بررسی نقش زنان در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی
چکیده :
بنابر باور بسیاری از صاحب‌نظران، انسان
محور توسعه پایدار است و جامعه‌ای می‌تواند توسعه یابد که همه افراد آن
ظرفیت توسعه پذیری را داشته باشند و راه‌ها و روشهای مناسب برای حصول
توسعه پایدار را بیابند. بنابراین تا زمانی که به زنان کشورمان به عنوان
نیمی از نیروی انسانی در روند توسعه توجه کافی معمول نگردد تحقق این آرمان،
آرزویی محال به نظر می‹سد. بررسی نقش زنان در توسعه نشان میدهد که زنان
روستایی در گذشته و حال با انجام فعالیتهای مختلفی چون کشاورزی، دامداری،
صنایع دستی و سایر صنایع روستایی و انجام وظایف خانه و بچه‌داری، نقش
عمده‌ای در اقتصاد خانوار به عهده داشته‌اند.
در این تحقیق شواهدی به علاقه و توجه زنان
روستایی منطقه تالش به انواع فعالیتهای موجود روستایی و گسترش آنها و حفظ
محیط زیست منطقه خودشان اشاره شده است. بر این نکته نیز تاکید شده که تنها
زمانی میتوان از زنان روستایی توقع توجه به منابع محیط زیست و بالا بردن
سطح زندگی را داشت که برای تامین نیازهای اولیه و ابتدایی آنان چاره‌ای
اندیشیده شود، خصوصاً آگاهی دادن درست از طریق بالا بردن سطح سواد.
مقدمه:
جغرافیای انسانی در دهه‌های اخیر دستخوش
تحولات مهمی گردیده که این تغییرات نه تنها در روش بلکه در محتوا ظهور
یافته است. در این راستا مطالب جدیدی مطرح شده و عناوین تازه‌ای اتخاذ
گردیده است. یکی از موضوعات بالقوه قدرتمندی که در تحقیقات میدانی جغرافیا
در حال ؟؟ نما می‌باشد بر مسایل مربوط به زنان و تقسیم کار جنسیتی تاکید
می‌ورزد ضرورت طرح اینگونه سوالات از یک سو ناشی از آگاهی فزاینده
جغرافیدانان در جهت بکارگیری قواعد و قوانین اجتماعی در تجزیه و تحلیلهای
جغرافیایی بوده و از سوی دیگر به این دلیل بوده است که جهت انجام اصلاحات
لازم برای رسیدن به چهارچوب عملی و نتیجه‌گیری صحیح از مسایل خاص اجتماعی-
فضایی الزاماً بکارگیری ابزارها و تکنیکهای خاص این علم ضرورت می‌یابد.
بدین منظور در سال 1984 اولین کتابی که با
دیدگاه جغرافیا و جنسیت تدوین شده بود به چاپ رسید این کتاب در حال حاضر
خارج از چاپ می‌باشد.
ظهور علاقه‌ها و توجه بیشتر به شناخت
موقعیت زنان در جغرافیای بریتانیا عمدتاً در اواخر 1970 آغاز گردید. در
ایالات متحده و بریتانیا ابتدا در جهت برخورداری زنان و دسترسی برابر آنان
به منابع از جمله اشتغال تاکید بیشتری صورت می‌گرفته و در پی آن زنان در
تحقیقات جغرافیایی توجه بیشتر را کسب نمودند.
به دنبال آن به سرعت یک جغرافیای ؟؟
واضحتری توسعه یافت که نه تنها بر موارد مطالعه جغرافیا بلکه به روش به کار
رفته برای سازماندهی این دانش به منظور جلب نظرات بیشتر به امور زنان با
دید انتقادی می‌نگریست. این انتقادات بیشترین بحثها را در طی 15 سال در
توسعه جغرافیا برانگیخته است.
