دانلود پروژه بررسی تاریخچه یارانه

پروژه بررسی تاریخچه یارانه پروژه بررسی تاریخچه یارانه در 40 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	26 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	40

پروژه بررسی تاریخچه یارانه در 40 صفحه ورد قابل ویرایش 

فهرست مطالب

1- مقدمه...................................................................................................................

2- تاریخچه پرداخت یارانه.......................................................................................

1-2- تاریخچه پرداخت یارانه در ایران................................................................

2-2- تاریخچه پرداخت یارانه در جهان...............................................................

3- هدف از پرداخت یارانه........................................................................................

1-3- تخصیص بهینه منابع..................................................................................

2-3- ثبات اقتصادی............................................................................................

3-3- توزیع عادلانه درآمد...................................................................................

4- مواردی که می بایست مشمول یارانه گردند.........................................................

1-4- کالاهای حیاتی و استراتژیک......................................................................

2-4- صنایع نوپا..................................................................................................

3-4- کالاهای عمومی.........................................................................................

4-4- صنایع با هزینه ثابت بالا..............................................................................

5-4- صنایع راکد................................................................................................

5- بررسی میزان کارایی یارانه پرداختی.....................................................................

6- یارانه پرداختی به حامل های انرژی در هر یک از بخش ها.................................

7- طبقه بندی یارانه در حسابهای ملی......................................................................

8- روش های پرداخت یارانه....................................................................................

1-8- روش های پرداخت یارانه از نظر مصرف کنندگان یارانه............................

2-8- روش های توزیع یارانه..............................................................................

3-8- روش های پرداخت یارانه از نظر مشمول یارانه بر واحد یا بهاء کالا..........

1- مقدمه

انسان های اولیه برای تغذیه خود از حیوانات و گیاهان استفاده می نمودند. آنها آتش را برای گرم کردن تعداد انسان ها و میزان منابع طبیعی در تعاون قرار داشت لذا انسان ها از نظر تهیه مواد غذایی و انرژی مورد نیاز مشکلی نداشتند.

پس از قرن هجدهم و با شروع انقلاب صنعتی تولید کننده از مصرف کننده جدا شده و پدیده ای بنام تولید انبوه ایجاد گردید. بدین ترتیب بیکباره میزان رفاه افزایش یافت و به تبع آن جمعیت شروع به ازدیاد نمود. جمعیت فوق تبدیل به بازار مصرف تولید کنندگان گردید. برای تولید در سطح انبوه نیاز به انرژی و منابع فراوان بود. بدین ترتیب همزمان با پیشرفت های فوق منابع جدید انرژی مانند نفت و گاز کشف گردید و به سرعت میادین نفتی افزایش یافت. لذا انرژی تبدیل به یکی از نیازهای اساسی و اولیه افراد گردید.

در علم اقتصاد توصیه می شود برای ایجاد عدالت اجتماعی همه افراد از حداقل رفاه برخوردار شوند. بدین ترتیب می بایست همه افراد بتوانند نیازهای اولیه خود را برطرف نمایند. لذا معمولاً در تمام کشورها نسبت به کالاهای اساسی یارانه پرداخت می شود.

با توجه به توضیحات ارائه شده با وقوع انقلاب صنعتی، انرژی به یک کالای اساسی تبدیل گردید. بدین ترتیب در اکثر کشورهای جهان برای ایجاد عدالت اجتماعی انرژی مشمول یارانه گردید. (البته میزان آن در کشورهای مختلف متفاوت می‌باشد.)

در کشور ما نیز انرژی به عنوان یک کالای اساسی محسوب می گردد و مشمول یارانه نیز می باشد. با توجه به پایین بودن قیمت انرژی میزان مصرف آن بشدت افزایش یافته است و بدلیل محدودیت انرژی های فسیلی قیمت آن در سطح جهانی افزایش داشته است. بدین ترتیب دولت برای پوشش شکاف بین قیمت تمام شده و قیمت فروش انرژی به مصرف کنندگان هزینه بسیار زیادی به عنوان یارانه می پردازد که این امر موجب بروز مشکلات فراوانی در اقتصاد کشور گردیده است.

متاسفانه برخلاف تعریف ارائه شده برای یارانه در رابطه با انرژی یارانه پرداخت شده عادلانه به افراد نیازمند یارانه ارائه نمی گردد. بدین ترتیب علاوه بر اینکه هزینه زیادی توسط دولت پرداخت می گردد، اهداف اولیه پرداخت یارانه نیز برآورده نمی‌شود و همچنین به علت قیمت پایین انرژی میزان مصرف آن بشدت افزایش یافته و این امر موجب بروز مشکلاتی همچون آلودگی محیط زیست گردیده است.

در چند سال اخیر دولت بدنبال تخصیص هدفمند یارانه می باشد. بدین منظور در این پایان نامه سعی می شود سیستم فعلی پرداخت یارانه انرژی مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به مشکلات آن، روش جدیدی برای پرداخت یارانه انرژی پیشنهاد گردد. سپس روش پیشنهادی با استفاده از تکنیک سیستم در استامیک مدل شده و تاثیر روش فوق بروی پارامترهای کلان اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد.

2- تاریخچه پرداخت یارانه

در ادامه تاریخچه پرداخت یارانه در ایران و سایر کشورهای جهان مورد بررسی قرار می گیرد.

1-2- تاریخچه پرداخت یارانه در ایران

در دوران صفویه نوعی تخفیف های مالیاتی و در دوران قاجار سیاست هایی در جهت توسعه زراعت که در آن دادن ران و مساعده به مستاجر پیش بینی شده بود را می توان از نخستین جهت گیری های حمایتی دولت دانست.

دخالت مستقیم دولت در عرضه و  تقاضا مربوط به سال 1311 می شود که در آن زمان دولت اقدام به ساخت سیلو نموده و گندم های کشاورزان را به قیمتی بالاتر از قیمت بازار خریداری نمود. کل میزان پرداخت یارانه دولت بابت تفاوت خرید و فروش کالاهای اساسی تا سال 1351 معادل 1668 میلیون ریال بوده است. که این مقدار تنها حدود 4/1 درصد یارانه در سال 1354 می باشد. چرا که همزمان با افزایش قیمت نفت، درآمد عمومی افزایش یافت و به تبع آن تقاضا برای مصرف زیاد گردید.

با توجه به عدم وجود مراکز صنعتی و صنایع زیر بنایی، دولت اقدام به واردات کالاهای اساسی نمود که این امر موجب زیان بسیاری از کشاورزان گردید. لذا دولت محصولات آنها را به قیمتی بالاتر از قیمت بازار خریداری نمود. در همین راستا به منظور تمرکز امور مربوط به پرداخت یارانه در مرداد ماه 1353 دولت اقدام به تاسیس و تشکیل صندوقی بنام «صندوق حمایت از مصرف کننده» نمود.

