پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی (M.A) با عنوان
بررسی جامعه شناختی نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای اجتماعی شهرداری( مطالعه ی موردی منطقه ی پنج تهران)
چکیده :
پژوهش
حاضر با عنوان « بررسی جامعه شناختی نگرش شهروندان نسبت به فعالیتهای
اجتماعی شهرداری» (مطالعه ی موردی منطقه پنج تهران) انجام پذیرفته است، که
در پنج فصل تدوین گردیده:
در فصل اول
مباحثی کلی راجع به موضوع تحقیق ارائه شده است. طرح مسأله، ضرورت و اهمیت
تحقیق، اهداف، پیشینه قلمرو زمانی و مکانی و محدودیتها مطرح گردیده اند.
شناخت مدیریت شهری از نگرش شهروندان، مدیریت نگرش شهروندی از جمله مباحثی
بوده است که بدان پرداخته شده است.
فصل دوم
به مبانی نظری اختصاص دارد، در ابتدا مباحثی راجع به نگرش مطرح شده و سپس
نظریه های روان شناسی اجتماعی و نظریات جامعه شناختی ارائه شده اند و در
آخر نیز از نظریه ی عمومی کنش
پارسنز
به عنوان چارچوب نظری برای تحلیل موضوع استفاده شده است چرا که هم به سطوح
خرد کنش و نظام شخصیت توجه دارد و هم به ساختارهای اجتماعی در سطح کلان .
فصل سوم
مربوط به روش تحقیق است ، جامعه ی آماری در این پژوهش با استفاده از فرمول
کوکران 384 نفر از شهروندان ساکن در منطقه ی پنج شهر تهران در سال 1387
بوده و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و روش پژوهش بررسی اسناد و
مدارک علمی و پیمایش می باشد به منظور گردآوری اطلاعات پس از تعیین اهداف و
ارائه فرضیات و مشخص شدن متغیرهای اصلی،پرسشنامه ای تنظیم شد که ابتدا در
یک گروه 26 نفره توزیع گردید و پس از جمع آوری آن و تعیین روایی و پایائی
با استفاده از فرمول کرونباخ و رفع نواقص برخی گویه ها، تست نهایی در میان
چهار صد نفر از شهروندان انجام گردید، سپس اطلاعات بدست آمده در محیط spss
پانچ و مورد پردازش قرار گرفت.
فصل چهارم
مربوط به عملیات میدانی تحقیق می باشد که در دو قسمت تحلیل توصیفی و تحلیل
استنباطی ارائه شده است در تحلیل توصیفی از جداول یک بعدی و نمودار میله
ای استفاده گردیده و در تحلیل استنباطی از جداول دو بعدی و پارامترهای
میانگین، انحراف معیار و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند
متغیره استفاده شده است.
در
آخر به این نتیجه رسیدیم که بین فعالیتهای شهرداری در چهار بعد عمرانی-
خدماتی ، برنامه ریزی ، تعاملی، تربیتی و نگرش شهروندان در سه بعد شناختی،
عاطفی یا احساسی ، تمایل به عمل، رابطه وجود دارد . با این تفاوت که میان
نگرش شهروندان در بعد تمایل به عمل با فعالیتهای اجتماعی در چهار بعد،
همبستگی کمتری در مقایسه با سایر ابعاد نگرش وجود دارد. از سوی دیگر با
تقسیم بعد تمایل به عمل به سه بعد همکاری، همفکری و مالی به این نتیجه
رسیدیم که بیشترین میزان تمایل به عمل در بعد همکاری است و در بعد همفکری و
مالی شهروندان به نسبت کمتر تمایل به عمل با شهرداری دارند.
نتایج
تحلیل رگرسیون نیز نشان دهنده ی آن است که دو متغیر میزان فعالیت در بعد
عمرانی- خدماتی با وزن بتای 427% و میزان فعالیت در بعد تربیتی با وزن بتای
30/0 بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته اند اما دو متغیر میزان
فعالیت در بعد برنامه ریزی با وزن بتای 024/0 و میزان فعالیت در بعد تمایلی
با وزن بتای 058/ کمترین تأثیر را داشته اند به عبارتی تأثیر مثبت اما
ضعیف روی متغیر وابسته داشته اند.
رابطه
ی میان متغیرهای زمینه ای با متغیر وابسته نیز مورد بررسی قرار گرفته و
تحلیلها نشان می دهند که بین سن پاسخگویان و نگرش آنها نسبت به فعالیتهای
اجتماعی شهرداری رابطه وجود دارد واین رابطه به اینگونه است که هر چه میزان
سن پاسخگویان کاهش می یابد، میزان نگرش آنان نسبت به فعالیتهای اجتماعی
افزایش می یابد و بر عکس، همچنین بین میزان تحصیلات و نگرش شهروندان رابطه
وجود نداشت و فرضیه ی پژوهشگر مبنی بر وجود رابطه رد شد. همچنین
تفاوت معناداری بین نگرش مجرد و متأهل ها مشاهده نشد و فرضیه ی پژوهشگر
مبنی بر وجود تفاوت رد شد. همچنین بین جنس و نگرش نیز تفاوت معناداری
مشاهده نگردید و فرضیه ی پژوهشگر مبنی بر وجود رابطه معنادار رد گردید.