جغرافیدانان ؟؟ مدت زیادی این مساله را که
در نظم حاکم توسط مردان نتایج جدی را در بر داشته و اینکه چه چیزی به
عنوان دانش جغرافیای واقعی به حساب می‌آید و هم چه کسی می‌تواند چنین دانشی
را گسترش دهد، مورد بحث قرار داده‌اند. آنها اصرار داشتند که جغرافیا یک
سری فرضیات نامعین درباره اینکه مردان و زنان چه کاری انجام می‌دهند و
اینکه آن نظمی که بر فضاها، مکانها و چشم‌اندازها متمرکز شده یک نظم مردانه
است را مطرح می‌کند.
با توجه به مسایل مربوط به زنان مانک و
هانس در مقاله‌ای روشنگر نه تنها بر اتخاذ دیدگاهی جغرافیایی بر چنین
نظراتی تاکید داشته بلکه بر ضرورت موقت کردن انتقالی را که بر اساس نظر
مولفین توسط انحرافات بوجود آمده در جریان فمنیستی غیر قابل دسترس شده است
اقرار ورزیده‌اند.
این اشتباه خواهد بود که گمان شود
جغرافیدانان بطور کلی با مسایل زنان درگیر نیستند، هر چند که در واقع غالب
کارهایشان در مورد زنان آشکارا به سمت مردان گرایش می‌یابد، برای مثال در
مطالعه مسایل مهاجرت اگر نویسندگان و مولفین مهاجرت زنان را نادیده
می‌گیرند و تنها به این فرض ساده که توده عظیمی از مهاجرت در پی ازدواج
صورت می‌پذیرد اکتفا می‌نمایند.
تحقیق حاضر تنها اقدام سطحی را برای پر
کردن خلاء در تحقیقات جغرافیایی انجام داده و در جستجوی راههای برای تاکید
بر مشارکت زنان در نواحی روستایی جهت دستیابی به توسعه همه جانبه میباشند
شد سابقه این گونه تحقیقات در ایران نسبتاً جدید است. سالهای اخیر شاهدی
بوده است بر انفجاری در مطالعاتی که زنان و نقش آنان را در اقتصاد بررسی
می‌نمایند. در غالب این مطالعات ضرورت تغییر نقش و جایگاه زنان در
زمینه‌های وسیعتر اجتماعی مورد تاکید قرار گرفته است. اگر چه زنان شهری از
سوی دانشمندان جامعه شناسی مورد توجه بیشتری قرار داشته‌اند، لیکن در اکثر
موارد زنان روستایی علیرغم مشارکت فوق‌العادشان در زندگی اقتصادی عمدتاً
مورد فراموشی قرار گرفته‌اند. زنان روستایی که به پایین‌ترین قشر جامعه
تعلق دارند شاید نامرئی‌ترین مشارکت کنندگان در فرایند اقتصادی باشند در
حالیکه زنان شهری به لحاظ اینکه بیشترین ظهور را در زندگی اقتصادی خود
دارند، نرخ مشارکت‌شان نیز در فعالیتهای اقتصادی بیشتر و بهتر برآورد شده
است.
برخلاف نرخ مشارکت مردان به نظر می‌رسد
مشارکت زنان نسبت به یک دسته از عوامل اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و
فرهنگی حساس باشد. حتی اصول بنیادی تقسیم کار جنسیتی نیروی کار نیز از
ناحیه‌ای به ناحیه دیگر تغییر‌پذیر است بدین ترتیب ملاحظات فوق‌انگیزه اصلی
برای مطالعه این مساله را فراهم ساخته است.