در زمینه فرآورده های نفتی در سال 1933 شرکت نفت ایران- انگلو محصولات تصفیه شده را در ایران به قیمت جهانی می فروخت در حالی که در سال 1994 قیمت داخلی این محصولات 2% قیمت جهانی آنها بود. در سال 1993 که تنها یک نرخ ارز حاکم بود و به همین سبب محاسبه معادل دلاری قیمت های داخلی آسان بود. بافرمن قیمت 13 دلار برای هر شبکه فرآورده پالایش شده، یارانه پرداختی معادل 5 میلیارد دلار برآورده شده است. در صورتی که در همین سال یارانه پرداختی برای دلار و غذا حدود 2/3 میلیارد دلار بوده است[1].

شکل (7) سیستم یارانه همه یا هیچ

از آنجا که هیچ امکانی برای مصرف بیشتر یا کمتر از مقدار پیشنهادی در اجرای این طرح وجود ندارد به همین دلیل این سیستم بنام همدلی هیچ نامگذاری شده است. چنین یارانه ای در شکل (7) نشان داده شده است. مقدار پیشنهادی S₂ توسط یارانه‌ای به میزان AC به دریافت کننده آن ارائه می گردد.

بنابراین یارانه پیشنهادی بصورت نقطه مصرفی Y ظاهر می گردد. بگونه ای که یارانه اعمالی بر هر واحد Q می باشد. خطی که از بالای منحنی بی تفاوتی I₁ عبور می‌نماید، مطلوبیت را در صورت قبول یارانه پیشنهادی به حداکثر می رساند. اگر نقطه‌ای مثل Y در زیر منحنی بی تفاوتی I₁ باشد. بنابراین یارانه پیشنهادی را می گردد. اگر سطح مصرف مورد نظر در این طرح به طور دقیق انتخاب نشده باشد با وجود امکان جانشینی بر خط بودجه جدید که بالاتر از خط بودجه قبلی است، این نتیجه نیز می تواند بعنوان نقطه بهینه مطرح گردد که مصرف کننده سطح کمتری از کالای یارانه‌ای را نسبت به قبل به مصرف می رساند. چنین سبد مورد قبولی مانند  است که شامل مصرف کمتری از کالای یارانه ای در مقایسه به قبل از یارانه ای نقطه x می باشد و چون هدف مورد نظر این سیستم حامل نشده است پس چنین سیستم‌هایی ممکن است به نتایج نامطلوبی نیز منجر شوند.

نقطه هدفی چون w در مقایسه با مصرف اولیه و در نقطه x قابلیت اجرای بهتری را دارا می باشد. چنین سبدی بطور نسبی ارزانتر است و معمولاً از طریق سیستم ساده کاهش قیمت آنرا نمی توان بکار گرفت[2].

3-2-8- توزیع براساس کوپن

سیستم توزیع کوپنی معمولاً هنگامی مورد استفاده واقع می شود که کالائی محدود بوده و عرضه آن بی کشش باشد. بعنوان مثال آب در طول دوره کمبود، غذا در هول جنگ یا پارکینگ اتومبیل در یک شهر پر ازدحام.

در این مواقع تنها راه حل تضمین برخورداری برخی یا همه افراد از یک مقدار حداقل از کالای شدیداً کمیاب عبارتست از ممانعت از اعمال قدرت خرید آن گروه از آحاد مصرفی در بازار است که از قدرت خرید بالاتری برخوردار می باشند.

ویژگی اساسی سیستم توزیع کوپنی آنستکه “ارائه کوپن شرط لازم و ضروری برای دریافت کالا خواهد بود‌”. کنترلهای دولت در زمینه ایجاد عدالت در مصرف از طریق توزیع اولیه کوپنها به مصرف کنندگان صورت می گیرد. کوپنها می توانند قابل انتقال و فروش در میان مصرف کنندگان باشند یا اینکه مصرف کنندگان مجاز به فروش کوپنها نباشند. بعلاوه نحوه تخصیص کوپنها می تواند یا بصورت مساوی برای همه و یا برحسب موارد گوناگون استفاده، متفاوت باشد.

دامنه شمول سیستم توزیع کوپنی نیز برحسب گستره های جغرافیایی، جمعیت و کالائی نیز می تواند متفاوت باشد. که در اینصورت برحسب مورد، آثار و تبعات متفاوتی را در زمینه های توزیع درآمد، مصرف و هزینه اجرا از خود بر جای گذاشته و جهت تحقق اهداف خاصی مفید خواهند بود.

عموماً افراد همچنان ملزم به پرداخت یک قیمت پولی برای دریافت کالاهای کوپنی می باشند. اگر جیره بندی کاملاً موثر و نتیجه بخش باشد، قیمت پولی (با عرضه رقابتی کالا) پایین تر از عدم اجرای جیره بندی خواهد بود. ابتدا حالت غیر قابل انتقال بودن کوپنها را در نظر می گیریم و تحت این شرایط تقاضا در هر قیمت معین نسبت به قبل پایین تر خواهد بود. زیرا برخی از مصرف کنندگان که مایلند تا قیمت بیشتری را بابت کالا پرداخت کنند، دارایی کوپنی که آنها را مجاز به تحقق این خواستشان نماید، نخواهند بود.

در نمودار شماره (9) وضعیتی از این نوع نشان داده شده است.

شکل شماره (9)

منحنی تقاضا موثرای اثر توزیع کوپنی و با توجه به چگونگی توزیع آنها از وضعیت D به سمت پائین و چپ و به وضعیت D_rd انتقال یافته است. در این نمودار Q_C تعداد کل کوپنهاست همانگونه که نشان داده شده است در اثر این امر تقاضا از Q_O به Q_C و قیمت نیز از P_O به P_C کاهش یافته و تمامی کوپنها مورد استفاده واقع شده اند.

در نمودار (10) وضعیتی نشان داده شده است که در آن برخی از کوپنها مورد استفاده قرار نگرفته باشند. در این حالت منحنی تقاضا در سطحی پائین تر از تعداد کل کوپنها منحنی عرضه را قطع خواهد نمود. بدیهی است که قیمت در توزیع کوپنی همچنان پائین تر از قیمت بدون استفاده از کوبن (P_nt<P₀) بوده و مقدار تعاونی نیز کمتر از تعداد کل کوپنهای منتشره خواهد بود.

عدم استفاده از کوپنهای (Q_C-Q_r) در حقیقت از جانب آن گروه از دارندگان کوپن صورت می گیرد که ارزش نهایی یک واحد بیشتر از کالای جیره بندی شده برای آنها کمتر از P_nt می باشد.

