مبحث ایراد و آثار آن بر دادرسی در آیین دادرسی مدنی
ایراد و آثار آن بر دادرسی
فصل اول – کلیات............................ 4
بخش اول – مقدمه............................ 4
بخش دوم – تعریف ایراد و انواع آن........... 6
بند اول – ایراد چیست....................... 6
بند دوم – انواع ایراد...................... 8
بند سوم – تفکیک ایراد از دفاع ماهوی........ 11
بخش سوم – احکام کلی راجع به ایرادات........ 12
بند اول – چه کسی می تواند ایراد را مطرح نماید 13
بند دوم – ایراد در کدامیک از مقاطع و مراحل دادرسی قابل طرح است....16
بند سوم – آثار طرح ایراد................... 19
بند چهارم – اثر پذیرش و رد ایراد........... 21
فصل دوم – انواع ایرادات و احکام مربوطه..... 23
بخش اول – مقدمه............................ 23
بخش دوم – ایراد عدم صلاحیت.................. 25
بخش سوم – ایراد عدم صلاحیت ذاتی............. 38
بخش چهارم – ایراد عدم صلاحیت نسبی........... 43
بخش پنجم – ایراد عدم صلاحیت شخصی............ 51
بخش ششم – ایراد امر مطروحه................. 54
بخش هفتم – ایراد دعوای مرتبط............... 59
بخش هشتم – ایراد عدم اهلیت................. 63
بخش نهم – ایراد عدم توجه دعوا.............. 67
بخش دهم – ایراد عدم سمت.................... 71
بخش یازدهم – ایراد امر مختومه.............. 76
بخش دوازدهم – ایراد عدم اثر قانونی دعوا.... 81
بخش سیزدهم – ایراد عدم مشروعیت............. 84
بخش چهاردهم – ایراد عدم جزمیت.............. 87
بخش پانزدهم – ایراد عدم ذی نفعی............ 90
بخش شانزدهم – ایراد مرور زمان.............. 94
بخش هفدهم – ایراد رد دادرس................. 97
بخش هیجدهم – ایراد عدم رعایت شرایط قانونی دادخواست 101
بند اول – لزوم پرداخت هزینه دادرسی......... 102
بند دوم – لزوم الصاق تمبر اوراق پیوست دادخواست 103
بند سوم – لزوم برابر با اصل کردن اوراق پیوست دادخواست........105
بند چهارم – لزوم الصاق تمبر وکالتی بر روی وکالتنامه های وکلای دادگستری.........106
بند پنجم – سایر نواقص مربوط به دادخواست.... 107
بخش نوزدهم – ایراد تفکیک دعوا.............. 107
بخش بیستم – ایراد اناطه.................... 109
بخش بیست و یکم – اعتراض (ایراد) به بهای خواسته 112
بخش بیست و دوم – سایر ایرادات.............. 129
بخش بیست و سوم – نتیجه 130
======================= بخشهایی از متن:
بسمه تعالی
فصل اول - کلیات
بخش اول – مقدمه
مبحث ایرادات از مهمترین مباحث آیین
دادرسی مدنی است که فصل مستقل و مواد متعددی از قانون آیین دادرسی مدنی
سابق و فعلی در خصوص آن تدوین گردیده است. این مبحث در محاکم و دادگاههای
دادگستری و سایر مراجع قضایی و اداری نیز دارای جایگاه ویژه ای است و
همواره مورد توجه قضات، وکلای دادگستری و اصحاب دعوا بوده است. همچنین
علمای حقوق نیز در تقریرات و تألیفات خود به طور مرتب فصلی برای این موضوع
تخصیص داده اند و در واحدهای درسی دانشکده های حقوق و در ضمن درس آیین
دادرسی مدنی نیز مورد تدریس قرار گرفته است.
با این حال و علیرغم اینکه این موضوع
مرتباً در تمامی جنبه های علمی و عملی حقوق مورد توجه حقوقدانان قرار
داشته، باز هم پرداختن به این مبحث و مسایل آن و یافتن پاسخی مناسب برای
مسائل وابهامات مربوطه بسیار لازم و ضروری می نماید زیرا:
اولاً – قوانین مربوط به ایراد از
آغاز تدوین تا کنون دستخوش تغییرات متعددی قرار داشته و بدیهی است که پاسخ
بسیاری از ابهامات را از طریق بررسی تاریخی موضوع می‌توان حاصل نمود. ضمناً
این موضوع تا کنون بطور مستقل و دقیق موردتوجه قرار نگرفته است و تحقیق در
خصوص آن ضروری به نظر می رسد. بعلاوه در سالهای اخیر نیز، قواعد مربوط به
ایرادات به شکل جدی تری مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفته اند و با سیستم
دادگاههای عمومی هماهنگ شده اند و خود این امر نیز بررسی تطبیقی قانون سابق
و فعلی را ضروری می نمایاند. از طرف دیگر، تعدادی از ایرادات و احکام و
قواعد مربوط به آنها در قانون آیین دادرسی مدنی به شکل پراکنده تدوین شده
اند و در نتیجه دستیابی به کلیه ایرادات برای حقوقدانان قدری مشکل است.