-1- بیان مساله:
از آنجائیکه سازماندهی تولید در بسیاری از
روستاهای کشورمان بر سازمان خانوادگی استوار است، میتوان بر اهمیت نقش
افراد خانواده پی برد. با توفیق در تقسیم کار جنسیتی در واحد خانوار
روستایی، میتوان به وظائف بیشمار آشکار و نهان زنان در مقابل وظایف مردان
(بویژه نقش سرپرست خانوار) اشاره کرد. بطور کلی در کنار کارکرد خانوادگی
(نگهداری و پرورش کودکان و انجام خدمات مربوط به خانه) و ایفای نقش همسری
زنان روستایی چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در امور گوناگون مربوط به
تولید نیز نقش دارند. هر چند که کمتر به عنوان شاغل محسوب می‌گردند و
عمدتاً اینگونه وظائف با امور خانه‌داری ادغام گردیده و جزو وظائف روزمره
آنان به شمار می‌رود. بنابراین نقش تولیدی زنان روستایی به صورتی پنهان به
انجام رسیده و کمتر تجلی اقتصادی و حتی اجتماعی یافته است. اگر چه تاثیر
اینگونه فعالیتها در درآمد کل خانوار غیر قابل انکار می‌باشد لیکن، سنجش
میزان این تاثیر و اثرات حذف آن از درآمد خانوار مشکل است چرا که درآمد
زنان عمدتاً به صورت جانبی بوده و صرف موارد روزمره و هزینه‌های جاری
کودکان و … می‌گردد و یا اصولاً ماهیت برخی زا فعالیتهای زنان به گونه‌ای
است که بیش از آنکه درآمد زا باشد، سبب صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری خانوار
می‌گردد.
از آنجائیکه بنیان اقتصادی قریب به اتفاق
روستاهای کشور کشاورزی و فعالیتهای وابسته بدان می‌باشد، بهره‌گیری از
نیروی کار زنان عمدتاً در امور حاشیه‌ای، پرزحمت و بعضاً طاقت‌فرساست، از
آن جمله، نشا کردن، وجین، شیردوشی، تولید لبنیات، قالیبافی و تولید صنایع
دستی، تهیه هیزم و تهیه و جمع‌آوری سوخت و مانند آن بدینسان اگر چه نقش
زنان اهمیت بارز اقتصادی دارد اما از لحاظ اجتماعی مورد ارزشگذاری مناسب
قرار ندارد. در واقع بی سبب نیست که با ارتقاء سطح آگاهی و افزایش درآمد
خانوار و نهایتاً بهره‌گیری از دانش فنی (تکنولوژی) نقش اقتصادی در
فعالیتها کاهش می‌پذیرد.
با نظر به روندهای جاری در می‌یابیم که
نقش اشتغال در توسعه روستایی بسیار کم‌رنگ و حاشیه‌ای است و با توجه به
شرایط موجود کار زنان باید دید چگونه میتوان نقش هدایت شده‌ای برای زنان
در فرایند توسعه تعیین نمود؟ و به طور کلی با پیشبرد توسعه همه جانبه در
روستاها چگونه میتوان زنان را که عمدتاً از این فرایند متضرر شده و یا
تبدیل به نیروهای غیرفعال و صرفاً یک زن خانه‌دار می‌گردند به جریان توسعه
سوق داد.
بدین ترتیب اگر بپذیریم که یکی از اهداف
اساسی توسعه مکانی- فضای با ابعاد اجتماعی- اقتصادی ارتقاء منزلت و شان
انسانی است باید بپذیریم که در نظر گرفتن نقش و جایگاه زنان روستایی در
برنامه‌های توسعه فرهنگی و اجتماعی- اقتصادی روستا نه تنها امری ضروری است
بلکه در روند توسعه امری حیاتی به نظر می‌آید.
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق:
در مورد کار سخت و طاقت فرسای زنان
روستایی بسیار نوشته‌اند، محققین متعددی نشان داده‌اند که زنان روستایی در
بسیاری از نقاط جهان از فقر و سختی معیشت در عذابند، گزارشهای فراوانی در
مورد نقش موثر زنان روستایی در تامین نیروی کار کشاورزی، تولید مواد غذایی،
فرآوری محصولات زراعی و دامی و … تدوین شده است.
اما شاید آنقدر که پژوهشگران از شرایط کار
و زنان روستایی متاسف می‌شوند زنان روستایی از آنچه که هستند کمتر رنج
می‌برند و نسبت به آنچه می‌توانند باشند و باید باشند تصویر روشنی در ذهن
ندارند.