دانلود مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران

مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران در 16 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	11 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	16

مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران در 16 صفحه ورد قابل ویرایش  

تاریخچه و بررسی عملکرد سوبسید در ایران

برای اولین بار، در انگلستان قبل از به سلطنت رسیدن چارلز دوم (1660م) اصطلاح سوبسید و بکار گرفته شده است، بدین ترتیب دولت از بودجه عمومی، جهت افزایش درآمد دربار سالانه مبلغی (بطور نقدی و رایگان) به خانواده سلطنتی می‌پرداخت درایران سوبسید به مفهوم دخالت دولت در امر عرضه و تقاضا، از سال 1311 با تصویب قانونی به منظور تأسیس سیلو درتهران با هدف خرید و فروش و ذخیره آن هم تهیه و ذخیره‌سازی گندم توسط سازمان غله به جهت مقابله با کمبودهای احتمالی آغاز شد و هدف آن هم تهیه و ذخیره‌سازی گندم کافی جهت تهیه نان ارزان برای مصرف‌کنندگان کم درآمد شهری می‌باشد.

با وقوع جنگ جهانی دوم بواسطه اشغال ایران توسط نیروی بیگانه قیمتهای موادغذایی و… بشدت طریقی کرد و بدنبال آن نایاب شد که مهمترین آن نان بود که دراین حالت دولت تصمیم به خرید نان به قیمت گران شد و آن را به قیمت ارزان به نانوای‌ها تحویل داد. بنابراین علل اصلی برقراری سوبسید را می‌توان تعدیل افزایش قیمت کالاهائی دانست که مصرف آن ازنظر مردم حیاتی می‌باشد از آغاز دهه 1340 موارد دیگر تحت حمایت دولت قرارگرفت که بارزترین آن کمک به سازمانهای آبرسانی شهری و غیره بود که عمدتاً بصورت موردی پرداخت می‌‌گردید. اقدام دولت در تأسیس کارخانه کودشیمیایی درسال 1342 ازجمله اقدامات دیگر است.

منابع اصلی تامین اعتبار سوبسید (1367-1352) عبارت بود: از 1- درآمد عمومی 2- درآمد سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، ناشی از ما به تفاوت قیمت کالاهای وارداتی تا تولیدات داخلی. از آنجا که پرداخت سوبسید در ایران (67-1352) بدون برنامه‌‌ریزی از پیش تعیین شده و فقط به لحاظ یک راه حل کوتاه مدت ار اوایل دهه 1350 اتخاذ گردیده لذا روند پرداختهای آن رابطه تنگاتنگی با تنش‌های بودجه و – در یک دید وسیعتر – با درآمدهای نفتی داشته است ولی رویهم رفته سرآغاز پرداخت سوبسید درایران حاکی از نوعی شانه خالی کردن از زیربار مسئولیت کنترل قیمتها و عدم توان پی‌ریزی یک بنیان سالم می باشد.

-    افزایش قیمت مصرفی مورد حذف سوبسید بر هزینه خانوارهای کم درآمد اثر نامطلوب می‌گذارد، خصوصاً اگر این افزایش مربوط به قیمت کالای باشد که درشاخص هزینه خانوراها از ضریب اهمیت بالای برخوردار است.

-     اولین تأثیر حذف سوبسید روی بودجه بطورطبیعی کاهش هزینه‌های دولت است و این مطلوب است ولی مهمتر از کاربرد درآمد ایجاد شده یا اعتبار صرف نشده از محل حذف سوبسید است و بایستی در راههای ضدتورمی و بویژه تولیدی صرف شود درنتیجه افزایش قیمت، انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری و بکارگیری تکنولوژی نوین درتولید کشاورزی بوجود می‌آید و به تولید بیشتر موادغذایی می‌انجامد که درنتیجه آن دربلندمدت قیمتهای پایین موادغذایی حاصل می‌شود.

 10هدف دولت از پرداخت سوبسید درقبل ازانقلاب

پرداخت سوبسید به کالاهای مصرفی از برنامه پنجم عمرانی درنظام گذشته صورت جدی‌تری به خود گرفت. بطورکلی اهداف اساسی رژیم گذشته را در پرداخت سوبسید جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و کمبود کالاها بوسیله سوبسید و واردات دانست. برای هدایت سیاست‌های سوبسیدی صندوق حمایت از مصرف‌کننده درسال 1448 تأسیس گردید.

دانلود مقاله تعریف و کارکرد سوبسید

تعریف و کارکرد سوبسید تعریف و کارکرد سوبسید در 30 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc

دسته بندی	اقتصاد
فرمت فایل	doc
حجم فایل	22 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	30

تعریف و کارکرد سوبسید

سوبسید و انواع آن:

در مورد سوبسید تعاریف مختلفی شده است که به دو مورد آن بسنده می کنیم:

1- سوبسید عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم دولتی- امتیاز اقتصادی- یا اعطای رجحان ویژه ای که به موسسات خصوصی خانوارها و یا دیگر واحدهای دولتی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد.

2- سوبسید عبارتست از کمک های مالی یا معادل آن که به یک خدمت داده می‌شود گرچه از نگاه سود این خدمت، اقتصادی نباشد ولی از حیث رفاه عمومی لازم است. از بخش ها و کمک های مالی رایگان مالی که دولت به دستگاه تا بعد خود به منظور کمک به یک خدمت عمومی می دهد نیز به همین نام یاد می شود.

اصولاً سوبسیدها را می توان به دو نوع سوبسید مستقیم و غیرمستقیم تقسیم نمود. سوبسید مستقیم مقدار هزینه هایی است که دولت به طور کلی برای حفظ منافع اقشار جامعه برای خرید کالاهایی می پردازد. این نوع از سوبسیدها از لحاظ ماهیت و عملکرد به دو دسته تقسیم می شوند.

الف: سوبسیدهای تولیدی که با ارائه خدمات مختلف فنی، اطلاعاتی و حرفه ای و با بسط شبکه توزیع از طریق تأثیر بر تولید، سعی دارند تا بخشهای تولیدی نوزاد را به بخشهایی بالغ و خود اتکا تبدیل کنند. کمکهای مزبور شامل کمکهای دولت به کشاورزان و صاحبان صنایع نیز می گردد.

ب: سوبسیدهای مصرفی که از طریق پایین آوردن قیمت کالاهای مصرفی و افزایش قدرت خرید بر سیستم عرضه و تقاضای کالا اثر می گذارد.

سوبسیدهای غیرمستقیم عبارتست از برخی کمکهای دولت به موسسات و شرکت‌های خدمات عمومی که خدمات آنها را با قیمتی پایین تر از هزینه تمام شده به مصرف کنندگان عرضه می نمایند.

