دانلود تحقیق انقلاب اسلامی ایران و تحولات بعد از پیروزی انقلاب

انقلاب اسلامی ایران و تحولات بعد از پیروزی انقلاب پرداختن به مقوله انقلاب اسلامی ایران و پیروزی آن در بهمن ماه 1357 و تحولات بعد از پیروزی انقلاب ، دشوار تر از پرداختن به رویدادهای سایر دوره های تاریخ ایران به نظر می رسد

دسته بندی	تاریخ و ادبیات
فرمت فایل	doc
حجم فایل	63 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	65

دانلود پایان نامه رشته تاریخ

انقلاب اسلامی ایران و تحولات بعد از پیروزی انقلاب

 

طرح موضوع :

در سال 1385 ، پس از اشغال سفارت آمریکا توسط دانشجویان موسوم به مسلمانان پیرو خط امام و استعفای دولت موقت، اداره امور کشور توسط اما م خمینی (ره) به «شورای انقلاب » واگذار شد که تا انتخابات رئیس جمهور، اداره امور کشور را در دست داشته باشد. در روز جمعه پنجم آبان ماه 1358 مردم ایران به پای صندوق های رای رفتند تا اولین رئیس جمهور تاریخ ایران را پس از فروپاشی نظام سلطنتی پهلوی ، انتخاب کنند.

 

برای  مردم ، رهبری انقلاب اسلامی و کسانی که در داخل و خارج از کشور مسائل سیاسی و اجتماعی ایران را دنبال می کردند، اینکه «چه کسی » اولین رئیس جمهور ایران خواهد شد، محل تأمل بسیار بود. در این روز تاریخی ، ابوالحسن بنی صدر توانست با بدست آوردن بیش از 75 درصد آراء شرکت کنندگان د رانتخابات ، گوی سبقت را از دیگر نامزدهای ریاست جمهوری ربوده و نام او به عنوان نخستین رئیس جمهور نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران به ثبت برسد. اما کمتر از 17 ماه پس از انتخاب مردم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روز یک شنبه 31خرداد 1360 رأی به «عدم کفایت سیاسی» بنی صدر دادند و 37 روز پس از آن ، روزنامه ها در روز چهار شنبه 7 مردادماه 1360 نوشتند: «بنی صدر با اخذ پناهندگی سیاسی به پاریس گریخت» و این در شرایطی بود که کشور در آتش جنگ خارجی ، دشمنی و خشونت داخلی می سوخت .

 

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 ، مانند بسیاری از انقلاب ها ، چندین گروه، طبقه و حزب را با عقاید ناهمگون که همه آنها مخالف رژیم بودند، متحد ساخت. همانند بسیاری از انقلاب ها ، این ائتلاف پس از پیروزی انقلاب و حذف رژیم پیشن، چندان دوام نیاورد . انقلاب اسلامی ایران ویژگی های متمایزی با سایر انقلاب ها نیز داشت که به ویژه نقش رهبری منحصر به فرد روحانیا ن می توان اشاره کرد. برخی از انقلاب ها دارای ایدئولوژی مذهبی بوده اند، اما حکومت روحانیان پس از انقلاب پدیده ای جدید در دوران معاصر بود.انتصاب مهندس مهدی بازرگان غیر روحانی به نخست وزیری و حمایت از سید ابوالحسن بنی صدر در نخستین انتخابات ریاست جمهوری ، به نظر می رسید  موید این گفته امام خمینی (ره) بود که او و روحانیان مستقیماً حکومت نخواهند کرد،

 

اما امام خمینی و پیروان ایشان د رهما ن زمان گامهایی در جهت افزایش قدرت روحانیت برداشتند. در جریان حوادث از سال 1357 تا سال 1362 نیروهای روحانی بالاخره پیروز شدند و برنامه خود را به اجرا در آوردند . درسالهای اولیه پس از پیروزی انقلاب، شاهد قدرت فزاینده تندروها و حذف غالباً همراه با خشونت و علی رغم مقاومت گروه های مخالف و اعمال کنترل فزاینده ایدئولوژیکی و رفتاری بر مردم بود. شور و اشتیاق گسترده برای آزادی بیشتر وبرابر ی اجتماعی برآورد نشد ، اگر چه برخی برنامه های اجتماعی موفقیت آمیز وجود داشت. در چهار سال بین سالهای 1358 تا 1362 نیروهای رادیکال قدرت را از یک انقلاب و دولت  چند حزبی گرفتند. با آن که امام خمینی (ره) یک دولت موقت را به ریاست مهندس بازرگان منصوب کرد ، اما همزمان با ان نهادهای قدرتمندتر روحانی را بنیاد گذاشت. 

