اقدام پژوهی چگونگی علاقه مندی دانش آموزان به مطالعه سبک زندگی شهدا
مقدمه :1
تعریف مفاهیم کلیدی:2
سبک زندگی:2
هفته دفاع مقدس:3
شهید:3
بیان مسئله :4
هدف از اجرای این اقدام پژوهی :5
توصیف وضع موجود( شواهد 1):6
شاخص های کمی و کیفی وضعیت موجود:7
گرد آوری داده ها و اطلاعات جهت شناسائی عوامل موثر بر ایجاد مساله:8
الف. پرسشنامه. 9
ب. مصاحبه:9
ج. مطالعه:9
تجزیهوتحلیلوتفسیر داده‌ها جهت شناسایی عوامل موثر بر مساله:10
ادبیات موضوع. 11
الف. پیشینه نظری:12
ب.پیشینه عملی:13
راه حلهای پیشنهادی:14
اجرای راه حلهای انتخابی.. 15
اعتبار بخشی به راه حل ها:15
اجرای راه حل ها:16
راه حل اول:16
1-1تعامل با همکاران شاغل در آموزشگاه:16
1-2- افزایش آگاهی همکاران در زمینه سبک زندگی شهدا17
1-3- تعامل با اولیا17
مشارکت و نقادی همکاران:17
اصلاح، تعدیل و تغییرات لازم در اجرای راه حلها :18
راه حل دوم:18
2-1- برپایی نمایشگاه هفته پژوهش با موضوع نوجوان: دیروز، امروز، فردا18
2-2- تابلوی دائمی شهدا19
2-3- برگزاری مسابقه کتابخوانی(خلاصه نویسی کتاب) و روزنامه نویسی.. 20
2-4-تجهیز کتابخانه مدرسه به کتابهایی با موضوع سبک زندگی شهدا و دفاع مقدس.. 21
2-5- برگزاری نمایشگاه کتاب.. 21
2-6- شناسایی و معرفی شهدا و جانبازان نزدیک به دانش آموزان. 21
2-7- تشکیل گروه سرود پویندگان راه شهدا22
2-8- دعوت از شهدای زنده22
2 –9 برگزاری مراسم ختم قرآن هدیه به روح مطهر شهدا و امام شهیدان. 23
نظارت بر اجرای راه حل. 23
اصلاح، تعدیل و تغییرات لازم در اجرای راه حلها23
راه حل سوم :23
3-1 برگزاری اردو زیارت گلزار مطهر شهدا24
3-2-اهدای جوایز و تشویق دانش آموزان فعال. 24
مشارکت و نقادی همکاران. 24
توصیف وضع مطلوب (شواهد2). 25
شاخص های کمی و کیفی وضعیت مطلوب:25
نتیجه گیری و پیشنهاد :26
پیوست ها :28
مقدمه :
روز اول ماه مهر... دل پر می کشد به سوی صف های مدرسه . لباس های
اتوکشیده، کیف های رنگارنگ، لبخندهای شادی بر روی لب های کودکان. باز هم
زنگ مدرسه.... صدا می آید. ...دنگ...دنگ...جنگ...جنگ...! صدا می آید، از
گذشته های نه چندان . گذشته هایی که اگر امروز ما فراموش کنیم نسل فردا در
زیر رگبار پیاپی تهاجم فرهنگی هرگز به یاد نخواهد آورد. خاطراتی که فراموش
نخواهند شد. کیف هایی رنگین به رنگ خون خون .لبخندهایی که بر روی لب های
کودکان یخ زد. فروغی که در دیدگانشان دوخته به افقی سرخ خشکید. مهرماه
1359. یک روز پس از آغاز رسمی جنگ تحمیلی. آغاز مدرسه، آغاز شور و نشاط.
شور و نشاطی که به جنگ بدل شد. جنگی نابرابر و دفاعی مقدس و جاودانه . جنگی
که مدرسه شد و از کودکان ما مرد ساخت.
