|
مقاله آشنایی با معماران جهان و آثار آنان
مقاله آشنایی با معماران جهان و آثار آنان
|
|
| دسته بندی | معماری |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 172 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 47 |
مقاله آشنایی با معماران جهان و آثار آنان
فهرست:
معماری اسلامی در ایران
جایزه معماری نمایشگاه فرانکفورت
آشنایی با تالار معماران جهان
شاخص‌ترین بخش معمارانه
آشنایی با تالارهای معماران
نقد آثار ونتوری در نشست ماهیانه معماران
..........................................................................................
بخشهایی از متن:
معماری اسلامی در ایران
در تواریخ آمده است که نخستین مسجد ایرانی مسجدالثّور نام داشت که به سال 81/700 در قزوین ساخته شد. اما قدیمی‌ترین بنای اسلامی که تاکنون در ایران کشف گردیده، مسجدی به نام تاری خانه در دامغان است، در نیمه راه مشهد به تهران. این مسجد در فاصله‌ی سالهای 133/750 و 170/786 ساخته شده است. به نوشته‌ی گدار Goddard ، «این مسجد به سبب هماهنگی تناسبات و جزرهایش هنوز یکی از باشکوه‌ترین ابنیه‌ی اسلامی است». این مسجد با طاق پوشیده شده است.
در طول دوره‌ی اسلامی، ساختمانهای ایرانی به داشتن گنبدهای زیبا معروف بوده‌اند. این گنبدها به خلاف آنچه در شیوه‌ی بیزانسی معمول بود هرگز روی لچکیهای از نوع رومی بنا نمی‌شد، بلکه بر سکنجهای ساده‌ای استوار بود که بر گوشه‌های سقف سوار می‌شد و شکل مربّع سقف را مبدّل به هشت ضلعی می‌کرد. نخستین گنبد متعلّق به دوره‌ی اسلامی در ایران از آن مسجد جامع قم است. این گنبد در سال 256/878 به دست ابوسعدبن حسین ساخته شده و هشتاد پا ارتفاع دارد.
از آن زمان تا به حال، سه نوع متفاوت از گنبد در ایران ساخته شده است: (1) گنبدهای یک جداره، (2) گنبدهای دو پوسته و (3) گنبدی که با گنبد خیمه‌ای چندوجهی یا سقف مخروطی شکل ] رک (رخ) - م. [ پوشانده شده است. گنبد یک جداره محصول تداوم شکل گنبدهای دوره‌ی ساسانی است و در دوره‌ی سلجوقی متداول بود. برجسته‌ترین و بارزترین گنبدهای نوع دوم را در مقبره‌ی سلطان سنجر در مرو (552/1157) می‌توان دید و معروف‌ترین نمونه‌ی اوّلیّه از نوع سوم، گنبد قابوس (398/1007) است.
گنبد قابوس در سال 397/1006 به دست شمس‌المعالی‌عبدالحسن قابوس حکمران گرگان و طبرستان ساخته شد. این مقبره در اصل برجی استوانه‌ای شکل است که قسمت بالای آن مخروطی است. درون آن خالی است و این فضای از کف تا سقف تهی را در بالا مخروط خیمه‌ای شکلی می‌پوشاند. ارتفاع کلی برج اندکی بیش از 167 پاست. این بنا با آجر ساخته شده است. ساختمان مذکور دارای دو کتیبه به خط کوفی است که یکی در ارتفاع 26 پا و 3 اینچ از سطح زمین و دیگری درست زیر حاشیه‌ی مقرنس کاری قرار دارد.
...
در دوره‌ی سلجوقی استفاده از گچ در تزیینات، نه تنها در مساجد،
بلکه در کاخها و خانه‌های اشراف نیز بسیار متداول بود. تصاویر تزیینی
عبارت بود از صحنه‌های شکار و مناظری از دربار. عمق کنده‌کاریها در
بعضی موارد آن قدر زیاد بود که به مجّسمه‌سازی شباهت داشت. این
نقوش برجسته‌ی گچی عمدتاً در ری (تهران) و ساوه یافت می‌شود.
در پانزده بنای بازمانده از دوره‌ی سلجوقی، کاشیهای لعابی مزیّن
به شبکه‌های نقوش یا کتیبه‌نویسی در نمای داخل یا خارج به کار
رفته است. هنر معرّق‌کاری که در گنبد کبود مراغه (593/1196) عرضه
شده است به مرحله‌ای رسید که با کار گذاشتن ردیفهای کاشی لعابدار
در زمینه‌ی گچی، شبکه‌ی در هم بافته‌ی پرکار و دقیقی به وجود
می‌آورد. ازاره‌ها از جنس کاشی و ستاره‌ای شکل با جلای قهوه‌ای
طلایی بود که روی زمینه‌ای سفید رنگ کار گذاشته شده بود. تزیین
محرابها نیز به همین گونه بود و برای مثال محراب مسجد میدان در
کاشان (623/1226) را می‌توان نام برد. از سلاطین قابل ذکر دوره‌ی
سلجوقی، ملکشاه، پادشاه بزرگ این سلسله (465-485/1072-1092) است که
پایتخت خود، اصفهان، را به یکی از زیباترین شهرهای آسیا مبدّل
ساخت. مسجد جامع اصفهان در زمان این پادشاه ساخته شد و اولین بار
در ایران برجهای خیاره‌دار مخروطی در عهد او بنا گردید. بهترین
نمونه‌ی این مناره‌های استوانه‌ای شکل مینای عالی در ایران است
که به دستور ملکشاه ساخته شده است. این مناره با شبکه‌های نقوش
هندسی و نوارهایی از کتیبه‌های کاشی لعابدار تزیین گردیده است.