وجه تمایز سوبسیدهای مستقیم و غیرمستقیم را می توان در درجه مشمولیت آن دانست. سوبسیدهای مستقیم جنبه ملی داشته و اصولاً مزایای آن شامل کلیه افراد مملکت می شود و اجرای آن معمولاً بدنبال اهداف سیاسی- اجتماعی است. در حالیکه سوبسید غیرمستقیم فراگیری سوبسیدهای مستقیم را نداشته و هدف اساسی آن تاثیرگذاری بر رشته یا گروه خاصی می باشد و معمولاً اهداف اقتصادی و مالی را دنبال می کند.

خصوصیات سوبسیدها:

1- سوبسید مستلزم مقداری انتقال درآمد است. اعم از آنکه این انتقال بین دولت و بخش خصوصی یا میان گروههای مختلف بخش خصوصی باشد و از لحاظ انتقال مقداری از درآمد نوعی انتقال یک طرفه را در بر می گیرد. به همین جهت است که عده ای برنامه های پرداخت سوبسید را نوعی همه و کمک تلقی می نمایند.

2- سوبسید از لحاظ ماهیت محدود به گروه خاصی از اجتماع می گردد. این خصیصه، سوبسیدها را از پرداخت های رفاهی دولت متمایز می کند. به عبارت دیگر سوبسید برای تحت تأثیر قرار دادن نمونه و الگوی تولید کالای خاصی یا مصرف گروه خاصی از گروههای اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. این در حالیست که سوبسیدهای پرداختی در ایران، عمدتاً تمام گروه های درآمدی را شامل شده است.

3- سوبسیدها دارای هدف اصلاح یا تصحیح قوای بازار یا قیمت بدون از بین رفتن قوای مذکور هستند. به عبارت دیگر از طریق سوبسیدها رابطه قیمت و هزینه تمام شده در بازار تغییر داده می شوند به نحویکه مشارکت کنندگان در عرضه و تقاضای بازار انگیزه رفتار متفاوتی داشته باشند. در حقیقت اتکاء اصلی به مکانیزم بازار و قوای عرضه و تقاضاست و دولت هم نیات خود را از طریق تأثیر بر عملکرد این نیروها عملی می نماید.

اگر هرگونه انتقال درآمد از سوی دولت به اقشار خاصی از جامعه سوبسید محسوب شود. براین اساس از یک طرف سوبسید را می توان به دو دسته کلی سوبسیدهای «با سند» و «بدون سند» طبقه بندی نمود. در سوبسیدهای با سند، دریافت کنندگان سوبسید، کالاها را به طور مستقیم دریافت نمی کنند ولی با حق اشتراکی که دارند رسیدهایی دریافت کرده که به آن‌ها این حق را می دهد که کالاهای ویژه‌ای با آن اخذ نمایند. در سوبسیدهای «بدون سند» از طریق تغییر در قیمت کالا و یا درآمد دریافت کنندگان سوبسید امکان مصرف بیشتری به دست می آورند.

 از طرف دیگر می توان سوبسیدها را به سوبسید با تعیین قیمت ثابت، سوبسید با پرداخت نقدی، سوبسید بر واحد کالا و سوبسید بر بهاء کالا طبقه بندی کرد.

سوبسید در جهت حمایت از مصرف کننده با برقراری قیمت ثابت بر روی کالا:

در این نوع سوبسید دولت یک سقف قیمت را که از قیمت بازار کمتر است برای مصرف کننده برقرار می کند. برای بررسی آثار برقراری این نوع سوبسید بحث را از فرد مصرف‌کننده و محدودیت بودجه او شروع کرده و سپس به بحث بازار می‌پردازیم.

با برقراری سقف قیمت پایین تر از قیمت بازار، خط بودجه از M₀L₀ به M₀L₁ انتقال می یابد. در نتیجه برای فرد مصرف کننده امکان مصرف بیشتر از کالای x فراهم می شود و با فرض آنکه کالای x یک کالای نرمال است مصرف آن از x₀ به x₁ افزایش می یابد. در روی نمودار نقطه E₁ نقطه‌ی تعادل جدید است که از مماش نشدنخط بودجه M₀L₁ با بالاترین منحنی مطلوبیت (منحنی U₁) حاصل شده است.

در نقطه‌ی E₁ هزینه پرداختی توسط مصرف کننده برابر با M₀A می باشد در حالیکه هزینه‌ی بازاری برای این مقدار مصرف برابر M.B می باشد. بنابراین دولت برای افزایش مصرف از x₀ به x₁ از طریق کاهش قیمت، بایستی معادل AB واحد سوبسید پرداخت نماید.

در مورد وضعیت بازار، آثار برقراری قیمت ثابت بر روی کالا را به کمک منحنی‌های عرضه و تقاضای بازار مورد بررسی قرار می دهیم.

اگر قوای عرضه و تقاضا به طور آزادانه عمل نمایند نقطه تعادل E₀، قیمت P₀ و مقدار g₀ را ارائه می کند. دولت برای آنکه سطح مصرف این کالا در جامعه افزایش یابد و مقدار مصرف از g₀ به g₂ افزایش یابد، اقدام به برقراری قیمت ثابت در حد P₁ می نماید. در این سطح از قیمت، میزان تقاضای بازار به مقدار (g₂-g₀) افزایش می‌یابد در حالی که عرضه کنندگان در قیمت P₁ تمایل به عرضه بیشتر از مقدار g₁ نخواهد داشت و در نتیجه به مقدار (g₂-g₁) در بازار کمبود عرضه به وجود خواهد آمد. دولت برای جبران این کمبود سه راه در پیش دارد:

1- تمام کمبود را از طریق تولید داخلی تامین کند. یعنی به میزان g₂ در بازار عرضه شود. ولی برای عرضه کالا به مقدار g₂ قیمت باید به اندازه P₂ افزایش یابد. از این رو اگر تمام عرضه از طریق تولید داخلی تامین گردد دولت بایستی به میزان (P₂-P₁)*g₂ سوبسید به تولید کنندگان بپردازد.

2- تمام کمبود از طریق واردات تامین گردد. یعنی به مقدار g₁ از تولید داخلی تامین گردیده و به مقدار (g₂-g₁) واردات انجام شود.

3- قیمتی از کمبود از طریق تولید داخلی و قسمتی نیز از واردات تامین گردد. به طور مثال به مقدار og₀ از طریق تولید داخلی و مقدار (g₂-g₀) نیز از طریق واردات تامین گردد. در اینصورت دولت باید به میزان (P₀-g₁)*g₀ به تولید کنندگان سوبسید پرداخت نماید.

سوبسید در جهات حمایت از مصرف کننده از طریق پرداخت‌های انتقالی نقدی:

در این روش به جای دخالت مستقیم در مکانیزم قیمت ها و یا کنترل آن برای جبران کاهش قدرت واقعی خرید مصرف کننده در مقابل افزایش قیمت، دولت مقداری درآمد به او انتقال می دهند. در این صورت اگر دولت خواهان افزایش مصرف کالای خاصی باشد این انتقال درآمد به میزانی خواهد بود که درآمد واقعی مصرف کننده افزایش یافته و امکان مصرف بیشتر کالاها فراهم شود. برای بررسی اثرات پرداخت‌های انتقالی بر میزان مصرف، تحلیل خود را در دو سطح فرد مصرف کننده و بازار انجام می دهیم.

