|
انقلاب اسلامی ایران و تحولات بعد از پیروزی انقلاب
پرداختن به مقوله انقلاب اسلامی ایران و پیروزی آن در بهمن ماه 1357 و تحولات بعد از پیروزی انقلاب ، دشوار تر از پرداختن به رویدادهای سایر دوره های تاریخ ایران به نظر می رسد
|
|
| دسته بندی | تاریخ و ادبیات |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 63 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 65 |
دانلود پایان نامه رشته تاریخ
انقلاب اسلامی ایران و تحولات بعد از پیروزی انقلاب
طرح موضوع :
در
سال 1385 ، پس از اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویان موسوم به مسلمانان
پیرو خط امام و استعفای دولت موقت، اداره امور کشور توسط اما م خمینی (ره)
به «شورای انقلاب » واگذار شد که تا انتخابات رئیس جمهور، اداره امور کشور
را در دست داشته باشد. در روز جمعه پنجم آبان ماه 1358 مردم ایران به پای
صندوق های رای رفتند تا اولین رئیس جمهور تاریخ ایران را پس از فروپاشی
نظام سلطنتی پهلوی ، انتخاب کنند.
برای
مردم ، رهبری انقلاب اسلامی و کسانی که در داخل و خارج از کشور مسائل
سیاسی و اجتماعی ایران را دنبال می کردند، اینکه «چه کسی » اولین رئیس
جمهور ایران خواهد شد، محل تأمل بسیار بود. در این روز تاریخی ، ابوالحسن
بنی صدر توانست با بدست آوردن بیش از 75 درصد آراء شرکت کنندگان د
رانتخابات ، گوی سبقت را از دیگر نامزدهای ریاست جمهوری ربوده و نام او به
عنوان نخستین رئیس جمهور نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران به ثبت برسد. اما
کمتر از 17 ماه پس از انتخاب مردم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روز یک
شنبه 31خرداد 1360 رأی به «عدم کفایت سیاسی» بنی صدر دادند و 37 روز پس از
آن ، روزنامه ها در روز چهار شنبه 7 مردادماه 1360 نوشتند: «بنی صدر با اخذ
پناهندگی سیاسی به پاریس گریخت» و این در شرایطی بود که کشور در آتش جنگ
خارجی ، دشمنی و خشونت داخلی می سوخت .
انقلاب
اسلامی ایران در سال 1357 ، مانند بسیاری از انقلاب ها ، چندین گروه، طبقه
و حزب را با عقاید ناهمگون که همه آنها مخالف رژیم بودند، متحد ساخت.
همانند بسیاری از انقلاب ها ، این ائتلاف پس از پیروزی انقلاب و حذف رژیم
پیشن، چندان دوام نیاورد . انقلاب اسلامی ایران ویژگی های متمایزی با سایر
انقلاب ها نیز داشت که به ویژه نقش رهبری منحصر به فرد روحانیا ن می توان
اشاره کرد. برخی از انقلاب ها دارای ایدئولوژی مذهبی بوده اند، اما حکومت
روحانیان پس از انقلاب پدیده ای جدید در دوران معاصر بود.انتصاب مهندس مهدی
بازرگان غیر روحانی به نخست وزیری و حمایت از سید ابوالحسن بنی صدر در
نخستین انتخابات ریاست جمهوری ، به نظر می رسید موید این گفته امام خمینی
(ره) بود که او و روحانیان مستقیماً حکومت نخواهند کرد،
اما
امام خمینی و پیروان ایشان د رهما ن زمان گامهایی در جهت افزایش قدرت
روحانیت برداشتند. در جریان حوادث از سال 1357 تا سال 1362 نیروهای روحانی
بالاخره پیروز شدند و برنامه خود را به اجرا در آوردند . درسالهای اولیه پس
از پیروزی انقلاب، شاهد قدرت فزاینده تندروها و حذف غالباً همراه با خشونت
و علی رغم مقاومت گروه های مخالف و اعمال کنترل فزاینده ایدئولوژیکی و
رفتاری بر مردم بود. شور و اشتیاق گسترده برای آزادی بیشتر وبرابر ی
اجتماعی برآورد نشد ، اگر چه برخی برنامه های اجتماعی موفقیت آمیز وجود
داشت. در چهار سال بین سالهای 1358 تا 1362 نیروهای رادیکال قدرت را از یک
انقلاب و دولت چند حزبی گرفتند. با آن که امام خمینی (ره) یک دولت موقت را
به ریاست مهندس بازرگان منصوب کرد ، اما همزمان با ان نهادهای قدرتمندتر
روحانی را بنیاد گذاشت.
نهضت
آزادی در سال 1358 قوی بود، رهبرش نخست وزیر بود و بیش از یک سوم
وزارتخانه های دولت موقت انقلاب را در اختیار داشت . و نیروهای تندرو
انقلابی در حزب جمهوری اسلامی متمرکز شد ه بودند که در اسفند ماه 1357 با
موافقت امام خمینی (ره) تشکیل شد و آیت الله محمد بهشتی چهره برجسته آن
بود. حزب جمهوری اسلامی برای افزایش قدرت روحانیت و آیت الله خمینی (ره) در
حمایت از حکومت اسلامی بوجود آمده و گروههای مختلف اسلامی ر ا در
برگرفت.امام خمینی (ره) با منع کردن روحانیون از نامزد شدن در انتخابات
ریاست جمهوری سال 1359 ، کوشید حمایت کسانی را که نگران قدرت یافتن روحانیت
بودند، جلب کند. بنی صدر که به صورت مستقل در انتخابات ریاست جمهوری شرکت
کرده بود، 7/10 میلیون از 14 میلیون رای یعنی بیش از 75 درصد آرای شرکت
کننده گان د رانتخابات را نصیب خود کرد.