در آغاز قرن هفتم / سیزدهم، کشور ایران گرفتار مصیبت حمله‌ی مغول گردید. مرو و نیشابور در سال 617/1220 به دست چنگیزخان سقوط کرد و در طّی بیست و پنج سال نه تنها تمام مملکت به اشغال مهاجمین درآمد، بلکه شهرها به کلی در آتش سوخت، ساختمانها تماماً با خاک یکسان شد و در بعضی نقاط تمامی سکنه مثل حیوان از دم تیغ گذرانده شدند و بدین لحاظ، از ساختمانهایی که در فاصله‌ی هجوم اعراب به ایران تا روی کار آمدن ایلخانان مغول در این کشور بنا گردید، امروز تعداد بسیار کمی بر جای مانده است.
مغولها قریب 143 سال (644-791/1246-1389) بر ایران حکومت کردند. هلاکو بنیانگذار امپراتوری مغول لقب ایلخان بر خود نهاد و تبریز را پایتخت ساخت. نخستین بنای دوره‌ی مغول در ایران رصدخانه‌ای است در مراغه، پایتخت تابستانی هلاکوخان ، که بنا به پیشنهاد وزیر معروف وی خواجه نصیرالدین طوسی در سال 678/1279 ساخته شد. مع‌ذلک احیای معماری عظیم سنّتی ایران در زمان حکومت جانشین هلاکو، ارغون، صورت گرفت. احداث ارغونیّه، حومه‌ی دلنشین تبریز در زمان وی آغاز شد. در سلطانیّه واقع در نزدیکی قزوین نیز اقدامات مشابهی صورت گرفت و کاخهای ییلاقی در آلاتاغ، منصوریّه و لار بنا گردید. با این حال، دوران طلایی معماری ایلخانی معاصر حکومت غازان‌خان است که اسلام آورد و در سال 694/1295 به سلطنت رسید. غازان‌خان نه تنها در عمران و آبادی جدّ و جهد بسیار داشت، بلکه خود نیز معمار بود. شِنب، حومه‌ی غربی تبریز، به دست او طرّاحی و در سال 696/1297 ساخته شد. بر روی رصدخانه‌ی سابق الذّکر گنبدی زده شد که طرح آن از غازان‌خان بود. مقبره‌ی رفیع غازان‌خان در شنب نیز به دستور خود او ساخته شد. نقشه‌ی این مقبره به شکل دوازده ضلعی بود و سرداب آن در سطح زمین قرار داشت. مقبره‌ی عظیم را کتیبه‌ای طلایی احاطه می‌کرد. قریب 14000 کارگر برای احداث این بنا به کار گرفته شدند. دیگر ابنیه‌ی مجاور مقبره عبارت بود از: خانقاهی برای دراویش، مدارسی برای مذاهب حنفی و شافعی، مدرسه‌ای برای تحصیل فلسفه، اقامتگاهی برای سادات، یک بیمارستان، یک قصر و یک کتابخانه به علاوه‌ی کوشک زیبایی موسوم به اردیلیّه. مقبره در کانون مجموعه جای داشت و باغهای اطراف آن را حومه‌ای به نام غازانیّه احاطه می‌کرد. نزدیک هر یک از دروازه‌های این شهر که به زودی به رقیبی برای تبریز بدل شد، بازار، کاروانسرا و حمامهای عمومی ساخته شده بود. معمار اعظم غازانیّه ، تاج‌الّدین علیشاه نام داشت.
از غازانّیه‌ی امروز جز توده‌ای از آجر چیزی بر جای نمانده و
مقبره‌ی معروف غازان‌خان به تلّی از خاک مبدّل شده است ولی شرح
دقیقی از ساختمانهای بسیاری را که به دستور او بنا گردید، در آثار
رشیدالدّین وصّاف، حمداللّه مستوفی و شمس کاشانی می‌توان یافت.
پس از غازان‌خان، برادر معروفش الجایتو (705-718/1305-1318) جانشین
وی شد. الجایتو اسلام آورد و نام محمّد خدابنده را برگزید. الجایتو در
زمینه‌ی معماری بر اسلاف خود سبقت جست. در واقع بیشتر ابنیه‌ی مشهور
دوره‌ی ایلخانی در زمان حکومت وی ساخته شده است.
شاخص‌ترین بخش معمارانه
اگر بخواهیم 2 بخش را به لحاظ معماری شاخص کنیم و هویت این نمایشگاه را در این حوزه بدانها مختص نماییم، یکی از آنها بخش فروم (Form) است و دیگری برج Messe Torun است. دفتر معماری KSP Engel Und Zimmermanm طراح فروم است. فضایی برای گفت‌وگو و جشن در متراژی 4500متری، دو سالن بزرگ جهت برگزاری مراسم‌های گالا (افتتاحیه) و مجموعه‌ای غنی از اتاق‌های گفت‌وگو و سالن‌های کنفرانس و ... هزینه‌ای بالغ بر 65میلیون دلار را روی دست مدیریت نمایشگاه گذاشته است و البته معماریی که به اندازه اسم و کاربری بنا، شاخص است.
برج Messe Torm نیز به عنوان معروف‌ترین اثر معمار آلمانی هلموت یان و بلندترین ساختمان اروپا از دوردست‌ترین چشم‌انداز نیز نمایشگاه را شاخص می‌کند. نمایشگاهی برای تمام فصول ...