ابتدا فرد مصرف کننده ای را که با توجه به محدودیت بودجه سعی بر حداکثر شدن مطلوبیش دارد مورد بررسی قرار می دهیم.

.............................................

منابع:

1- بررسی انواع سوبسید و جنبه های مختلف اقتصادی آن، فیروز پورآذر، بهمن ماه 1369، در گروه تحقیقات بازرگانی داخلی، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.

2- تحلیل و بررسی اقتصادی سوبسید، عباس رحیمی و عباس کلانتری، اسفند 1371، واحد تحقیقات بازرگانی، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.

3- بررسی آثار وضع سوبسید، حمید رضا طباطبایی، موسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه.

دانلود تحقیق بررسی و آسیب شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه‏ ها

بررسی و آسیب شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه‏ ها پژوهش کاربردی حاضر با استفاده از روش تحقیق پیمایشی که برای جمع‏آوری اطلاعات و داده‏ها نیز از روش کتابخانه‏ای و مصاحبه با خبرگان استفاده کرده است، به بررسی و آسیب‏شناسی تغییر شیوه فعلی پرداخت یارانه‏ها و نقدی‌کردنشان و ارائه‏ طرح کلی کارامدتر جهت پرهیز از خطرات احتمالی‏ای که این طرح برای اقتصاد خواهد داشت، پرداخته و الزام‌هایی را که برای اجرای این

دسته بندی	پایان نامه و مقالات رشته اقتصاد
فرمت فایل	doc
حجم فایل	79 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	55

بررسی و آسیب شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه‏ ها

 

 

چکیده

در حال حاضر کشور ما در ساختارهای تولیدی، مدیریت مصرف انرژی و توزیع عادلانه یارانه‏ها دچار مشکل‌های اساسی است. تولید در ایران بر پایه انرژی ارزان (تقریباً رایگان) بنیان‏گذاری شده است و به همین جهت بهره‏وری انرژی بسیار پایین است. همچنین اتکای کشور به مصرف انرژی حاصل از نفت و گاز که تجدید ناپذیر هستند در آینده‏ای نه چندان دور ما را با خطر بن‏بست روبه‌رو خواهد کرد، در همان حال توزیع یارانه‏ها نیز به شدت ناعادلانه است. برای اصلاح ساختارهای تولیدی کشور، مدیریت بهینه مصرف انرژی و توزیع عادلانه یارانه‏ها، هدفمند‏سازی یارانه‏ها با استفاده از مناسب‏ترین شیوه، ضرور به نظر می‏رسد.

 

پژوهش کاربردی حاضر با استفاده از روش تحقیق پیمایشی که برای جمع‏آوری اطلاعات و داده‏ها نیز از روش کتابخانه‏ای و مصاحبه با خبرگان استفاده کرده است، به بررسی و آسیب‏شناسی تغییر شیوه فعلی پرداخت یارانه‏ها و نقدی‌کردنشان و ارائه‏ طرح کلی کارامدتر جهت پرهیز از خطرات احتمالی‏ای که این طرح برای اقتصاد خواهد داشت، پرداخته و الزام‌هایی را که برای اجرای این طرح نیاز است، مطرح می‌کند.

 

 

واژگان کلیدی:

یارانه

عدالت توزیعی

پرداخت نقدی

هدفمند‏سازی

عدالت اجتماعی

 

 

مقدمه

تولید در ایران بر پایه انرژی ارزان (تقریباً رایگان) بنیان‏گذاری شده است. به همین جهت بهره‏وری انرژی بسیار پایین (تقریباً یک سوم بهره‏وری انرژی در جهان و یک ششم بهره‏وری انرژی در اروپا) است. ما اکنون از ماشین‏آلات تولیدی‏ای استفاده می‏کنیم که ده‏ها سال از عمر مفید آنها طی شده و فرسوده شمرده می‏شوند و یا در کشور‏های صنعتی عمر مفید خود را گذرانده و از رده خارج، هستند اما به کشور ما انتقال یافته و مورد استفاده قرار می‏گیرند.

 

 ماشین‏آلات پیش‌گفته از فناوری قدیمی استفاده کرده و انرژی بسیار مصرف می‏کنند در حالی که اکنون ماشین‏آلات با فناوری‏های نو و مصرف کم انرژی در اقتصادهای رو به رشد باعث تولید بیشتر با هزینه کمتر شده‏اند، برای مثال، در صنعت حمل‌ونقل، کاروان حمل‌ونقل ما به‌طور عمده فرسوده شده کامیون‏هایی با حدود چهل سال کار در هر صد کیلومتر حدود شصت لیتر گازوئیل مصرف می‏کنند. این در حالی است که کامیون‏های با مصرف بیست لیتر و کمتر می‏توانند این مسافت را طی کنند. در تولید برق به‌طور عمده از گاز استفاده می‏کنیم چون ارزان است و به سمت تولید برق از انرژی خورشیدی، باد و گرمایی زمینی نرفتیم زیرا با وجود گاز ارزان برای استفاده از انرژی‏های دیگر ضرورتی پدید نیامده است. در بسیاری از موارد دیگر نیز این مسئله صدق می‏کند.

 

اتکای کشور به مصرف انرژی حاصل از نفت و گاز که تجدید ناپذیر هستند در آینده‏ای نه چندان دور ما را با خطر بن‏بست روبه‌رو خواهد کرد. از سویی چاه‏های نفت ما نیمه دوم عمر خود را طی می‏کند و برای حفظ قدرت تولید نیاز به سرمایه‏گذاری سنگین صد تا صد و پنجاه میلیارد دلار دارد. از سوی دیگر نرخ رشد مصرف هشت‏صدم سالانه‏، ما را با وضعیتی روبه‌رو خواهد کرد که تمام تولید نفت خود را در داخل به فراورده تبدیل کرده و مصرف کنیم و امکان صادرات نفت خام یا فراورده‏های آن برای ما ممکن نخواهد بود بلکه پس از آن نقطه واردکننده محض حامل‏های انرژی خواهیم بود.

 

 ضرورت مدیریت مصرف انرژی، ما را به سوی اصلاح قیمت‏های نسبی حامل‏های انرژی سوق می‏دهد تا از این راه مصرف‏کنندگان و تولید‏کنندگان را به مصرف کمتر تشویق کنیم.