ملاک پژوهشگران و اندیشمندان مسائل زنان
روستایی شاخصهایی از زندگی است که در مخیله زنان روستایی هم شاید نگنجد،
معیار اینکه زن روستایی هم انسان است، حق حیات و تصمیم‌گیری دارد، اجازه
انتخاب باید داشته باشد استقلال اقتصادی می‌تواند موجب توانمندی او در
تربیت فرزندان بشود، مشارکت می‌تواند لذت مفید بودن برای جامعه را به او
بچشاند.
اینها معیارهایی است که شاید زن روستایی
چندان به آن نیاندیشیده ولی حداقل پنجاه سال است که دنیا به آن فکر می‌کند.
گرچه برخی از کشورها در منظومه آنچه که دنیا به آن اندیشیده، قرار
نگرفته‌اند و یا خیلی دیر به این مدار پیوسته‌اند ولی بهر حال برای هر
کشوری که خواستار تعالی انسانها از جمله زنان روستایی است شناخت آنچه که
دیگران گفته‌اند و عمل کرده‌اند ضروری است.
برای به دست آوردن یک معنای مفید و عامی
از توسعه امور زنان، باید دو مفهوم برابری جنسیتی و مشارکت در فرایند توسعه
کنار یکدیگر واقع شوند.
با توجه به واقعیتهای ملموس جهانی،
متاسفانه زنان از موقعیتی نامطلوب در سطح بین‌المللی برخوردارند که بر اساس
بررسی انجام شده در کتاب زنان جهان (1970-1990) که توسط سازمان ملل متحد
منتشر شده است این واقعیت آشکار شده که چه در کشورهای در حال توسعه و چه در
کشورهای توسعه یافته- اعم از فقیر و غنی- تمامی اطلاعات موجود نشانگر
تبعیض علیه زنان است و آنها از کلیه امکانات لازم جهت بالا بردن اوضاع کمی و
کیفی خود محروم مانده‌اند و در برنامه‌ریزی نیز حداکثر از اولویتهای ثانوی
برخوردار می‌شوند.
پستهای کلیدی در سطح جهان بندرت به زنان
تعلق دارد و آنها کمتر در مسائل مربوط به جامعه حضور فعال دارند و قوانین
نیز تا به امروز معمولاً به طور مغرضانه‌ای علیه زنان اجرا شده و ادامه
یافته است.
با اینکه در اکثر جوامع، زنان بیش از
مردان کار می‌کنند لیکن در محاسبات اقتصادی یا نقش آنان کم‌رنگ تلقی شده یا
اصلاً به حساب نمی‌آید و از اهمیت تولیدی و اقتصادی کمتری برخوردارند. لذا
بار کمتری از رشد و توسعه جوامع را به خود اختصاص می‌دهند. اگر حقوق حقه
زنان برای کار در خانه، کشاورزی، نگهداری، حمایت و پرورش اعضای خانواده یا
مدیریت خانه ملحوظ شود و آمار و ارقام- در جهان- آن را منعکس نماید، سطح
بازدهی جهانی 25 تا 30 درصد افزایش خواهد یافت.
لازم به ذکر است که 120 میلیون نفر
کودکانی که هرگز به مدارس راه نیافته‌اند 81 میلیون نفر (دوسوم) از آنان را
دختران تشکیل می‌دهند این عدم سرمایه‌گذاری و نابرابری درمناطق روستایی به
مراتب مشهود است چنان که بر مبنای گزارش توسعه انسانی 1994 با مقایسه در
میان کشورهایی که آمار آنها در دسترس بود شاخص توسعه برای زنان 60% این رقم
برای مردان بوده است.
با وجود رشد مثبت نسبی جوامع بشری برای
500 میلیون زن روستایی در کشورهای در حال توسعه، تغییر چشمگیری در سطح و
نوع زندگی روزانه آنان در چند دهه گذشته به وقوع پیوسته است.