و اینک، به حرمت خون شهیدان و به پاسداری گامهای کوچک کودکان شهید جنگ،
هر سال اولین گامهای ورود به مدرسه را با هفته دفاع مقدس آغاز می کنیم، که
تقارنی ارزشمند و نکوست . تقارنی که فضای دانشگاه ها و مدارس را به یاد و
خاطره شهیدان والامقام متبرک ساخته و سنگر مدرسه را یادآور عصاره های پاک
انقلاب می نماید. ما نیز در دبستان دخترانه جمهوری اسلامی همگام با دیگر
مدارس کشور هرسال همزمان با آغاز مهر ماه، مدرسه را به نام شهدا مزین کرده و
گل کودکان را با یاد شهدا عطر آگین می نماییم. در سالن دبستان یادمانی
برای شهدا و دفاع مقدس می سازیم و تابلو ها را با تصاویر شهدا، خصوصا شهدای
نوجوان متبرک می سازیم. از شهدا می گوئیم . از اهدافشان، خاطراتشان و
وظیفه خودمان و کودکانمان را در قبال ایثارشان یادآور می شویم.
هفته دفاع مقدس می گذرد. عکس ها و آذین بندی ها به دروون جعبه ها منتقل
شده و در یکی از کمدهای مدرسه برای استفاده در سال های بعد نگهداری می شود .
و اگر خیلی دوست شهدا باشیم در دهه فجر هم یادی از آن ها می کنیم. اما آیا
کافیست؟ حتی اگر هر روز سال را به نام هفته دفاع مقدس بنامیم کافیست؟
فرمانده ناحیه مقاومت بسیج بافق می گوید: هدف از برپایی یادمان و یادواره
ها برپایی یک مجلس صرف نیست. بلکه باید بتوانیم راه و روش و تفکر شهدا را
در جامعه نهادینه کنیم[i]. پس هدف ما باید نهادینه کردن راه وروش و تفکر و
رسم شهدا باشد و این مهم بدون تداوم ناممکن می نماید. چه بهتر که از سال
های ابتدایی تحصیل و در حقیقت آغاز ورود رسمی کودکان به جامعه و در مدرسه
که محل پرورش روح و روان کودکان است بنیان نهاده شود تا کودکان که آینده
سازان ایران اسلامی هستند هر چه بیشتر با سبک زندگی شهدا آشنا شوند. پدران
ما در انقلاب به دنبال عبور از تمدن غربی بودند اما ما امروزه به سمت سبک
زندگی غربی پیش میرویم. بخاطر همین است که سخن گفتن از آن برهه از تاریخ
کشورمان کمی دشوار است. برهه ای که بچه های جنگ در کنار هم زندگیِ زنده ای
داشتند و واقعاً زندگی می کردند.راستی، نسبت سبک زندگی امروز ما با دوران
دفاع مقدس چیست؟ چرا امروز شهدا از دلاوری ها و شهامت های شهدا می گوئیم؟
چه لزومی به بازگویی آن حادثه هاست؟ با پرداختن به آن سبک، آیا می خواهیم
بازگشت به گذشته کنیم؟ نسبت سبک زندگی رزمنده ها با اقتضائات امروز در
چیست؟ چه نیازی به برگزاری یادواره های دفاع مقدس و پاسداشت آن ارزش ها می
باشد؟ آیا شهدا در امروز ما فراموش شده هستند؟
تاریخ دفاع مقدس حکایات عجیب و تکان دهنده ای از عشق راستین شهدا سراغ
دارد که بهره گیری از آنها همچون چراغ هدایتگر مسیر درست زندگی را به
جوانان بعدی نشان خواهد داد. پس مطالعه در تاریخ دفاع مقدس و احوالات و
وصیت نامه شهدا سدی مستحکم در برابر جنگ نرم می باشد. در جهت الگو برداری
از شهدا جا دارد سخن امام خمینی رحمه ا... علیه را که بعد از شهادت نوجوان
شهید " حسین فهمیده" بیان نموده بود را مرور می نماییم:"رهبر ما آن طفل
دوازده ساله ای است که با قلب کوچک خود که ارزشاش از صدها زبان و قلم ما
بزرگتر است، با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم نمود و
خود نیز شربت شهادت نوشید.