 

نهضت آزادی در سال 1358 قوی بود، رهبرش نخست وزیر بود و بیش از یک سوم وزارتخانه های دولت موقت انقلاب را در اختیار داشت . و نیروهای تندرو انقلابی در حزب جمهوری اسلامی متمرکز شد ه بودند که در اسفند ماه 1357 با موافقت امام خمینی (ره) تشکیل شد و آیت الله محمد بهشتی چهره برجسته آن بود. حزب جمهوری اسلامی برای افزایش قدرت روحانیت و آیت الله خمینی (ره) در حمایت از حکومت اسلامی بوجود آمده و گروههای مختلف اسلامی ر ا در برگرفت.امام خمینی (ره) با منع کردن روحانیون از نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری سال 1359 ، کوشید حمایت کسانی را که نگران قدرت یافتن روحانیت بودند، جلب کند. بنی صدر که به صورت مستقل در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بود، 7/10 میلیون از 14 میلیون رای یعنی بیش از 75 درصد آرای شرکت کننده گان د رانتخابات را نصیب خود کرد.

 

وی با د راختیار داشتن نه تنها مسند ریاست جمهوری بلکه ریاست نیروهای مسلح و شورای عالی دفاع قدرتمند به نظرمی رسید، اما قدرت یابی فزاینده حزب جمهوری اسلامی و دبیر کل آن آیت الله بهشتی ، پایه های قدرتش را سست می کرد.حزب جمهوری اسلامی ، مجلس، دولت و با وجود آیت الله بهشتی در مقام ریاست دیوان عالی کشور، قوه قضاییه را در کنترل داشت. بنی صدر آخرین مانع برسرراه دستیابی کامل آنها به قدرت بود. در مناقشات بین بنی صدر و حزب جمهوری اسلامی ، امام خمینی (ره) گاهی یک طرف را سرزنش می کرد و گاه طرف دیگر را و اغلب دوطرف را وادار به مصالحه می کرد، اما در بهار 1360 از بنی صدر دست شست. 

 

 

کلمات کلیدی:

بهمن ماه 1357

انقلاب اسلامی ایران

تحولات بعد از پیروزی انقلاب

 

 

هدف این پژوهش و ضرورت انجام آن : 

پرداختن به مقوله انقلاب اسلامی ایران و پیروزی آن در بهمن ماه 1357 و تحولات بعد از پیروزی انقلاب ، دشوار تر از پرداختن به رویدادهای سایر دوره های تاریخ ایران به نظر می رسد. دلیل این دشواری شاید عدم فاصله کافی زمانی ما با این رویداد تاریخی باشد، اما عدم بررسی دقیق، موشکافانه و کامل حوادث این دوره و همچنین عدم ارائه رویکرد تحلیلی وانتقادی به این رخدادها دلیلی محکم تر می نماید . باید عنوان داشت که در مورد وقایع و تحولات این مقطع از تاریخ ایران ، اغلب رویدادها همواره یا مورد توصیف اغراق آمیز بوده و یا مورد انتقادات غیر علمی و شکننده قرار گرفته است و در بهترین شرایط ، به توصیف صرف ان اکتفا شده است.

 

 اغلب آثاری که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رشته تحریر در آمده اند به چگونگی وقوع انقلاب پرداخته اند و یا چندین عامل ر ادرعلل وقوع انقلاب بر شمرده اند و در آثاری جدیدتر ، محققان علاقمند به تاریخ معاصر ایران به صورت گزینشی به بررسی تحولات بعد از پیروزی انقلاب پرداخته اند. دولت موقت ، چرایی و چگونگی برسرکار آمدن آن وعلت یا علل استعفای آن دولت را بررسی کرده اند. به 13 آبان 1358 ، علل و چگونگی مبادرت دانشجویان پیرو خط امام به اشغال سفارت آمریکا در تهران پرداخته اند و پیرامون این تحولات کتابها و مقاله ها نوشته اند، یکدیگر را نقد و گاه نفی کرده اند و در خصوص تحولات بعد از آن همچون آغاز و انجام شورای موقت انقلاب ، ریاست جمهوری بنی صدر ، برکناری بنی صدر ، که با پشتیبانی 75 درصدی آراء شرکت کنندگان در انتخابات به قدرت رسید ه بود ،فرار رئیس جمهور ، اینکه در چند سال عملکرد شورای موقت انقلاب و هفده ماه ریاست جمهوری بنی صدر بر ایران چه گذشت را جدی نگرفته و یا نخواسته اند که جدی بگیرند و با اشاره ای کوتاه شاید در حد یکی دو سطر از آن عبور کرده اند.کانون توجه نگارنده در این پژوهش ، معطوف به تمامیت پدیده انقلاب اسلامی نخواهد بود بلکه مرحله ای خاص از فرایند انقلاب مورد نظر است . آنچه ذهن ما را مشغول داشته این است که در این دوره تقریباً هفده ماهه ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر بر ایران چه گذشت و آنچه جای تأمل دارد بررسی مسائلی است که حوادث تاریخ هفده ماهه دوره ریاست جمهوری بنی صدر را رقم زدند

 

 

 