کلمات کلیدی:
جامعه شناختی
شهروندان
مدیریت شهری
طراحی شهری
مدیریت ارتباطات اجتماعی
فعالیتهای اجتماعی شهرداری
مقدمه :
مدیریت
شهری از جمله مفاهیمی است که برای نخستین بار در اندیشه ی متفکران یونانی
هم چون ارسطو و افلاطون به عنوان ابزاری در دست یابی به جامعه ی مدنی معرفی
شده است . اما در معنای مدرن ، مدیریت شهری ، تلفیقی است از مدیریت
ارتباطات اجتماعی ،طراحی شهری و .. که با برنامه ریزی ، سازمان دهی ، بسیج
امکانات ، هدایت ، کنترل منابع انسانی و اقتصادی می کوشد تا ضمن در نظر
گرفتن نظام ارزشی هر جامعه زمینه ی لازم برای دست یابی هر یک از شهروندان
را به رفاه و آسایش فراهم سازد و به آنچه که مد نظر ماست یعنی مدیریت نگرش
شهروندی نائل شود .
به
اعتقاد ما مدیریت شهری و نگرش شهروندی دو جزء لاینفک برای دستیابی به
توسعه ی شهری ، انسانی و اجتماعی می باشد چرا که مدیریت شهری بدون توجه به
نگرش شهروندان نسبت به خود و فعالیتهایش نخواهد توانست به مدیریت شهروند
مدار دست پیدا کند . در واقع مدیریت نگرش شهروندی فرایندی است که طی آن بین
مدیریت شهری در سطح کلان و نگرش شهروندی در سطح خرد ارتباط بر قرار می
نماید تا براساس ایجاد یک هماهنگی منسجم میان این دو جزء وحدت رویه در
توسعه ی شهری فراهم آید .
زمانی
که شهروندان برای خود هویت و گروه های خودی و غیر خودی را تعریف می کنند ،
بسته به اینکه مدیریت شهری در کدام گروه قرار بگیرد و آیا خودی حساب می
شود یا غیر خودی، نتایج عملکرد مدیریت شهری متفاوت خواهد بود . بنا براین
مدیریت شهری قبل از هر چیز باید به یک شناخت از تعریف شهروندان نسبت به خود
دست پیدا کند ، و در صورت لزوم در جهت اصلاح این تعریف گام بردارد .
به
درستی که هر چه تعریف شهروندان از مدیریت شهری و تعریف مدیریت شهری از
شهروندان به هم نزدیک باشد ما شاهد رشد و شکوفایی در شهر خواهیم بود اما
اگر میان تعریف این دو جز از هم گپی وجود داشته باشد ،در واقع ما با دو
جزء متناقض رو برو خواهیم بود که به هیچ وجه با هم جمع نمی گردند . آنچه
در این تحقیق مد نظر ما می باشد ، آشنایی با نگرش شهروندان نسبت به
فعالیتهای شهرداری است تا با رسیدن به این مهم و انتقال آن به مدیریت شهری
توانسته باشیم گامی هر چند کوچک در راستای مدیریت شهروند مدار بر داشته
باشیم .
فهرست مطالب
چکیده صفحه
فصل اول:کلیات
مقدمه 1
طرح مساله 2
ضرورت و اهمیت تحقیق 2
اهداف تحقیق 5
پیشینه تحقیق
قلمرو مکانی و زمانی تحقیق 6
11
محدودیتهای و موانع تحقیق
فصل دوم:مبانی نظری 11
تعریف لغوی و اصطلاحی نگرش 21
عناصر و ابعاد نگرش 23
ویژگیهای نگرش 27
مفاهیم مرتبط با نگرش 28
نگرش و واقعیت 28
نگرش و عقاید و باورها 29
نگرش ها و علایق 30
نقش و نگرش 30
نگرش و رفتار 30
ساختار نگرش 35
ساختار درون-نگرشی 35
ساختار بین-نگرشی
36
کارکردهای نگرش 37
کارکرد دانشی 37
کارکرد فایده بخشی 38
کارکرد هویت اجتماعی 38
کارکرد حفظ حرمت خود
نظریه های روانشناسی اجتماعی 39
40
نظریه ناهم سازی شناختی
نظریه یادگیری
نظریه شرطی شدن کلاسیک 40
41
42
مکتب تفهمی:ویلهلم دیلتای و ماکس وبر 43
-نظریه کنش متقابل نمادین:جورج هربرت مید
هربرت بلومر 47
48
چارچوب نظری: نظریه عمومی کنش پارسنز 51
سطوح سه گانه انتزاع 51
نظام اجتماعی و ابعاد چهارگانه 57
نظام شخصیت و ابعاد چهارگانه 60
شبکه ی مبادلاتی نظام شخصیت و نظام جامعه ای 64
مدل نظری 67
فرضیه های تحقیق 68
فصل سوم- روش شناسی تحقیق
روش تحقیق 79
تکنیک گردآوری اطلاعات 79
تعیین جامعه آماری و حجم نمونه 79
روش نمونه گیری 80
تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 81
اعتبار و پایائی شاخصها 88
روش تجزیه و تحلیل
89
فصل چهارم
مقدمه 91
آمار توصیفی 92
آمار استنباطی 109
فصل پنجم
نتیجه گیری و ارائه راهکار 126
پیوست
منابع 131
پرسش نامه 135
جداول 143
نقشه ها
چکیده انگلیسی