در اقدام پژوهی حاضر، ضرورت علاقمند ساختن دانش آموزان به مطالعه سبک و
روش زندگی شهدا پژوهش شده ، راه کارهایی برای این مهم طرح و اجرا خواهد
گردید.
بیان مسئله :
اینجانب نفیسه علمی نیک با چهار سال سابقه تدریس در آموزش و پرورش که از
ابتدا در مقطع ابتدایی مشغول خدمت بودهام، کارشناس ارشد زیست شناسی-
فیزیولوژی مدت دو سال است که عهده دار معاونت آموزشی دبستان دخترانه جمهوری
اسلامی ناحیه 4 قم می باشم. این دبستان با 327 نفر دانش آموز که در شش
پایه و 12 کلاس تحصیل می کنند در خیابان کلهری شهر قم واقع شده است. ساکنان
این منطقه غالبا افرادی مذهبی و از نظر سطح فرهنگی، اقتصادی و تحصیلات
متوسط و متوسط به پائین می باشند. در حدود 40 در صد از دانش آموزان این
دبستان را اتباع کشور های همسایه، افغانستان، پاکستان و عراق تشکیل می دهند
که والدین بخشی از آنها مشغول تحصیل علوم دینی و قسمتی از ایشان دارای
مشاغل آزاد و عمدتا کارگر ساده می باشند. بنده مفتخرم که از اعضای خانواده
شهدا بوده و پدرم شهید رجب علی علمی نیک اولین فرمانده شهید سپاه پاسداران
شهرستان نقده[1] بودند . از اینرو احساس دین خاص نسبت به شهدا داشته و
پرداختن به موضوعاتی پیرامون ارزش شهید و شهادت و ایثار و فداکاری را تکلیف
خود می دانم. با این تفکر از ابتدای شروع به کار خود در آموزش و پرورش در
مواقع و فرصت های مختلف سعی کرده ام هر چه بیشتر به این موضوعات و مفاهیم
بپردازم. اما متاسفانه گاهی با بی علاقگی دانش آموزان و نا آشنایی آن ها
نسبت به شهدا حتی شهیدان شاخص روبرو شده ام. در یکی از موارد وقتی با
تعدادی از دانش آموزان پایه ششم در مورد شخصیت شهید رجایی صحبت می کردم
متوجه شدم حتی یک نفر از آنها این شهید والامقام را نمیشناسند و با نامش
نیز آشنا نیستند . فردای آن روز تعدادی از انها که کاملا متوجه ناراحتی من
از این موضوع شده بودند در مورد شهید رجایی اطلاعاتی از خانواده و بزرگترها
کسب کرده و در زنگ تفریح در مورد اطلاعات خود در این باره با من صحبت
کردند که متوجه کم کاری ای که در این رابطه داریم شدم. به طوریکه هر سال در
هفته دفاع مقدس و مناسبت های خاص به بیان خاطرات و شرح حال شهدا پرداخته
ولی به صورت اساسی به سبک زندگی شهدا نپرداخته ایم . در صورتیکه راه برون
رفت از مده مشکلات و معضلات جوانان جامعه الگو گیری از سبک زندگی شهداست .
چه در بیان مسائل حجاب و چه در مسائل اقتصادی و فرهنگی و . . . در مدرسه از
دانش آموزان می خواهیم حجاب خود را رعایت کنند و در راه حفظ آن بکوشند.
اما تا وقتی الگوهای مناسبی برایشان معرفی نشده باشد نمیتوان انتظار داشت
که به خوبی حرفاهای ما را درک و به آن عمل کنند. آن هم در حالی که الگوهای
بسیار مناسب در میان شهیده های دفاع مقدس موجود است . حتی در زمینه پرداختن
به درس و ساعی بودن در زمینه های علمی، نوجوانان رزمنده ای که حتی در جبهه
نبرد نیز درس و کتاب را فراموش نکردند می توانند الگوی خوبی باشند.
