تحقیق مشخصات و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای خودرو
تحقیق مشخصات و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای خودرو |
دسته بندی | پژوهش |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 36 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 53 |
مشخصات و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای خودرو
بر خلاف دیدگاهها و نظریات اولیه که سکونتگاههای حاشیه ای را مظهر فساد، جرم و جنایت، قانون گریزان، فراریان و اقشار حاشیه ای می دانستند و ویژگیهای منفی موجود در این سکونتگاهها را تعمیم می دادند، دیدگاههای اخیر اساساً ضمن تأیید وجود زمینه ها و بسترهای آسیب های اجتماعی و روانی در آنها، این سکونتگاههای را در عین حال مخزن مهارتها و انگیزه های فردی برای تأمین سرپناه و ارتقاء کیفیت سکونت، دارای همبستگی بالا و پیوندهای محکم اجتماعی و امثال آن معرفی می کنند.
در حالیکه برخی از پژوهشها و نگرشهای پیشین و برخی از نظریات معاصر بر مشخصه هایی چون عدم هضم در متن نظام سرمایه داری (حسامیان، 1358 و سینجر 1358)، فاقد تربیت صحیح اجتماعی و فرهنگ شهری (سوداگر 1369)، تسلط فرهنگ فقر و جدایی گزینی توده ای روستایی از شهری و مکان زیست مجرمان، فراریان و قانون گریزان (شکویی 1354 و دلیر 1370)، اتکاء بر جمعیت و فرهنگ روستایی (Bettison 1958, Lindern 1982, Kunjor 1986) و یا حتی فقدان پیوندهای اجتماعی، پراکندگی و پس افتادگی از زندگی اجتماعی و روند همگونی با آن… (خاتم 1374) تأکید دارند. پژوهشهای دو دهها اخیر ویژگیهای متفاوتی را از وضعیت اجتماعی و فرهنگی این سکونتگاهها ارائه می دهند: جانیس پرلمن از نخستین کسانی است که با کشیدن خط بطلان بر «افسانه های حاشیه نشینی» بر مشخصه های مثبت و بهنجار سکونتگاههای بی ضابطه تأکید و درصدد رفع سوء تفاهم ها در رابطه با آنها برآمد؛ پرلمن می نویسد:
در حالیکه پژوهشهای دهه 60 و 70 مهاجرین حومه نشین را توده هایی بی ریشه، رانده شدگان از سرزمین، غریبه های شهری، بی خانمانها، دوره گردها و واماندگان از تطبیق بازندگی مدرن شهری توصیف کرده اند، پژوهشهای دو دهه اخیر به نتایج معکوسی رسیده اند که بیش از مهاجرین روستایی، شهروندان کلانشهرها تمایل به حاشیه نشینی داشته اند: آنها اشاره می دهند که:
از نظر اجتماعی این مجموعه ها به خوبی سازمان یافته، هم بسته بوده و نهادی خاص خود را دارند. از نظر فرهنگی آنها شدیداً خوشبین بوده و به دنبال تحصیلات بهتر و بیشتر برای فرزندان و ارتقاء وضع سکونتی خود هستند؛ از نظر اقتصادی آنها سخت کار می کنند و سهم خود را از تولید مصرف می کنند. آنها نه تنها خانه های خود را می سازند بلکه کل جامعه خود را بنا می کنند و زیر ساخت های شهری خود را می سازند؛ آنها به جنبه هایی از سیاست که ارتباط بیشتر و مستقیم تری با زندگیشان دارد آگاه بوده و با آن در می آمیزند و نیز به تغییر پارامترهایی که مرتبط با آنهاست سریعاً پاسخ داده و عموماً از وضعیت آسیب پذیر خود آگاه هستند.