2-4-4- صنایع دستی:
2-4-4-1- تاریخچه صنایع روستایی در ایران:
زمینه فعالیتهای صنعتی در ایران به قرون
16 و 17 میلادی که مقارن با حاکمیت سلسله صفویه است باز می‌گردد. در این
دوران که مرحله رشد صنایع دستی ایران می‌باشد، تولیدات صنعتی به مرحله
پیشه‌وری ارتقاء یافته بود در آن زمان ایران کشوری صنعتی محسوب می‌گردید که
کالاهای تولید شده توسط صنایع آن به کشورهای دیگر صادر می‌شد. در واقع در
این مقارن با تغییر و تحولات سیاسی اروپا و شکست فئودالیسم، توسط
سرمایه‌داری و پایان دوران قرون وسطی بود، نطفه صنعت در ایران بسته شد.
در دوره قاجاریه، صنایع روستایی و تولید
پیشه‌وری تا هنگامی که پای دول بیگانه به ایران باز نشده بود تامین کننده
نیازهای داخلی بود تا سال 1260، صنایع دستی روستایی ساختار صنعت ایران
راتشکیل می‌دادند.
بعد از سال 1260 (هـ .ش) بدلیل رشد سریع
بازرگانی داخلی توجه سرمایه‌گذاران خارجی به کشور به بازار مناسب داخلی
همراه با پیدایش عده‌ای از تجار و بازرگانی ثروتمند، زمینه‌های لازم جهت
سرمایه‌گذاری در صنایع ماشینی بوجود آمد و دوران رشد صنایع ماشینی شروع شد.
از سال 1340 دوره مشخصی برای صنعتی کردن کشور آغاز شد و استراتژی این بود
که بازار بزرگی در داخل کشور، برای مصرف محصولات صنعتی خارجی ایجاد گردد و
در مرحله بعد صنایعی در کشور ایجاد شوند و به تولید کالاهایی که بازار آنها
قبلاً از طریق واردات در کشور فراهم شده بود بپردازند.
در دوران انقلاب صنعتی روش صحیحی در کشور
ما به کار گرفته نشده بود و این مساله طبیعتاً وابستگی کشور را تقویت و
تشدید کرده بود و صنایعی که در کشور ما ایجاد شده بود، علاوه بر اینکه از
نظر آگاهیهای فنی، نیروی انسانی و قطعات، وابسته به خارج بودند، باعث شدند
که بخش کشاورزی به فراموشی سپرده شود و فراموشی بخش کشاورزی هم به منزله
فراموش کردن روستاهای کشور، یعنی در حقیقت فراموش کردن قشر وسیعی از جمعیت
کشور و تاکید بر شهرنشینی بود، لذا به اجبار فاصله شهر و روستا به مرور
زیاد شده، شکاف بین شهر و روستا به معنی گسستگی و جدایی وحدت ملت و کشور
می‌باشد. در این دوران مساله اساسی دیگری که علاوه بر فراموشی روستا در
صنعتی شدن کشور نادیده گرفته شده است این بود که در این راه به صنعت به
عنوان آنچه که بر اساس نیازها و احتیاجات جامعه باید بوجود آید نگاه نشده
است. لذا در همان ابتدا به جای این که (بعنوان مثال) ما صنعت قالیبافی سنتی
را رشد دهیم و در طی یک روند آن را به یک صنعت پیشرفته بومی تبدیل کنیم
بدنبال آوردن تکنولوژی پیچیده از خارج شدیم و امکانات داخلی کشور را کنار
گذاشتیم و تصور کردیم که هیچ صنعتی در کشور نداریم و در داخل کردن صنایع
وارداتی تلاش کردیم، غافل از اینکه فرهنگ صنعتی لازم ایجاد نگردیده است و
با توجه به وابستگی این صنایع، به محض بروز حادثه‌ای از کار خواهند افتاد.