وی
با د راختیار داشتن نه تنها مسند ریاست جمهوری بلکه ریاست نیروهای مسلح و
شورای عالی دفاع قدرتمند به نظرمی رسید، اما قدرت یابی فزاینده حزب جمهوری
اسلامی و دبیر کل آن آیت الله بهشتی ، پایه های قدرتش را سست می کرد.حزب
جمهوری اسلامی ، مجلس، دولت و با وجود آیت الله بهشتی در مقام ریاست دیوان
عالی کشور، قوه قضاییه را در کنترل داشت. بنی صدر آخرین مانع برسرراه
دستیابی کامل آنها به قدرت بود. در مناقشات بین بنی صدر و حزب جمهوری
اسلامی ، امام خمینی (ره) گاهی یک طرف را سرزنش می کرد و گاه طرف دیگر را و
اغلب دوطرف را وادار به مصالحه می کرد، اما در بهار 1360 از بنی صدر دست
شست.
کلمات کلیدی:
بهمن ماه 1357
انقلاب اسلامی ایران
تحولات بعد از پیروزی انقلاب
هدف این پژوهش و ضرورت انجام آن :
پرداختن
به مقوله انقلاب اسلامی ایران و پیروزی آن در بهمن ماه 1357 و تحولات بعد
از پیروزی انقلاب ، دشوار تر از پرداختن به رویدادهای سایر دوره های تاریخ
ایران به نظر می رسد. دلیل این دشواری شاید عدم فاصله کافی زمانی ما با این
رویداد تاریخی باشد، اما عدم بررسی دقیق، موشکافانه و کامل حوادث این دوره
و همچنین عدم ارائه رویکرد تحلیلی وانتقادی به این رخدادها دلیلی محکم تر
می نماید . باید عنوان داشت که در مورد وقایع و تحولات این مقطع از تاریخ
ایران ، اغلب رویدادها همواره یا مورد توصیف اغراق آمیز بوده و یا مورد
انتقادات غیر علمی و شکننده قرار گرفته است و در بهترین شرایط ، به توصیف
صرف ان اکتفا شده است.
اغلب
آثاری که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رشته تحریر در آمده اند به
چگونگی وقوع انقلاب پرداخته اند و یا چندین عامل ر ادرعلل وقوع انقلاب بر
شمرده اند و در آثاری جدیدتر ، محققان علاقمند به تاریخ معاصر ایران به
صورت گزینشی به بررسی تحولات بعد از پیروزی انقلاب پرداخته اند. دولت موقت ،
چرایی و چگونگی برسرکار آمدن آن وعلت یا علل استعفای آن دولت را بررسی
کرده اند. به 13 آبان 1358 ، علل و چگونگی مبادرت دانشجویان پیرو خط امام
به اشغال سفارت آمریکا در تهران پرداخته اند و پیرامون این تحولات کتابها و
مقاله ها نوشته اند، یکدیگر را نقد و گاه نفی کرده اند و در خصوص تحولات
بعد از آن همچون آغاز و انجام شورای موقت انقلاب ، ریاست جمهوری بنی صدر ،
برکناری بنی صدر ، که با پشتیبانی 75 درصدی آراء شرکت کنندگان در انتخابات
به قدرت رسید ه بود ،فرار رئیس جمهور ، اینکه در چند سال عملکرد شورای موقت
انقلاب و هفده ماه ریاست جمهوری بنی صدر بر ایران چه گذشت را جدی نگرفته و
یا نخواسته اند که جدی بگیرند و با اشاره ای کوتاه شاید در حد یکی دو سطر
از آن عبور کرده اند.کانون توجه نگارنده در این پژوهش ، معطوف به تمامیت
پدیده انقلاب اسلامی نخواهد بود بلکه مرحله ای خاص از فرایند انقلاب مورد
نظر است . آنچه ذهن ما را مشغول داشته این است که در این دوره تقریباً هفده
ماهه ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر بر ایران چه گذشت و آنچه جای تأمل
دارد بررسی مسائلی است که حوادث تاریخ هفده ماهه دوره ریاست جمهوری بنی صدر
را رقم زدند
فهرست مطالب
طرح موضوع : 1
هدف این پژوهش و ضرورت انجام آن : 4
سئوال و فرضیه تحقیق : 7
متغیرها: 7
روش تحقیق : 8
پیشینه تحقیق ( بررسی پژوهش ) 8
چارچوب نظری تحقیق 21
نظریه های شکل گیری انقلاب: 21
به طور کلی می توان منازعه انقلابی را مجموعه ای از سه روند به شمار آورد: 36
1-ویرانی رژیم سابق: 37
2- دوره بی نظمی و تعدد مراکز قدرت: 39
3- دوران ایجاد نظم جدید: 44
تحکیم قدرت تندروها: 47
شکاف ایدئولوژیک : 54
منابع و مآخذ : 63