فهرست مطالب

طرح موضوع : 1

هدف این پژوهش و ضرورت انجام آن : 4

سئوال و فرضیه تحقیق : 7

متغیرها: 7

روش تحقیق : 8

پیشینه تحقیق ( بررسی پژوهش ) 8

چارچوب نظری تحقیق 21

نظریه های شکل گیری انقلاب: 21

به طور کلی می توان منازعه انقلابی را مجموعه ای از سه روند به شمار آورد: 36

1-ویرانی رژیم سابق: 37

2- دوره بی نظمی و تعدد مراکز قدرت: 39

3- دوران ایجاد نظم جدید: 44

تحکیم قدرت تندروها: 47

شکاف ایدئولوژیک : 54

منابع و مآخذ : 63

 

دانلود مقاله بررسی انقلاب اسلامی ایران و اقدامات شاه و اطرافیان او

بررسی انقلاب اسلامی ایران و اقدامات شاه و اطرافیان او مقاله بررسی انقلاب اسلامی ایران و اقدامات شاه و اطرافیان او در 34 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	26 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	34

بررسی انقلاب اسلامی ایران و اقدامات شاه و اطرافیان او

مقدمه:

از روزی که پیامبر اکرم (ص)، علی (ع) و شیعیانش را گروه رستگاران نامید و ابوذر، سلمان، عمار، مقداد، و دیگر یاران پیامبر(ص) و همچنین مبارزترین و انقلابی ترین مجاهدان اسلام چون حجربن عدی، صعصه بن صوحان، مالک اشتر، عدی بن حاتم، برای نخستین بار به نام شیعه شهرت یافتند تشیع با خاطرات و تجربیات پرباری از مقاومت، مبارزه، قیام و شهادت آمیخته شد و بعنوان یک مکتب انقلابی، پرچم رسالت خونبار جهاد را در برابر ظلم، خودکامگی و فساد به دوش گرفت. تاریخ شیعه آکنده از مبارزة مداوم و بی امان و نهضتها قیام ها بر علیه حکام خودکامه و ظالم است. شیعه هیچ گاه در طول تاریخ سنگر مبارزه را ترک نکرده است و همواره شعار عدالت و امامت را به عنوان اصیلترین پیام وحی بدوش کشیده است و تا محقق نهایی این دو اصل، مبارزه با همة قدرتهای مانع و حکومتهای ظالم و براندازی هر نوع ستم اجتمایی را فرض، و بخش اجتناب ناپذیر ایمان دانسته است. مورخ و دانشمند معروف اهل تسنن «الوی» در این مورد می گوید: « شیعه نخستین کسانی هستند که تفکر انقلابی و پرچم قیام را در اسلام بر ضد طفیان بدوش کشیدند و همواره نظریات شیعه روح انقلاب را با خود همراه داشت. عقیده به امامت که شیعه بدان سخت ایمان داشت. آنها را به انتقاد و اعتراض نسبت به هیئتهای حاکمه و بالاخره به جبهه گیری در برابر آنها وا می داشت و این حقیقت در سراسر تاریخ شیعه مشهور است. بعقیده‌ی آنها ( شیعه) هر حکومتی غاضب و ظالم است، بهر شکل و در هر قالبی که باشد مگر آنکه امام معصول یا نایب آن زمان حکومت را در دست گیرد. به همین دلیل بود که شیعه در تاریخ بطور مداوم در یک جریان انقلابی مستمر بسر می بردند، نه آرام می گرفتند و نه آن را رها می کردند»

فصل اول

اقدامات شاه و اطرافیان او

اعلان سرکوب از طرف رژیم

نطق یاوه گویانة شاه در 23 اسفند 1341، در پایگاه وحدتی دزفول، پرده از چهره فریبکارانة رژیم برداشت. و شاه خائن رسماً با روحانیت و رهبری نهضت اعلام جنگ نمود و مخالفان را به مرگ تهدید کرد. اعلام موضوع سرکوب از طرف شاه که در حقیقت پاسخ به اعلامیة مستدل آیات و مراجع قم بود. موجی از بگیر و به بزور اسارت و زندان و شکنجه و تبعید و محدودیت های غیر قانونی در سراسر کشور بوجود آورد و خود موجب اوجگیری بیشتر مبارزه گردید. امام با نزدیک شدن عید نوروز 1342، طی یک سلسله نامه ها و پیامها خطاب به علمای اعلام و حجج اسلام، عید نوروز را اعلام نمود ؟؟ حوز و علما را به عنوان تسلیت به امام عصر عجل الله مقامی فرجه الشریف قرار داد و تأکید فرمود علما با استفاده از این رویه مردم را به مصیبتهای وارده به اسلام و مسلمین متوجه نمایند و ضمنن اخطار شدید الحن به دولت خواستار برکناری دولت مستبد شد. علمای تهران به پیروی از خواستة رهبر نهضت، عید 1342را عزا اعلام نمودند و به هنگام خاموشی چراغهای حرم در قم که به علامت تحویل سال انجام گرفت، اعلامیه ها و ؟؟ فضای صحن و حرم را سفید پوش کرد، و ؟؟ های ساواک نتوانستند در برابر این ابتکار عمل آگاهی بخش، عکس العملی نشان دهند