بنابراین جمع آوری و تدوین آنها در یک مجموعه می تواند مفید و منشأ آثار
علمی و عملی قرار گیرد.
...
بخش سوم - احکام کلی راجع به ایرادات:
پس از شناخت و تعریف ایراد و تفکیک آن
از دفاعیات ماهوی، نوبت آن است که احکام کلی ایرادات را مورد بررسی قرار
دهیم. ابتدائاً ذکر این نکته ضروری است که در قوانین جدید و فعلی، بیش از
ده مورد از انواع ایرادات برشمرده شده اند که بعضاً دارای آثار و احکام
متفاوتی می باشند، اما در هر حال به لحاظ ماهیت یکسان آنها، دارای احکام
کلی و مشترکی نیز می باشند که این احکام با توجه به قانون سابق و قانون
جدید بررسی خواهند شد. بدیهی است که احکام، شرایط و آثر هر یک از انواع
ایرادات به طور جداگانه در فصل مربوطه مورد توجه و تدقیق قرار خواهند گرفت.
با توجه به این مقدمه، احکام کلی ایرادات را در چهار بند ذیل مورد بررسی
قرار می دهیم:
بند اول - چه کسی می تواند ایراد را مطرح نماید.
بند دوم - ایراد در کدامیک از مقاطع و مراحل دادرسی قابل طرح است؟
بند سوم - آثار طرح ایراد چیست؟
اول - آثار طرح ایراد در جلسه اول دادرسی
دوم - آثار طرح ایراد بعد از جلسه اول دادرسی
بند چهارم - آثار پذیرش یا رد ایراد چیست؟
بند اول - چه کسی می تواند ایراد را مطرح نماید؟
منظور از سؤال فوق این است که کدامیک
از اصحاب دعوا و یا قاضی رسیدگی کننده به دعوا، حق طرح ایراد را دارا می
باشند. صدر ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی به نحوی تدوین گردیده که به نظر
می رسد، طرح ایراد صرفاً توسط خوانده امکانپذیر است. اما باید گفت که این
امر اساساً مورد نظر قانونگذار نبوده بلکه طرح نمودن ایراد در برخی از
موارد توسط خوانده و یا قاضی محکمه نیز امکانپذیر است، لیکن با توجه به
اینکه ایراد به طور معمول توسط خوانده طرح می گردد و اساساً واجد و
دربرگیرنده یک نوع دفاع مهم از سوی خوانده می باشد، لذا قانونگذار نیز با
در نظر گرفتن وجه غالب اقدام به تدوین و تصویب قانون نموده است. در هر حال
جهت روشن تر شدن موضوع، امکان طرح ایراد توسط خواهان، خوانده و قاضی بررسی
می گردد.
اول - طرح ایراد توسط خوانده:
در اولین نگاه و مطالعه قوانین
مربوطه، خوانده به عنوان اولین و صالحترین مرجع در یک دادرسی جهت طرح ایراد
به نظر می رسد و حتی ممکن است تصور شود که طرح ایراد صرفاً از حقوق خوانده
می باشد زیرا آنچه در نظر اول از بررسی ایراد به ذهن متبادر می گردد این
است که طرح کردن ایراد متضمن یک نوع دفاع می باشد و از آنجائیکه «دفاع» به
طور معمول از سوی خوانده ارائه می گردد، بنابر این طرح ایراد نیز مختص
خوانده بوده و سایر اشخاص حق طرح ایراد را ندارند. نگارش قدیم و جدید قانون
آیین دادرسی مدنی نیز این موضوع را به نحوی تأیید می نماید، در ماده 197
از عبارت «مدعی علیه» و در ماده 84 عبارت «خوانده» قید گردیده است و به نظر
می رسد که قانونگذار طرح ایراد را صرفاً در صلاحیت خوانده قرار داده است.
در هر حال اگر چه همانگونه که در مباحث بعدی خواهیم دید، طرح ایراد توسط
سایر مراجع نیز امکانپذیر است، اما باید به این نکته توجه داشت که طرح اکثر
و غالب ایرادات صرفاً توسط خوانده موضوعیت می یابد و طرح آنها توسط قاضی و
خواهان اساساً منتفی است. شاید همین وجه غالب ایراد می باشد که باعث
گردیده اکثر حقوقدانان آن را به عنوان یک نوع دفاع از سوی خوانده قلمداد
نمایند....
...