همانطور که می‌بینیم، در رژیم گذشته به
طور کلی به روستا و بالطبع به صنایع روستایی توجهی نشده است و این امر باعث
شد که ثبات نسبی تکنولوژی در صنایع روستایی، در دوره‌های طولانی، به کار
رود و رشد چندانی نداشته باشند بعد از انقلاب جمهوری اسلامی هم بدلیل وقوع
جنگ تحمیلی ضربات زیادی به صنایع کشور وارد گردید.
2-5-4-2- اهداف ایجاد صنایع روستایی
تولید صنایع روستایی با توجه به اهداف زیر انجام می‌شود:
1- افزایش فرصتهای شغلی بویژه برا یجوانان روستایی
2- جلوگیری از مهاجرت
3- توزیع عادلانه‌تر درآمد
4- استفاده بهینه از منابع موجود در مناطق روستایی
5- شکوفایی استعداد و خلاقیتهای روستاییان
6- کاهش بیکاری، دوره‌ای و فصلی
البته این اهداف هدفهای اصلی توسعه روستایی می‌باشد و ممکن است هدفهای دیگری نیز نظر برنامه‌ریزان باشند.
2-4-4-3- نقش زنان روستایی در تولید صنایع دستی
یکی از مهمترین فعالیتهای زنان روستایی اشتغال در زمینه‌های صنایع دستی می‌باشد.
طبق اطلاعات موجود 75 درصد از تولیدات
صنایع دستی کشور ما در انحصار زنان است. بر طبق آخرین نتایج آمارگیری که در
سال 1375 بعا همکاری سازمان صنایع دستی انجام شد مشخص شد در کل کشور حدود
543 هزار واحد صنعت خانگی وجود دارد که این واحدها عمدتاً صنایع دستی هستند
به عنوان مثال در صنایع نساجی که شامل پرده‌دوزی، گلیم‌بافی، پارچه‌بافی، و
… است. 88 درصد اشتغال به زنان اختصاص دارد و تنها 3/11 درصد از مردان در
این رشته‌ها فعالیت دارند. در صنایع چوب 8/82 درصد مردان در این رشته کار
می‌کنند در سایر رشته‌های صنایع دستی نیز میزان اشتغال زنان بسیار بالاست
به طوریکه 6/62 درصد فعالیت در این رشته‌ها به زنان اختصاص دارد و 4/37
درصد این قبیل کارها را مردان انجام می‌دهند.
به طور کلی صنایع دستی اهمیت بسیار زیادی
در خود اشتغالی زنان روستایی دارد. از نظر اقتصادی کار در زمینه صنایع دستی
نیاز به سرمایه‌گذاری زیادی ندارد و هر خانواده روستایی با هر میزان
سرمایه‌ای می‌تواند به کار در زمینه‌های مختلف صنایع دستی بپردازد. زنان و
دختران روستایی بسیار بیشتر از مردان می‌توانند جذب کار در بخش صنایع دستی
شوند، زیرا این رشته دارای ویژگیهای خانگی بودند و می‌تواند تا حد زیادی
رغبت زنان و دختران را برای اینکار برانگیزد.
خود اشتغالی زنان روستایی از طریق گسترش و
توسعه صنایع دستی در روستاها قادر است تا حد زیادی نقش زنان را در این
محدوده جغرافیایی بالا برده و شرایط بهتری را از لحاظ اجتماعی برای آنها
فراهم کند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ............................................................................................................
مقدمه .............................................................................................................
فصل اول: طرح تحقیق ...................................................................................
1-1- بیان مساله ...........................................................................................
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق ...................................................................
1-3- فرضیه .................................................................................................
1-4- اهداف تحقیق ......................................................................................
1-5- پیشینه تاریخی ....................................................................................
1-6- روش‌شناسی تحقیق ............................................................................
1-7- محدودیتهای پژوهش ..........................................................................
1-8- تعریف اصطلاحات و واژه‌ها ...............................................................
فصل دوم: کلیات و مبانی نظری پژوهش .......................................................
2-1- توسعه و اهداف آن «دیدگاههای نظری» ..............................................
2-2- توسعه با تاکید بر نقش زنان ................................................................