سیاست تضعیف مذهب

در فاصله سالهای 1941- 1925 کاملاً آشکار شد که می توان عشایر را شکست داد و دریک برهه‌ی زمانی معین به نابودی کشاند همان گونه که طعم کوتاه زندی سکنی نشینی اجباری سبب گردید که تعداد آنان از لحاظ مرگ و میر بر اثر بیماری به گونه چشم گیری کاهش یابد. هم چنین آشکار شد که بازرگانان و اشراف برای حفظ منافع شخصی خود ندای مخالفتشان را خاموش خواهند کرد اما ملاها ( روحانیون) باقی مانده بودند با قدرتی که کمتر محسوس بود و جامعه زیر نفوذ ( معنوی) آنان قرار داشت وظیفه آنانه به عنوان تفسیر کنندگان شریعت به این معنا بود که آنان می بایست به حیاتی ترین اعمال بشری یعین ازدواج، طلاق، شهادت، سند استیفای دین از ملک رهنی انتقال املاک و قرار دادهای بازرگانی اعتبار بخشد. دو نظام قانونی مجاز شناخته شدند: قوانین شرعی که حکمفرما بر اموری مانند احوال شخصیه بود. قوانین عرفی که جنبه‌ی غیر مذهبی داشتند و قرار بود بر امور دولیت به کار برده شوند البته به دلیل بی ثباتی کشور در سال های اخیر قوانین شرعی از تمامی اقتدارات قانونی برخوردار شده وگسترش قوانین عرفی متوقف گردیده است. براثر این وضعیت مقامات حقوقی کاملا با ضوابط شرعی پیوند خورده اند از این رو منزوی کردن روحانیون و شکست دادن آنها بسیار دشوار شده است مخالفان قوانین شرعی ناگزیر بودند که ابتدا یک نظام حقوقی را جانشین آن سازند سپس به متزلزل کردن رکن مذهب بپردازند. رضا شاه نیز همین کار را کرد. در حالی که در نظر بود آموزش و پرورش غیر مذهبی و تبلیغات ملی گرایانه که ایران پیش از اسلام نمونه آن بود برای سست کردن وفاداری مذهبی مردم به نهاد روحانیت به کار گرفته شوند اما این سیاست هنگامی می توانست کامیاب شود که عمر آن بیشتر از نظم نوین رضاشاهی باشد این سیاست با احساسات خصمانه مردم نسبت به هنر گرایی رضاشاه روبهرو شد در حالی که پادشاهی سلسله هخامنشی به زمانهای بسیار دور تعلق داشت. آزادی حاصل از گردش به اسلام از نظر نگاه تاریخی نزدیک تر می نمود.