… از نقطه نظر اجتماعی می توانند به شدت ناهمگون باشند. مناطق حاشیه نشین به ندرت محدود به یک ربته یا طبقه اجتماعی است و اغلب طیف وسیعی از مشاغل و قشرهای اجتماعی را می توان در آنها مشاهده کرد. با اینکه این سکونتگاهها نهادی از فقر هستند ولی الزاماً مترادف با آن نیستند. تمام حاشینه نشینان فی النفسه رادیکال یا محافظه کار نیستند و چنانچه در مسائل مرتبط به آنان مشارکت داده شوند می توانند شهروندانی معمولی و مسئول باشند… روابط اجتماعی میان حاشیه نشینان شباهت به مناسبت خانوادگی دارد و بیشتر ارتباطات و کمک های متقابل بین خانوارها و افراد خویشاوند به نوعی جنبه اقتصادی – اجتماعی دارد.[1]
1 حاشیه نشینی «آثار و پیامدهای آن بر شهرها» گزارش مرحله اول، 1374، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
...
5- تجزیه و تحلیل یافته های مرتبط با وضعیت اقتصادی
1-5- وضعیت هزینه (درآمد)
بررسی وضعیت هزینه (درآمد) در اسلام شهر نشان داده که ساکنین آنها عموماً به گروههای درآمدی پایین و حداکثر متوسط پایین تعلق دارند، اما به موازات رشد و توسعه سکونتگاه و در مراحل انتهایی رشد سطح عمومی درآمد به نسبت افزایش یافته، اما هیچگاه (به جز استثنائات) قابل مقایسه با جوامع شهری کشور نیست:
جدول شماره 86-2، وضعیت هزینه (درآمد) (هزار تومان)
درآمد ماهانه خانوار اسلام شهر |
کمتر از 50 |
70-50 |
90-70 |
120-90 |
150-120 |
150 و بیشتر |
اسلام شهر |
3/3 |
1/13 |
5/20 |
3/44 |
3/12 |
6/6 |
- چنانچه ملاحظه می شود نسبت خانوارهای با درآمد کمتر از 50 هزار تومان در اسلام شهر حدود 3 درصد می باشد… اگر گروه درآمدی 50 تا 70 هزار تومان را نیز به این گروه بیافزاییم باز هم این نسبت تا حدی بالا (4/16 درصد) است.
- نسبت خانوارهای کمتر از 100 هزار تومان هزینه (درآمد) بسیار بالاست (حدود 80 درصد
- در گروه درآمدی بیشتر از 120 هزار تومان اسلام شهر (حدود 19 درصد) و حداکثر خانوارهای با درآمد (هزینه) بیشتر از 150 هزار تومان چیزی در حدود 6 درصد بوده است.
2-5- قیمت واحد مسکونی
جهت شناخت بیشتر از وضعیت اقتصادی ساکنین شاخص دیگری که مورد بررسی قرار گرفته قیمت ملک (واحد مسکونی) (در سال 1379) و متوسط قیمت زیربنای مسکونی در متر مربع است که در مجموع حاکی از قیمت نسبتاً بالای زمین و مسکن در اسلام شهر است؛
جدول شماره 87-2، قیمت ملک مسکونی در اسلام شهر در سال 1379 (میلیون تومان)
درصد قیمت نام سکونتگاه |
2-1 |
4-2 |
6-4 |
6 و بیشتر |
اسلام شهر |
0 |
1/11 |
25 |
9/63 |
- چنانکه ملاحظه می شود بیشترین نسبت واحد مسکونی در اسلام شهر در گروه قیمت 6 میلیون تومان و بالاتر قرار داشته است.
- پس از بررسی قیمت متوسط زیر بنای مسکونی در اسلام شهر در سال 1379 مشخص شد (به تقریب) متر مربعی 9000 تومان بوده است.
مجموعه داده ها و مشاهدات محلی حکایت از آن دارد که طی روند رشد سکونتگاهها قیمت زمین و مسکن به شدت افزایش یافته و به تدریج از دسترس اقشار تهیدست شهری خارج می شود.