با بررسی‏های انجام‌شده درباره مصرف سرانه انرژی در کشور معلوم شده است که خانوارهای دهک دهم درآمدی جامعه بیش از سی برابر خانوارهای دهک اول درآمدی جامعه از انواع انرژی‏ها استفاده می‏کنند و به تبع آن بیش از سی برابر یارانه انرژی را به خود اختصاص می‏دهند. این توزیع به شدت ناعادلانه است. اصلاح قیمت‏های نسبی حامل‏های انرژی باعث می‏شود مصرف‏کنندگان پرهزینه، قیمت واقعی کالاها و خدمات را بپردازند و مصرف خود را متعادل سازند. بخشی از درآمد حاصل از اصلاح قیمت‏ها می‏تواند بین خانوده‏های محروم بازتوزیع شود و آنها را در طی دوره میان‏مدت توانمند سازد و بخشی دیگر از آن برای اصلاح ساختارهای تولید و استفاده از فناوری‏های نو‏پا، مصرف کمتر انرژی تخصیص یابد.

 

 

 

 

فهرست مطالب

بررسی و آسیب‏شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه‏ها 1

چکیده 2

مقدمه 4

مروری بر ادبیات تحقیق 7

تعریف یارانه 9

هدف‌ها و روش‌های پرداخت یارانه 10

انواع یارانه 10

روشهای پرداخت یارانه 11

1. نظام نقدی 11

2. نظام کالایی 12

3. نظام همگانی قیمتی 12

4. نظام کالابرگی 13

تاریخچه پرداخت یارانه 13

تاریخچه پرداخت یارانه در جهان 13

تاریخچه پرداخت یارانه در ایران 14

مشکلات نظام فعلی پرداخت یارانه 16

1. تخصیص غیربهینه منابع 17

3. رکود تولید و افزایش بیرویه مصرف کالاها و خدمات یارانهای 19

4. آلودگی محیط زیست 21

5. عدم کارایی واحدهای اقتصادی 22

6. افزایش واردات 22

7. قاچاق کالاهای یارانه‏ای 22

طرح پرداخت نقدی یارانه ها 23

منافع طرح پرداخت نقدی یارانهها 24

انتقادها و پاسخهای مطرح‌شده به نظام پرداخت نقدی یارانهها 29

الزام‌های اجرای طرح 38

8. پیش‌پرداخت شدن یارانه‌های نقدی 41

راهکار عملیاتی پیشنهادی 43

أ. پرداخت یارانه در بخش خانوارها در قالب نظام تأمین اجتماعی 43

ب. پرداخت یارانه در بخش بنگاه‌ها (تولید) در قالب اصلاح ساختار 46

نتیجه گیری 47

منابع و مآخذ 50

أ. فارسی و عربی 50

ب. انگلیسی 54

دانلود مقاله بررسی آثار اجتماعی و اقتصادی پرداخت یارانه

بررسی آثار اجتماعی و اقتصادی پرداخت یارانه ایران طی سالهای آینده با چالش های بسیار بزرگی روبرو خواهد بود که در حال حاضر مهمترین آنها نرخ بالای بیکاری بوده ، که در آینده با ورود هرچه بیشتر نیروهای ماهر جوان با انتظارات بالا، ابعاد گسترده تری خواهد یافت حل این معضل ، مستلزم یک نرخ رشد اقتصادی بسیار بالاست برای کسب چنین رشدی ، کشور نیاز به پس انداز و سرمایه گذاری بیشتر و حرکت به سمت اقتصاد

دسته بندی	پایان نامه و مقالات رشته اقتصاد
فرمت فایل	doc
حجم فایل	44 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	21

بررسی آثار اجتماعی و اقتصادی پرداخت یارانه

 

 

مقدمه   

             ایران طی سالهای آینده با چالش های بسیار بزرگی روبرو خواهد بود که در حال حاضر مهمترین آنها نرخ بالای بیکاری بوده ، که در آینده با ورود هرچه بیشتر نیروهای ماهر جوان با انتظارات بالا، ابعاد گسترده تری خواهد یافت . حل این معضل ، مستلزم یک نرخ رشد اقتصادی بسیار بالاست . برای کسب چنین رشدی ، کشور نیاز به پس انداز و سرمایه گذاری بیشتر و حرکت به سمت اقتصاد بازار دارد که درآن ، بخش خصوصی نقش اساسی ایفا می‌نماید .

 

ایران به عنوان یک کشور نفت خیز ، طی دهه های گذشته بخش قابل ملاحظه ای از ثروت خود را به شکل انواع یارانه های آشکار و پنهان بر کالاها و خدمات اساسی به مصرف رسانده ، که هم در زمینه رشد اقتصادی و هم در رابطه با توزیع درآمد ، سیاست ناکارا و بی اثری بوده است . مدل توزیع درآمد در ایران در تمامی این سالها یک مدل توزیع قبل از رشد اقتصادی است ، که قطعاً در بلند مدت قابل دوام نخواهد بود. از این رو حرکت به سمت مدل توزیع درآمد به همراه رشد اقتصادی اجتناب ناپذیر است . در چنین مدلی و در قالب یک برنامه زمان بندی مشخص به ویژه برای حمایت از اقشار آسیب پذیر ، دستیابی به رشد اقتصادی بالا ، در نهایت موجب بهبود توزیع درآمد و افزایش رفاه اجتماعی خواهد شد .

 

 

 

کلمات کلیدی:

یارانه

اثر پرداخت یارانه بر جامعه

اثرات اقتصادی حذف یارانه

رابطه یارانه و ارزش های اجتماعی

 

 

 

فهرست مطالب

بررسی آثار اجتماعی و اقتصادی پرداخت یارانه 1

مقدمه 1

یارانه 3

این نوع پرداخت ها خود به دو قسمت تقسیم می‌گردند : 4

تأثیر یارانه بر توزیع و ترکیب جمعیت 6

رابطه محیط زیست با یارانه 6

رابطه یارانه و ارزش های اجتماعی 7

یارانه و الگوی مصرف 7

رابطه بیکاری پنهان و یارانه مواد غذایی 8

بررسی آثار اقتصادی یارانه  نان 9

بررسی آثار اقتصادی یارانه قند و شکر 10

بررسی آثار اقتصادی یارانه شیر 11

بررسی یارانه کود شیمیایی می‌تواند با تأکید بر دو عامل صورت گیرد : 11

اثرات اقتصادی حذف یارانه 13

شیوه های حمایت از اقشار کم در آمد 13

پرداخت نقدی یارانه ها 14

انتخاب در مصرف 15

بازنشستگان 15

سرمایه گذاری عمرانی 16

استفاده مردم از امکانات عمومی 16

یارانه نقدی و کارآفرینی 17

واردات کالا 17

تورم یا گرانی مقطعی 18

جمع بندی و نتیجه گیری 19

 

 

