشت که غاّر و مغرور هر دو باید در قبال مالک ضامن و مسئوول باشند زیرا، که آلت شمردن مغرور، محال و غیرمعقول است. 

 

 

 

 

فهرست مطالب 

فصل اول:کلیات مسئولیت غار 2

مبحث اول: مسئولیت و انواع آن در فقه و حقوق: 4

- مفهوم مسئولیت : 4

- انواع مسئولیت در حقوق : 5

- مسئولیت اخلاقی: 5

- مسئولیت حقوقی یا قانونی: 5

- مسئولیت قانونی یا حقوقی: 6

- مسئولیت کیفری: 6

- مسئولیت مدنی‌ : 6

- فرق میان مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی: 8

- وجه اشتراک مسئولیت کیفری و مدنی: 10

- اقسام مسئولیت مدنی: 11

قلمرو مسئولیت قراردادی و مسئولیت قهری: 13

1- مبنای مسئولیت : 17

2- مفهوم خطا یا «تقصیر قراردادی» : 19

3- اثبات تقصیر: 20

نتیجه: 21

- مسئولیت در فقه: 22

- معنای لغوی ضمان: 24

- معنای اصطلاحی ضمان: 24

اقسام ضمان در فقه: 25

1- ضمان عقدی: 25

2- ضمان قهری: 26

مبحث دوم: احکام: 26

- احکام : 27

- اقسام احکام: 28

- احکام عقلی و احکام شرعی: 28

- احکام تکلیفی : 29

- احکام وضعی:‌ 30

احکام امضائی و احکام تأسیسی : 30

- احکام امضائی : 30

- احکام تأسیس : 31

مبحث سوم – تعریف ، عناصر و نوع حکم مستفاد از غرور : 31

- معنای لغوی غرور و بررسی مشتقات آن: 32

- مفهوم اصطلاحی غرور: 36

- نوع حکم مستفاد از غرور : 39

نتیجه: 42

- عناصر و ارکان مسئولیت و ضمان «غار» در فقه و حقوق: 42

- عناصر و ارکان ضمان و مسئولیت «غار» در فقه: 42

- عناصر مادی مسئولیت غار : 43

1- عمل خدعه‌آمیز : 43

2- ورود ضرر و خسارت: 50

1- اصل ثمن: 59

ب) زیادت قیمت از اصل ثمن: 64

ج) منافی مستوفی : 66

د) منافع غیر مستوفی: 73

- حکم تلف جزء و وصف از میان رفته: 77

- زمان رجوع مغرور به «غار» : 80

3- رابطة سببیت: 84

- عناصر معنوی مسئولی غار: 90

1- علم : 91

2- قصد: 106

3- فریب خوردگی 111

- عناصر مسئولیت غار در حقوق ایران: 115

حقوقدان برای تحقق مسئولیت مدنی عناصری را مطرح کرده اند که باید مسئولیت غار رادرآن عناصر جستجو کنیم 115

مفهوم ضرر در حقوق ایران: 116

انواع ضررمادی: 118

ب:ضرر معنوی : 119

-انواع ضرر معنوی 120

2- ارتکاب عمل نامشروع: 123

3- رابطه سببیت: 126

شرایط ضرر قابل مطالبه: 128

مبحث چهارم : تفاوت غرور با غررو تدلیس 133

تفاوت غرور با غرر: 135

غرر در اصطلاح: 135

- اثر غرر: 136

مهمترین موارد غرر و خطر عبارتست از: 137

تفاوت غرور با تدلیس: 139

- تدلیس در لغت: 140

- تدلیس در اصطلاح: 141

- اثر تدلیس: 150

 

فصل دوم: مدارک مسئولیت غار در فقه و حقوق: 154

اثبات مسئولیت غار از روی ادله‌های مختلف 155

کتاب: 155

2- سنت: 158

- روایات مخصوص باب بیع: 161

- روایات باب نکاح: 167

نتیجه: 179

اجماع: 185

عقل: 187

بنای عقلاء: 188

7-قاعده «تسبیب»: 194

3- نظریه‌های مختلط و واسطه: 207

الف: نظریه کار نامتعارف: 207

ب: نظریه «خطر» در برابر انتفاع: 208

- منابع غرور در قانون مدنی ایران: 211

 

فصل سوم: بررسی رابطه مالک با غار و مغرور و مصادیق مسئوولیت غار. 218

مبحث اول: رابطه مالک با غار و مغرور: 218

مبحث دوم: مصادیقِ مسؤلیتِ «غـّار»: 222

گفتار اوّل: بیع: 222

گفتار دوّم: اجاره: 226

گفتار سوّم: عاریه: 232

گفتار چهارم: قرض: 233

گفتار پنجم: مضاربه: 234

گفتار ششم: مزارعه و مساقات: 236

گفتار هفتم: جعاله: 237

گفتار هشتم: هبه: 238

نتایجی که نگارنده در این رساله به دست آورد، عبارتند از: 244