2-3- دیدگاههای موجود در تئوری زن و توسعه ..........................................
2-4- نقش مشارکت زنان در اقتصاد روستایی ..............................................
2-4-1- اهمیت اشتغال زنان در مناطق روستایی ..........................................
2-4-2- جایگاه زنان در توسعه روستایی و کشاورزی .................................
2-4-3- نقش زنان روستایی در دامداری .....................................................
2-4-4- صنایع دستی ..................................................................................
2-4-4-1- تاریخچه صنایع روستایی در ایران .............................................
2-4-4-2- اهداف ایجاد صنایع روستایی .....................................................
2-4-4-3- نقش زنان روستایی در تولید صنایع دستی ................................
2-4-4-4- اثرات صنایع روستایی بر اشتغال زنان روستایی ایران ................
2-5- اهرم آموزش و کیفیت بهره‌گیری زنان ...............................................
2-6- توسعه پایدار و نقش محوری زیست محیطی زنان روستایی ...............
2-7- مسائل و مشکلات زنان روستایی ........................................................
فصل سوم: کلیات و ویژگیهای طبیعی تالش ..................................................
3-1- موقعیت، حدود و وسعت ....................................................................
3-2- توپوگرافی ...........................................................................................
3-3- اقلیم ....................................................................................................
3-3-1- شرایط اقلیمی منطقه ......................................................................
3-3-2- درجه حرارت ................................................................................
3-3-3- بارندگی .........................................................................................
3-3-4- رطوبت نسبی .................................................................................
3-3-5- تبخیر .............................................................................................
فصل چهارم: نگرشی بر جغرافیای انسانی تالش ............................................
4-1- توزیع و تراکم جمعیت .......................................................................
4-2- ساخت جنسی و سنی .........................................................................
4-3- نیروی انسانی و اشتغال .......................................................................
4-3-1- جمعیت شاغل بر حسب گروههای عمده فعالیت ..........................
4-4- جمعیت و تغییرات آن ........................................................................
4-5- عناصر جمعیتی ...................................................................................
4-5-1- میزان موالید در شهرستان تالش ......................................................
4-5-2- باروری ..........................................................................................
4-5-3- مرگ و میر .....................................................................................
4-5-4- رشد جمعیت در شهرستان تالش ...................................................
4-5-5- مهاجرت در شهرستان تالش ..........................................................
4-6- وضع سواد و کیفیت آموزش ...............................................................
4-6-1- بررسی وضع سواد در شهرستان تالش ............................................
4-6-2- آموزش ..........................................................................................
4-6-3- نهضت سوادآموزی ........................................................................
4-7- بهداشت و درمان .................................................................................
4-8- شاخصهای بهداشتی ............................................................................
فصل پنجم: چگونگی تاثیرگذاری زنان روستایی تالش بر توسعه منطقه:.........
5-1- عوامل موثر بر نقش و سهم زنان در فعالیتهای روستایی منطقه ...........
5-1-1- بستر اکولوژیکی و عمومی منطقه مورد مطالعه ...............................
5-1-2- بستر جمعیتی روستاهای منطقه مطالعاتی .......................................
5-1-3- متغیرهای اکولوژیکی-اقتصادی در روستاهای شهرستان تالش .......
5-1-4- سهم زنان در فعالیتهای اقتصادی روستاهای تالش .........................
5-1-5- نقش و حیطه کار زنان در فعالیتهای غیر زراعی ............................
5-1-5-1- دامداری و پرورش طیور ...........................................................
5-1-5-2- زنبورداری ................................................................................
5-1-5-3- نوغانداری .................................................................................
5-1-5-4-صنایع روستایی ..........................................................................
5-2- ویژگیهای اجتماعی- اقتصادی فعالیتهای زنان روستایی منطقه ............
5-2-1- تفاوتهای جنسی در نحوه بهره‌گیری از سواد و تاثیر آن بر اقتصاد روستایی منطقه
5-2-2- کم و کیف درگیری زنان در انواع فعالیتها ......................................