دانلود مقاله تعریف و کارکرد سوبسید

مقاله تعریف و کارکرد سوبسید مقاله تعریف و کارکرد سوبسید

دسته بندی	پژوهش
فرمت فایل	doc
حجم فایل	21 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	34

مقاله تعریف و کارکرد سوبسید

مقدمه:

در ادبیات اقتصادی مکانیزم قیمتها وظیفه تخصیص منابع محدود را میان فعالیتهای مختلف اقتصادی بر عهده دارد. این تخصیص در حالت رقابت کامل، کارائی را حداکثر می کند. طبق این مکانیزم هنگامی که تقاضای کالایی افزایش یابد، قیمت آن افزایش یافته و تولید آن کالا سودآور می شود. سودآوری تولید منجر به افزایش عرضه شده و عرضه کالا به سمت تقاضای کالا حرکت می کند. عمل آزادانه مکانیزم قیمت‌ها موجب خواهد شد تا تنها کسانی بتوانند از کالاها برخوردار شوند که قادر باشد قیمت آنها را بپردازد. نتیجه آنکه در این مکانیزم وضعیت کسانی که قدرت خرید کالاها را ندارند مورد توجه قرار نمی گیرد. در واقع جهت گیری اصلی مکانیزم قیمت ها دستیابی به کارائی بود.

بحث عدالت در آن مطرح نمی شود. هرچند که حالت رقابت کا مل از کارآیی و عدالت نسبی بیشتری نسبت به حالت وجود اعضای و نشست های اقتصادی بهره‌مند می باشد.

برای دولت ها این مسئله مهمی است که بین دستیابی به کارآیی صرف و بی عدالتی احتمالی ملازم با آن و یا کارآیی کمتر ولی عدالت نسبی بیشتر یکی را انتخاب کنند. بی عدالتی هرچه شدیدتر باشد بحران های اجتماعی تشدید می شود. گسترش بحران‌های اجتماعی ممکن است حیات اقتصادی و به نفع آن کارآیی را به زیر سئوال ببرد.

این مسئله در شرایط توزیع ناعادلانه درآمد حادتر می شود. از اینرو دولت ها برای جلوگیری از گسترش بحران های اجتماعی و سیاسی ما عدالت نسبی را به بهای از دست رفتن بخشی از کارآیی مورد توجه قرار می دهند.

دخالت دولت در مکانیزم قیمت ها و پرداخت سوبسید، در واقع انتخاب عدالت نسبی بیشتر است. اما این عدالت نسبی بیشتر ممکن است کارآیی را به اندازه ای کاهش دهد که بی عدالتی بیشتری را نتیجه دهد. بنابراین مسئله مهم طراحی و اتخاذ مجموعه سیاست هایی است که عدالت نسبی بیشتر کاهش شدید کارآیی و به دنبال آن کاهش عدالت را در پی نداشته باشد.

برای این منظور لازمست تا با مبانی نظری سوبسید آشنایی بیشتری حاصل نمایم. دانش تشریحی ما در این مورد پایه اصلی برای مدلسازی و بررسی نتایج حاصله از آن می باشد.

سوبسید و انواع آن:

در مورد سوبسید تعاریف مختلفی شده است که به دو مورد آن بسنده می کنیم:

1- سوبسید عبارت است از پرداخت مستقیم یا غیرمستقیم دولتی- امتیاز اقتصادی- یا اعطای رجحان ویژه ای که به موسسات خصوصی خانوارها و یا دیگر واحدهای دولتی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می پذیرد. ...

...

دانلود مقاله هدفمندی یارانه ها و آثار تورمی آن

هدفمندی یارانه ها و آثار تورمی آن تورم چیست؟ تعریف‌های مختلفی از تورم وجود دارد که همه آنها تقریباً بیانگر یک موضوع هستند تورم عبارت است از افزایش دائم و بی رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نابسامانی اقتصادی می‌شود

دسته بندی	حسابداری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	18 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	10

هدفمندی یارانه ها و آثار تورمی آن

تورم چیست؟

تعریف‌های مختلفی از تورم وجود دارد که همه آنها تقریباً بیانگر یک موضوع هستند: تورم عبارت است از افزایش دائم و بی رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نابسامانی اقتصادی می‌شود.                                             

یارانه چیست؟

عموماً یارانه به کمکی گفته می شود که دولت ها برای کمک به مردم کشورشان به انها پرداخت می کنند و به دو صورت نقدی و غیر نقدی می باشد.                                 

 یارانه غیر نقدی: به یارانه ای گقته می شود که دولت برای پایین اوردن قیمت کالاهای ضروری مانند نان و حامل های انرژی (برق، گاز، بنزین و ...) می پردازد. مشکل این روش این است که افراد پردرامد جامعه که معمولا حدود 20% جمعیت را تشکیل میدهند بیش از 80% یارانه را به خود اختصاص میدهند.                                               

یارانه نقدی: این نوع یارانه بصورت وجه نقد و برای کم کردن اختلاف طبقاتی موجود در جامعه به افراد کم درامد جامعه پرداخت می شود.                                                

یارانه هدفمند چه نوع یارانه ای است؟

یارانه هدفمند (هدفمندی یارانه ها) معمولاً بصورت یارانه نقدی به قشر کم درامد جامعه و برای کاهش فاصله طبقاتی پرداخت می گردد.

هدفمند کردن یارانه ها و مشکلی به نام تورم:

تا سال 2008، اکثر کشورهای جهان قانون هدفمندی یارانه ها را اجرا کرده و در بیشتر مواقع، ابتدا با مشکلات اقتصادی از جمله تورم غیرقابل کنترل مواجه شده اند که این مشکلات با اتخاذ سیاست های صحیح مرتفع گشته است.                                                                                    
برداشته شدن یارانه ها از سوخت و حامل های انرژی باعث کاهش درآمد و پس انداز خانوارها و در نتیجه کاهش مصرف کل جامعه می شود و این موضوع کاهش تورم را موجب خواهد شد.دکتر دیهیم نایب رییس انجمن اقتصاددانان با اشاره به مشکلات ناشی از توزیع پول به تشریح انتظارهای تورمی پرداخت و از "انتظار تورمی" به عنوان نگران کننده ترین بخش برداشته شدن یارانه ی سوخت در ایجاد تورم یاد کرد.       
نایب رییس انجمن اقتصاددانان از اهمیت کانالیزه کردن مابه التفاوت پول یارانه ها به سمت تولید و ایجاد اشتغال سخن گفت و افزود: "در بحث هدفمند کردن یارانه ها بدترین کار ممکن، واگذاری پول به مردم است.                                                                
وی در ادامه پیشنهاد کرد که پول جمع آوری شده از هدفمندی یارانه ها به پایین آوردن هزینه تولید و ایجاد تکنولوژی برای مصرف کمتر انرژی اختصاص یابد و به زیرساخت ها بیش از پیش بها داده شود.                                                                          