جرقه های انقلاب اسلامی

درگذشت مشکوک فرزند بزرگ امام، مرحوم آیت الله حاج آقا مصطفی در نجف اشرف، موجی از تأثر توأم با خشم را میان اقشار مختلف ملت ایران بوجود آورد، و بیشتر مردم، رژیم را متهم به توطئه در این فاجعه نمودند و در قم و شهرستانهای مجالسی برای بزرگداشت شهادت فرزند بزرگوار رهبر نهضت اسلامی برپا گردید و مجلسی که در مسجد اعظم قم به همین مناسب برگذار شد، بنوبة خد در شکستن سد استبداد و اختناق، و بسیج خشم مردم، و بهره گیری بشتر از جو آزادیهای نسبی، نقش بسیار مؤثری داشت و از آن زمان زبانها و لحن ها تندتر و مبارزات تشدید گردید. این حادثه که در تعبیر امام به عنوان لطف خفی الهی آمده است. گرچه در آن زمان ضربة مهلکی بر پیکر نهضت اسلامی ایران بود، ولی نخستین جرقه ای محسوب می شد که شعله های انقلاب اسلامی را روشن کرد و راه را برای افشای هرچه بیشتر ماهیت ضد اسلامی و ضد مردمی رژیم و حامیش آمریکا باز نمود رژیم شاه به تصور این که فقدان این شخصیت بزرگ که امید آینده انقلاب اسلامی بود. رهبر انقلاب اسلامی را دچار شکست رومی و نهایتاً آسیب پذیر می کند، ناگهان در برابر صلابت امام که در کمال آرامش بدون آنکه خم به ابرو بیاورد از کنار آن گذشت دچار سرگیجه شد، و با درماندگی دچار اشتباه بزرگ دیگری شد که آغاز انقلاب اسلامی محسوب می گردد. این اشتباه که از یک محاسبة غلط نشأت گرفته بود، و رژیم به گمان خود، زمان را رای حدود شخصیت رهبر نهضت اسلامی مناسب تشخیص داده بود و رژیم به گمان خود زمان را برای ترور شخصیت رهبر نهضت اسلامی مناس تشخیص داده بود، با مقالة ناشیانة احمد رشیدی مطلق تحت عنوان ایران و استعمار سرخ و سیاه. جامة عمل پوشید. نویسندة بی شخصیت واجید ساواک رد این مقاله با وقامت کامل سعی کرده بود: اهانت به امام به زغم خود شخصیت رهبر نهضت اسلامی را بشکند و امام را به طرفداری از مالکین و شهرت طلبی و عامل اسعتار بودن متهم نماید. انتشار این مقالة ننگین در همزمان با 17 دی، به اصطلاح روز آزادی زن بود، در سراسر ایران باعکس العمل تند و خشم و نفرت عمومی مواجه گردید و بلافاصله درسها و جماعتها در حوزة علیه قم به عنوان اعتراض تعطیل شد و فضلا و طلاب بطور دسته جمعی به سوی منازل مراجع و آیات قم به راه افتادند و اجتماع بزرگ روز 18 دی در مسجد اعظم با شعارهائی چون مرگ بر حکومت پهلوی و درود برخمینی همراه شد، و با حملة پلیس تبدیل به صحنة زد و خورد گردید و در اندک مدتی زد و خورد به خیابانهای اطراف کشیده شد و تا پاسی از شب همچنان ادامه یافت. نوزدهم دیماه 1356 قم شاهد یک تعطیل عموی بود بازار و مدارس تعطیل شد و انبوه حروم به روحانیون پیوستند. و تظاهرات عظیمی براه افتاد که تا ساعت 9 شب ادامه یافت و حملة دژخیمان مسلح، تظاهرات معتد ؟؟ را به خاک و خون کشیده و با کشتار فجیع مردم بی گناه قم، 15 خرداد سال 1342 یکبار دیگر تکرار کردید. انتشار کشتار قم در سراسر ایران بازتابهای خشونت آمیزی را به دنبال آمده و اکثر مراکز آموزشی عالی به تعطیل کشیده شد و اعلامیة حضرت امام به همین مناسبت که با تعطیل یک هفته ای حوزة علمیة نجف همراه بود، مردم را بر آن داشت که فاجعه‌ی کشتار قم را چون 15 خرداد زنده نگهدارند و با بزرگذاشت شهدا و قم و افشاگری رژیم سفاک شاه بپردازند. مراسم چهلم شهدای قم در تهران و شهرستانها با تحلیل فراوان و تظاهرات عظیم مردمی، و سخنرانی های افشاگرانه، و مبارزات خشم آلوی برگزار شد و خشونت پلیسی و حملات دژخمیان مسلح رژیم، مردم خشمگین را وادار به عکس العمل نموده و در چنین شهر سینماها، مشروب فروشیها، ساختمانهای خرب وستاخیز، مجسمه های شاه، بانکها و اتومبیلها مورد حملة مردم عصبانی قرار گرفت و آتش سوزی های سهمگینی را بوجود آورد. کامیونهای ارتشی و تانکها که بری فرونشاندن شعله هی قیام اسلامی مردم به صحنه آورده شده بود، با سنگ و آجر پرانی مردم مواجه گردید و سفید گلوله ها و غرش مسلسلها علی رغم کشته ها و مجروحین زیادی که بجای گذاشت، برای اولین بار حالت رعب انگیزی و وحشتزائی خود را از دست داد و با مقابلة مردم دست خالی از اثر افتاد. قیام خونین بیست و نهم بهمن تبریز، علی رغم حکومت نظامی و پوشدن بیمارستانها از کشته شدگان و مجروحین. روح مقاومت مردم را بیشتر کرد و آنها را در به دست گرفتن ابتکار عمل جدی تر نمود. قیام خون بار مردم قم و تبریز سراسر ایران را در ماتم فرو برد و مردم به تبعیت از رهبری نهضت، عید را عزای عمومی اعلام نمودند و اجتماعات را به بزرگداشت شهدای قم و تبریز اختصاص داد. در همان روزهای اولیه سال نو، جنبش باشکوه مردم یزد حماسة قم و تبریز را تجدید نمود، و آیت الله صدوقی مردم را به تعطیل عمومی و اجتماع در مسجد جامع یزد دعوت نمود. و در آن اجتماع باشکوه خواستار بازگشت امام و آزادی آیت الله طالقانی آیت الله منتظری و سایر زندانیان سیاسی شد و در پایان سخنرانی پرشور این روحانی مجاهد، مردم به خیابان ریختند و خشم و نفرت خود را با شکستن شیشه های مشروب فروشی ها، سینماها و گیشه های رستاخیزی به نمایش گذارردند. این راهپیمایی با شکوه با تیراندازی مأمورین مسلح رژیم به صحنة خونین و وحشیانه ای تبدیل شد و جمعی کشته و عده ای زخمی گردیدند و سیاست سرکوب خونین یکبار دیگر جایگزین فضای باز سیاسی گردید. رژیم شاه بدنبال قیامهای خونین که پشت سر هم در قم، تبریز و یزد به وقوع پیوست، جمعی از علمای مبارز را به زندان، و عده ای را به تبعید گاه‌ها فرستاد و یکبار دیگر همه چیز عوض شد و سیاست سرکوب سالهای خفقان 1342- 1344 تکرار گردید.