5-2-3- منزلت اجتماعی واشتغال زنان ........................................................
5-2-4- جایگاه اشتغال زنان و درآمد خانوار در منطقه ................................
5-2-5- نقش و جایگاه تصمیم‌گیری و مدیریتی زنان در امور تولیدی و
خانوادگی.............................................................................................................
5-3- نقش زنان روستایی تالش در حمایت و حفاظت از منابع طبیعی و محیط
زیست .................................................................................................................
فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات .............................................................
6-1- نتیجه‌گیری .........................................................................................
6-2- پیشنهادات ...........................................................................................
6-3- پیوستها ...............................................................................................
فهرست منابع و ماخذ فارسی .........................................................................
فهرست منابع و ماخذ لاتین ...........................................................................
چکیده انگلیسی .............................................................................................
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره 2-1- زنان در شاخصهای توسعه به تفکیک مناطق جغرافیایی در
جهان ..................................................................................................................
جدول شماره 2-2- وضعیت اشتغال زنان روستایی به تفکیک مشاغل در سال
1375................................................................................................................
جدول شماره 2-3- متوسط درصد سهم زنان در مراحل مختلف فعالیتهای کشاورزی در استانهای کشور
جدول شماره 2-4- مراحلی که زنان در آن مشارکت دارند ..........................
جدول شماره 2-5- متوسط درصد سهم زنان در مراحل مختلف پرورش دام در استانهای کشور
جدول شماره 4-1- تعداد شهرها، دهستانها و آبادیهای دارای سکنه به تفکیک
بخش ..................................................................................................................
جدول شماره 4-2- جمعیت بر حسب جنس به تفکیک ساکن و غیر
ساکن ..................................................................................................................
جدول شماره 4-3- تعداد جمعیت و درصد شهرنشینی تالش طی سالهای
65-1375 ........................................................................................................
جدول شماره 4-4- تعداد جمعیت و درصد شهرنشینی بازسازی نشده در شهرستان تالش سالهای 65-1375
جدول شماره 4-5- تعداد خانوار، بعد خانوار و افزایش آن در شهرستان تالش سالهای 65-1375
جدول شماره 4-6- وضعیت سوادآموزی در شهرستان تالش 1375 ...........
جدول شماره 4-7- شاخصهای بهداشتی ......................................................
جدول شماره 5-1- سهم زنان و مردان در پرورش دام «گاو، طیور» به تفکیک
فصول .................................................................................................................
جدول 5-2- پراکندگی گروههای زنان زنبوردار استان گیلان .......................
جدول 5-3- مراحل و سهم کار زنان و مردان در پرورش کرم ابریشم...........
جدول 5-4- سطح تحصیلات به تفکیک زن و مرد در روستاهای نمونه ......
جدول 5-5- نحوه توزیع ساعات کارهای خانگی و اقتصادی در یک شبانه‌روز به تفکیک مرد و زن
جدول 5-6- توزیع ساعات کار زنان خانوار بر حسب انواع فعالیتها به تفکیک سطوح تحصیلی
جدول 5-7- توزیع ساعات کار زنان خانوار بر حسب انواع فعالیتها به تفکیک گروههای سنی
جدول 5-8- توزیع روزهای کار زنان بر حسب فصول و انواع محصولات مورد کشت
جدول شماره 5-9- اشتغالات دارای پائین‌ترین منزلت و ارزش از نظر
پاسخگویان...........................................................................................................
جدول شماره 5-10- شکل مرجع کار از نظر زنان روستایی ........................
جدول شماره 5-11- جایگاه و سهم درآمد زنان و مردان در اقتصاد خانواده .
جدول شماره 5-12- حجم کار زراعی زنان در طی سال به تفکیک سطوح درآمدی
خانوار..................................................................................................................
جدول شماره 5-13- توزیع انواع تصمیم‌گیریها بر حسب جنسیت ..............
جدول شماره 5-14- انواع تصمیمات متخذه ...............................................