دانلود مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران

بررسی تاریخچه سوبسید در ایران مقاله بررسی تاریخچه سوبسید در ایران در 16 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	11 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	16

بررسی تاریخچه سوبسید در ایران

تاریخچه و بررسی عملکرد سوبسید در ایران

برای اولین بار، در انگلستان قبل از به سلطنت رسیدن چارلز دوم (1660م) اصطلاح سوبسید و بکار گرفته شده است، بدین ترتیب دولت از بودجه عمومی، جهت افزایش درآمد دربار سالانه مبلغی (بطور نقدی و رایگان) به خانواده سلطنتی می‌پرداخت درایران سوبسید به مفهوم دخالت دولت در امر عرضه و تقاضا، از سال 1311 با تصویب قانونی به منظور تأسیس سیلو درتهران با هدف خرید و فروش و ذخیره آن هم تهیه و ذخیره‌سازی گندم توسط سازمان غله به جهت مقابله با کمبودهای احتمالی آغاز شد و هدف آن هم تهیه و ذخیره‌سازی گندم کافی جهت تهیه نان ارزان برای مصرف‌کنندگان کم درآمد شهری می‌باشد.

با وقوع جنگ جهانی دوم بواسطه اشغال ایران توسط نیروی بیگانه قیمتهای موادغذایی و… بشدت طریقی کرد و بدنبال آن نایاب شد که مهمترین آن نان بود که دراین حالت دولت تصمیم به خرید نان به قیمت گران شد و آن را به قیمت ارزان به نانوای‌ها تحویل داد. بنابراین علل اصلی برقراری سوبسید را می‌توان تعدیل افزایش قیمت کالاهائی دانست که مصرف آن ازنظر مردم حیاتی می‌باشد از آغاز دهه 1340 موارد دیگر تحت حمایت دولت قرارگرفت که بارزترین آن کمک به سازمانهای آبرسانی شهری و غیره بود که عمدتاً بصورت موردی پرداخت می‌‌گردید. اقدام دولت در تأسیس کارخانه کودشیمیایی درسال 1342 ازجمله اقدامات دیگر است.

منابع اصلی تامین اعتبار سوبسید (1367-1352) عبارت بود: از 1- درآمد عمومی 2- درآمد سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، ناشی از ما به تفاوت قیمت کالاهای وارداتی تا تولیدات داخلی. از آنجا که پرداخت سوبسید در ایران (67-1352) بدون برنامه‌‌ریزی از پیش تعیین شده و فقط به لحاظ یک راه حل کوتاه مدت ار اوایل دهه 1350 اتخاذ گردیده لذا روند پرداختهای آن رابطه تنگاتنگی با تنش‌های بودجه و – در یک دید وسیعتر – با درآمدهای نفتی داشته است ولی رویهم رفته سرآغاز پرداخت سوبسید درایران حاکی از نوعی شانه خالی کردن از زیربار مسئولیت کنترل قیمتها و عدم توان پی‌ریزی یک بنیان سالم می باشد.

میزان سوبسیدهای پرداخت شده در ایران

طی سالها (55-1352) برحسب کالاهای اساسی (میلیون ریال)

سال کالا	1352	1353	1354	1355
گوشت وارداتی	130	4642	8045	9257
کودشیمیائی	300	5481	8367	6497
خرید گندم	4923	27980	39451	14069
مرکبات، سیب‌زمینی حمل کالا	-	-	-	1198

پس از انقلاب درسال 1358 باتوجه کمبود عرضه برخی کالاها و محاصره اقتصادی دولت کماکان به ورود کالاهای اساسی و پرداخت سوبسید ادامه داد لیکن در 1359 به دلیل جنگ و جیره‌بندی کالاهای اساسی میزان سوبسید پرداختی کاهشی (از 2/79 میلیارد ریال به 3/37 میلیارد ریال) معادل 52/0 داشته است.

سهم 5 قلم از کالاهای اساسی از کل سوبسید پرداختی 65-68

سال	63	64	65	66	67	68
درصد	90	70	90	86	91	74

آثار اقتصادی – اجتماعی حذف سوبسید

دولت می‌تواند باتوجه به هدفهای مشخص خود کمکهای اعطائی را در یک یا چند مورد و حتی تمام موارد موجود حذف یا کم کنند. تأثیر حذف این کمکهای بستگی کامل به مورد حذف و مقدار آن دارد و برحسب اینکه حذف کمکهای دولت مربوط به امور تولیدی، توزیعی، مصرفی باشد اثرات متفاوتی روی بخشهای مختلف اقتصادی و بازار دارد.

نتیجه کلی:

الف- بدلیل وجود تفاوت در توزیع درآمدها و هزینه‌ها در نواحی شهری و روستائی از یک طرف و استانهای کشور از طرف دیگر و نیز عدم توزیع و اعمال اصولی سیستم سوبسید درایران، ضرورت و لزوم بازنگری در سیستم سوبسید کنونی و اعمال سوبسید به نواحی محرومتر برحسب مورد و بررسی کلیه جوانب دیگر حتمی است.

ب- اهداف سیستم سوبسیدی باید از قبل و براساس استراتژیهای توسعه بگونه‌ای طراحی گردد که دربلندمدت بطرف کاهش سوبسیدهای مصرفی و درجهت جمایت اصولی از مبانی تولیدی و امکانات زیربنای داخلی سوق داده شود بطوریکه جامعه توان پرداخت آن را داشته باشد و بار مالی سوبسید از هزینه‌های عمومی دولت حذف گردد.

ج- درکوتاه مدت بهرحال با بررسی اثرات تورمی، توزیع درآمدی خط فقر، کششهای درآمدی و اهمیت نسبی کالای مورد بحث در بودجه خانوارها با طبقات درآمدی متفاوت می‌توان کالاهای حساستر و ضروری‌تر را از غیرضروری‌تر مورد شناسای قرارداده و سبستم سوبسیدی کنونی را بطور بهینه اعمال نموده و گامی مؤثر درجهت القای الگوی مصرفی متناسب با امکانات تولیدی داخلی برداریم.

د- سیاستها حمایتی دولت و سیستم‌های سوبسید (قیمت‌گذاری) درجهت احیاء و افزایش تولید در زمینه‌های کشاورزی و صنعتی هنگامی معقول بنظر می‌رسد که کشش قیمتی عرضه کالاهای مربوط از صفر بزرگتر باشد یا به عبارتی کشش‌پذیر باشد و در واقع نسبت به تغییرات قیمت از خود واکنش نشان دهند.

بررسی تأثیر هدفمندی یارانه ها بر الگوی مصرف و میزان مصرف گاز شهر اردبیل

واژه یارانه (subsidy) در لغت نامه بطور کلی کمک رایگان و اعانه مالی دولت به مردم در زمانهای معین معنا شده است