فهرست

مقدمه

فصل اول: اقدامات شاه و اطرافیان او

اعلان سرکوب از طرف رژیم

سیاست تضعیف مذهب

رفع حجاب از زنان

فروش زمین های دولتی به مردم و رونق زمین بازی

پیدایش طبقات اجتماعی جدید

تغییر نظام آموزش و پرورش

رویارویی روحانیت با زمینه ی آموزش و پرورش

دستگیری امام وقیام خونین پانزده خرداد

فصل دوم: هویت و اوضاع ایران

هویت ایران در مقابل غرب گرایی

اوضاع اقتصادی ایران در دوران رضا شاه

بازگشت به قدرت مطلقه شاه

فصل سوم: آغاز انقلاب

جرقه های انقلاب اسلامی

سال تجدید هیئت سیاسی در ایران

فرار شاه از ایران

پیروزی انقلاب اسلامی

علل و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی در ایران

صفات امام خمینی از زبان چندی از علما و روحانیون

چکیده

منابع و مأخذ

دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی با عنوان نقش تحولات و وقایع دوره نخست وزیری آموزگار در روند پیروزی انقلاب اسلامی

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی با عنوان نقش تحولات و وقایع دوره نخست وزیری آموزگار در روند پیروزی انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی ایران در مسیر پرفراز و فرود خود بسوی پیروزی مقاطع حساسی را پشت سر نهاده است در این حرکت علاوه بر نقش چشمگیر امام خمینی (ره) و مردم در به ثمر رسیدن انقلاب باید به تأثیر برنامه ها و تحولات درون حاکمیت و حوادث پیش آمده در تشویق و تداوم مبارزات بعنوان یکی از عناصر پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شود

دسته بندی	علوم سیاسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	346 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	295

 پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی با عنوان

نقش تحولات و وقایع دوره نخست وزیری آموزگار در روند پیروزی انقلاب اسلامی

 

طرح مسئله

انقلاب اسلامی ایران در مسیر پرفراز و فرود خود بسوی پیروزی مقاطع حساسی را پشت سر نهاده است. در این حرکت علاوه بر نقش چشمگیر امام خمینی (ره) و مردم در به ثمر رسیدن انقلاب باید به تأثیر برنامه ها و تحولات درون حاکمیت و حوادث پیش آمده در تشویق و تداوم مبارزات بعنوان یکی از عناصر پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شود.اینکه رژیم پهلوی در سالهای اوج اقتدار نظامی و اقتصادی وحمایت پشتیبانان خارجی از جمله ابر قدرت امریکا و پس از یک دوره آرامش چهارده ساله که با سرکوب قیام 15 خرداد 1342 آغاز شده بود در سالهای 56 و 57 دچار تزلزل گردید و بتدریج سقوط کرد از یکسو به تدابیر و تحولات اتخاذ شده از سوی رژیم و حوادث آن دوران مربوط است که رژیم را دچار چالش ساخت و از سوی دیگر ناشی از سوء عملکرد نظام شاهنشاهی در رویارویی با موج نارضایتی مردم و گروه های مخالف می باشد.

 

این تحولات و وقایع تاثیرات گوناگونی در زمینه های سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی بر گروه ها و اقشار گوناگون مردم و احزاب سیاسی بر جا نهاد و هر کدام از آنها با تأثیر گذاری بر طیف دیگری از گروه های جامعه باعث شکل گیری اعتراضات پیاپی گردیدند و رژیم را دچار بحران ساختند. در این میان دوره یکساله نخست وزیری آموزگار آغاز گر دور جدیدی از تحولات و رخدادهایی بود که هریک از آنها نقش بسزایی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایفا نمودند.رژیم در سالهای پس از کودتای 28 مرداد  توانسته بود تا حدی توسعه اقتصادی را در بخشهای متعدد تولیدی ایجاد کند و از اقتصاد سنتی بسوی اقتصاد صنعتی و مدرن حرکت کند اما به موازات آن توسعه سیاسی و مشارکت گسترده تر گروه ها و طبقات نوخاسته جدید را در تصمیم گیری های سیاسی فراهم نکرده بود. بسیاری از این گروه ها بدنبال مشارکت بیشتر در عرصه سیاسی بودند اما نظام بسته و محدود حاکم اجازه چنین حضوری را نمی داد. در زمانی که رژیم مخالف جدی در برابر برنامه های خود نمی دید چرا که گروه های چپ را عملا از میدان مبارزه بیرون رانده بود و جناح مذهبی تحت رهبری امام خمینی (ره) نیز با تبعید ایشان و سرکوب طرفدارانش در ظاهر به شکلی خنثی به حیات خود ادامه می داد، دست به یک سلسله تحولات سیاسی و اقتصادی جدیدی زد. انتصاب آموزگار به نخست وزیری در واقع در راستای چنین اهدافی بود.

 

 

کلمات کلیدی:

انقلاب اسلامی ایران

تحولات سیاسی و اقتصادی

روند پیروزی انقلاب اسلامی

وقایع دوره نخست وزیری آموزگار

 

 

مقدمه

برخلاف پیش بینی های رژیم، در دوره صدارت آموزگار جناح مذهبی ظاهرا خاموش با فراهم آمدن زمینه مساعد به جوش و خروش درآمد و از صورت فعالیت های نیمه آشکار و زیرزمینی به جنبشی علنی و انقلابی مبدل شد و با پیدایش برخی حوادث این موج تقویت شد و به شکل حرکتی مبارزه جویانه و فراگیر درآمد.یکی از این وقایع، رحلت آقا مصطفی و بدنبال آن انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات علیه امام (ره) بود که منجر به شکل گیری ائتلاف بزرگی از مخالفان رژیم گردید. بدنبال سرکوبی و شهادت معترضین به مقاله توهین آمیز در 19 دی ماه سال 1356 در قم مجالس اربعین متعددی در سایر شهرهای کشور منعقد شد که شاخص ترین آنها قیام های 29 بهمن 56 در تبریز و در تعاقب آن قیام 10 فروردین 57 در شهرهای یزد و جهرم بود که آنها نیز به صحنه های درگیری با نیروهای رژیم و ادامه مبارزه انجامیدند.

 

در زمینه تحولات این دوره باید گفت انتخاب کارتر به ریاست جمهوری آمریکا و شعار حقوق بشر وی که خواهان اجرای آن در کشورهای تابع و متحد آمریکا بود رژیم را ناچار به برقراری سیاست فضای باز سیاسی در کشور نمود. اما این امر خود زمینه ای مناسب برای مخالفان رژیم در جهت گسترش مبارزه فراهم آورد و عواقب آن افزایش مخالفتها علیه رژیم و دولت آموزگار بود.

از سوی دیگر سیاست اقتصادی آموزگار که مبتنی بر ریاضت و صرفه جویی در مخارج دولت بود عوارض ناگواری از جمله تورم، بیکاری و گرانی را برای رژیم به ارمغان آورد و بر شدت نارضایتی های مردم بخصوص اقشار متوسط و پایین جامعه که با درآمد کم امرار معاش می کردند افزود. ضمن آنکه بعضی از تدابیر اقتصادی دولت منجر به کند شدن و حتی متوقف گردیدن چرخ اقتصاد کشور و اعتراض اغلب تولید کنندگان و صاحبان صنایع از عملکرد دولت شد. از جمله این اقدامات دولت کاستن از اعطای اعتبارت دولتی به بخش صنعتی کشور بود که باعث کاهش تولید و یا تعطیلی بعضی صنایع و به تبع آن افزایش گرانی و بیکاری شد. این امر بر میزان شکایات تولید کنندگان ، مزد بگیران و کارگران محروم از عملکرد دولت شد در واقع نتایج سوء این تحولات برای رژیم فراهم ساختن بستری مناسب برای مخالفان بخصوص پیروان حرکت انقلابی – مذهبی برهبری امام خمینی (ره) بود تا بر شدت حملات خود علیه رژیم بیفزایند.

 

با توجه به شرایط پیش آمده که دولت از پس حل بسیاری از گرفتاریهای اقتصادی و سیاسی برنیامده بوده حادثه سینما رکس آبادان در حکم تیر خلاصی بود که بر پیکره ناتوان دولت آموزگار شلیک شد آماج حملات مخالفان متوجه دولت آموزگار گردید و افکار عمومی، رژیم و دولتش را عامل اصلی وقوع حریق در سینما دانستند. با این پیشامد آموزگار حداقل مقبولیت  و وجاهت خود را در نزد مردم از دست داد و مجبور به کناره گیری از کرسی صدارت گردید. دولتهای پس از وی نیز نتوانستند در برابر فشار اعتراضات و اعتصاباتی که از دوره آموزگار اوج گرفته بود تاب بیاورند و بالاخره با تشدید تظاهرات و اقدامات مخالفان از یکسو و فرار شاه، پیوستن تدریجی ارتش به مردم وضعف بختیار در قائق آمدن بر آشوبها و ناآرامیهای فزاینده، شش ماه پس از استعفای آموزگار، حکومت پهلوی هم فرو پاشید و در نهایت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) در 22 بهمن 1357 به پیروزی رسید.

 

 

 

فهرست مطالب

دیباچه

بخش اول: کلیات پژوهش

1- طرح مسئله 2

2- سوال اصلی 4

3- فرضیه اصلی 4

4- پیشینه پژوهش 4

5- معرفی منابع محوری پژوهش 5

6- مفاهیم  پژوهش 9

7- ضرورت پژوهش 10

8- روش گردآوری اطلاعات 12

9- سازماندهی پژوهش 13

 

بخش دوم: علل و زمینه های تغییر کابینه و انتصاب آموزگار

فصل اول: کارنامه و عملکرد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هویدا 17

1- اوضاع اقتصادی و سیاسی ایران در آستانه نخست وزیری هویدا 17

2- عملکرد اقتصادی هویدا 22

3- سیاست خارجی هویدا 27

4- وضعیت فرهنگی کشور در دوره هویدا 29

5- اوضاع امنیتی و سیاسی کشور در دوره نخست وزیری هویدا 30

6- سقوط هویدا از اریکه قدرت 35

7- ارزیابی صدارت هویدا 36

 

فصل دوم: علل و  عوامل داخلی تغییر کابینه 39

1- عوامل اقتصادی 41

2- عوامل سیاسی 43

 

فصل سوم: علل و عوامل خارجی تغییر کابینه 50

1- دولت جدید امریکا و تغییر کابینه در ایران 50

2- سفر «سایروس و نس» به ایران 56

3- دیدار شاه از امریکا 58

4- فضای باز سیاسی و پیامدهای آن برای رژیم 61

5- تأثیر سایر عوامل در تغییرات سیاسی درون حاکمیت 63

 

فصل چهارم: علل انتخاب آموزگار به نخست وزیری 69

 

بخش سوم: زیست نامه و کارنامه سیاسی آموزگار

فصل اول: پیشینه خانوادگی آموزگار 77

1- حبیب الله آموزگار 77

2- جهانگیر آموزگار 79

3- هوشنگ آموزگار 81

4- کورس آموزگار 81

فصل دوم: پیشینه تحصیلی آموزگار 83

فصل سوم: چگونگی ارتقای شغلی و سیاسی آموزگار 84

فصل چهارم : مناصب و سوابق اداری آموزگار پیش از تصدی مقام نخست وزیری 89

فصل پنجم: نقش و عملکرد آموزگار در حزب رستاخیز 97

1- سوابق حزبی آموزگار 97

2- فعالیت آموزگار در حزب رستاخیز 99

 

بخش چهارم: دولت آموزگار و بحرانها و چالش های پیش روی

فصل اول: مسائل اجتماعی و سیاسی دولت آموزگار 106

1- جشن هنر شیراز 106

2- شبهای شعر در انستیتو گوته 109

3- تاسیس کمیته ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر 112

4- تجدید فعالیت احزاب سیاسی 113

5- اوج گیری ناآرامیهای سیاسی 115

فصل دوم: تدابیر و برنامه های دولت آموزگار 120

1- ترکیب کابینه و برنامه ها 120

2- مبارزه با گرانفروشی 125

3- تنظیم لایحه بودجه سال 1357 126

4- اصلاح قوانین قضایی 126

5- مماشات با علما 127

6- اصلاح بودجه 127

فصل سوم: رحلت مصطفی خمینی و پیامدهای آن برای رژیم 128

1- حیات سیاسی مصطفی خمینی 128

2- پیامدهای سیاسی در گذشت مصطفی خمینی (ره) برای رژیم و دولت آموزگار 132

3- تأثیر درگذشت مصطفی خمینی بر روند نهضت اسلامی 140

فصل چهارم: مقاله روزنامه اطلاعات و عواقب آن 143

- چه کسی مقاله را نوشت؟ 147

 

فصل پنجم: قیام 19 دی ماه قم و شکل گیری مجالس اربعین متوالی 157

1- نتایج و پیامدهای قیام 19 دی ماه قم 164

2- شکل گیری اربعین ها و تداوم نهضت 166

3- قیام 29 بهمن 1356 تبریز 167

فصل ششم: حادثه سینما رکس آبادان 179

1- آتش سوزی سینما رکس کار که بود؟ 180

2- دیدگاه شاه درباره حادثه سینما رکس 186

3- پیامدهای حادثه آتش سوزی سینما رکس 187

 

بخش پنجم: چالش دولت آموزگار با انقلابیون

فصل اول: نقش سخنرانیها و اعلامیه های آیت الله خمینی در تضعیف دولت آموزگار 191

1- امام خمینی و جشن هنر شیراز 193

2- اقبال به نظریه «ولایت فقیه» بعنوان حکومت جایگزین 194

3- اوج گیری مبارزات امام (ره) پس از درگذشت آقا مصطفی 197

4- امام خمینی (ره) و برنامه فضای باز سیاسی رژیم 199

5- امام خمینی (ره) و قیام های پس از 19 دیماه قم 201

6- امام خمینی (ره) و تظاهرات نمایشی رژیم 217

7- امام خمینی (ره) و تغییر مهره های رژیم 218

8- امام خمینی (ره) وحادثه سینما رکس آبادان 219

9- ویژگی های پیام ها و سخنرانی های امام خمینی (ره) 220

 

فصل دوم: علل و عوامل کناره گیری آموزگار از نخست وزیری 224

الف) ناتوانی اقتصادی 224

ب) ناتوانی سیاسی 232

1- مناسبات شاه و آموزگار 236

2- ناکارآمدی وزیران 239

3- دولت آموزگار و فضای باز سیاسی 241

4- مجلس و آموزگار 244

5- آموزگار و مخالفان سیاسی 248

6- تغییر در ساواک 257

7- ارزیابی صدارت آموزگار 258

8- فهرست اهم مشکلات آموزگار 264

9- استعفای آموزگار 267

 

فصل سوم: آموزگار پس از استعفا 270

- جمع بندی و نتیجه گیری 273

- ضمایم

- فهرست منابع و مآخذ (کتابشناسی)